رکورد هفده ساله شکست

تعطیلات نوروزی سال 92 که سال “حماسه اقتصادی” نیز نام گرفته در حالی به پایان رسید که رسانه های داخلی ایران از افزایش قیمت کالاها و شوکه شدن شهروندان در اولین روز کاری خبر داده اند.

این در حالیست که زمزمه عدم توافق در مذاکرات هسته ای ایران با گروه 1+5 نیز بر قیمت دلار تاثیر داشته و بار دیگر آن را به مرز 3500 تومان در اولین روز هفته کاری فروردین رسانده است. تاثیری که به نظر می رسد با مشخص شدن نتایج نهایی، بار دیگر بازار سکه و ارز را دچار تلاطم جدی کند.

بنابرراین گزارش، گرانی شوکه کننده در اولین روز کاری سال 92 در حالی بود که سه روز مانده به پایان تعطیلات، مرکز آمار ایران در گزارشی از آخرین نرخ تورم در ایران، اعتراف کرد که پس از 17 سال نرخ تورم از مرز 40 درصد گذشته است و تورم مواد خوراکی نیز تورم 57 درصدی را تجربه می کند.
به گزارش مهر، در گزارش مرکز آمار ایران آمده است: “شاخص کل در اسفند ماه سال 1391 عدد 601.4 را نشان می دهد که نسبت به ماه قبل 3 درصد افزایش داشته است که سهم گروه عمده خوراکی ها، آشامیدنی ها و دخانیات از این افزایش 85.1 درصد و سهم گروه عمده کالاهای غیرخوراکی و خدمات از این افزایش 14.9 درصد است. افزایش شاخص کل نسبت به ماه مشابه سال قبل (تورم نقطه به نقطه) 40.6 درصد است. درصد تغییرات شاخص کل (نرخ تورم شهری) در دوازده ماه منتهی به اسفندماه سال 91 (تورم سال 91) نسبت به دوره مشابه سال قبل 31.5 درصد است که در مقایسه با این رقم در بهمن ماه 1391 (30.2 درصد) افزایش یافته است”.

مرکز آمار می افزاید:“شاخص گروه عمده ” خوراکی ها، آشامیدنی ها و دخانیات” در این ماه به رقم 895.6 رسید که نسبت به ماه قبل 6.7 درصد افزایش نشان می دهد. شاخص گروه اصلی “خوراکی ها” در ماه مورد بررسی به عدد 937 رسید که نسبت به ماه قبل 7 درصد افزایش نشان می دهد. شاخص گروه اصلی “خوراکی ها” نسبت به ماه مشابه سال قبل 57.4 درصد افزایش نشان می دهد و نرخ تورم دوازده ماهه این گروه 46.7 درصد است. شاخص گروه عمده “خوراکی ها، آشامیدنی ها و دخانیات” نسبت به ماه مشابه سال قبل 58.5 درصد افزایش نشان می دهد و درصد تغییرات این گروه در دوازده ماه منتهی به اسفندماه 91 نسبت به دوره مشابه سال قبل 47 درصد است”.

این تورم تاریخی در حالیست که محمود بهمنی، رئیس کل بانک مرکزی در گفت و گو با ایسنا گفته است “کاهش نرخ تورم و کنترل نوسانات بازار ارز دو دغدغه مهم بانک مرکزی برای سال 92 خواهد بود”.
دغدغه هایی که به نظر می رسد با وجود وخیم تر شدن شرایط تحریم های بین المللی در ابتدای اردیبهشت ماه و نیز تاثیر بی واسطه مذاکرات اتمی بر قیمت ارز کماکان حل ناشده باقی بماند.

فشار اقتصادی بی سابقه، تورم رسمی بیش از 40 درصدی، گرانی نزدیک به 60 درصدی مواد خوراکی، بیکاری بیش از 15 درصد و… در حالیست که آیت الله خامنه ای معتقد است “به مردم کمی فشار آمده” اما تاکید می کند که حاضر نیست از بلندپروازی های اتمی حکومت عقب نشینی کند.

 در همین حال، روزنامه بهار در نخستین شماره خود در سال 92 درباره فشار شدید اقتصادی به مردم، گزارشی را با عنوان “این گزارش را نخوانید؛ قیمت ها را باور نمی کنید” منتشر کرده و طی آن با بررسی قیمت سفر های نوروزی به عنوان اولین شاخص قابل اندازه گیری از تشدید قیمت ها ، آورده است: “این روزها با وجود وضعیت اقتصادی نامناسب، تورم بالاتر از 31.5 درصد و دلار سه برابر شده و اقتصاد یک سومی، مشکل نقدینگی و… شاهد کاهش سفرهای نوروزی در سال 92 بودیم و به نوعی می‌توان گفت سفر و گشت و‌گذار امروزه به یک کالای لوکس تبدیل شده است. گرانی سر به فلک کشیده و نگران‌کننده که این روزها همه بازارها و اجناس و اقلام را تحت‌تاثیر قرار داده و قیمت‌ها را در همه بخش‌ها حداقل سه برابر کرده است. در بازار سفرهای نوروزی هم قیمت‌ها و مخارج را چند برابر کرده؛ از هتل و ویلا و محل اقامت گرفته تا هزینه استهلاک ماشین و تعویض روغن و خورد و خوراک و نارنگی و گوجه فرنگی و…. اما نکته جالب‌تر این‌که هیچکس خود را مسئول وضع فعلی نمی‌داند و هر مسئولی تقصیر را به گردن دیگری می‌اندازد و این تنها مردم هستند که آسیب می‌بینند و صدای آه و ناله‌شان به گوش هیچ‌کس نمی‌رسد. کسانی که تعطیلات نوروزی خود را در شهر تهران به عنوان پرجمعیت‌ترین و بزرگ‌ترین شهر کشور گذراندند، معتقدند نوروز امسال تهران شلوغ‌ترین نوروز خود به نسبت همه سال‌های گذشته را به جز در دو سه روز ابتدای سال نو داشته است، ترافیک اتوبان‌های همت و رسالت جز در اولین روزهای سال نو تفاوت چندانی با دیگر روزهای سال نداشت. آمارها حاکی از آن است که امسال شهروندان تهرانی کمتری پایتخت را با هدف گردش نوروزی ترک کرده‌اند. این نکته را نباید فراموش کرد که تهران، مهاجرنشین‌ترین شهر ایران است و بسیاری از ساکنان‌‌میلیونی این شهر، تهران را در نوروز برای گذران تعطیلات در شهرها و روستاهای زادگاه خود ترک می‌کنند، این منهای آن بخشی از ساکنان این شهر است که به قصد سفر و گردشگری عازم دیگر نقاط می‌شوند”.

روزنامه بهار افزوده است: “وضعیت نامناسب اقتصادی و افزایش تورم گویا تاثیر فراوان خود را بر سفرهای نوروزی مردم هم گذاشته است. نوروز امسال شاهد کاهش 40‌درصدی هزینه اجاره اتاق در هتل‌های تهران بودیم. این در حالی است که در شهرهای توریست‌پذیر و پرطرفدار دیگر براساس مصوبه هتل‌های دولتی هیچ افزایش قیمتی را برای اجاره اتاق‌هایشان در تعطیلات نوروزی اعمال نکرده‌اند اما هتل‌های خصوصی مجازند در این دوران تنها افزایش 10 تا 15‌درصدی را در دستور کار قرار دهند ولی متاسفانه شاهد آن بودیم که برخی از این هتل‌ها افزایش قیمت اجاره اتاق‌هایشان را بین 80 تا صد ‌درصد اعمال کرده‌اند.برای مثال هزینه اقامت در یک اتاق دو تخته هتل داریوش کیش باید حدود 400‌هزار تومان باشد. این در حالی است که هزینه اقامت در اتاق دو تخته این هتل هر شب 700‌هزار تومان بوده است که در صورت نیاز به هر تخت اضافه باید 150‌هزار تومان توسط مسافران پرداخت می‌شد. اما در هتل هایت چالوس هزینه هر شب اقامت در اتاق دو تخته 300‌هزار تومان و در اتاق سه تخته 350‌هزار تومان بوده است.اما اگر در منطقه رویان قصد اقامت در یک ویلای دو خوابه با امکانات رفاهی خوب در موقعیت خوب را داشتید برای هر هفته اقامت باید 15‌میلیون تومان می‌پرداختید. در شهرک‌های ساحلی بین نور و محمودآباد هزینه اجاره ویلا بسته به موقعیت، امکانات و… را باید هر شب بین 200 تا 600‌هزار تومان می‌پرداختید. در منطقه کلاردشت هزینه اجاره ویلا با امکانات رفاهی مناسب از شبی 400‌هزار تومان تا یک‌میلیون و 200 هزار تومان متغیر بود. اما در این میان در برخی نقاط مناطق شمالی کشور هزینه اجاره برخی ویلاهای سوپرلوکس بالای 2‌میلیون تومان برای هر شب بوده است. با توجه به قیمت‌های ذکر شده که به‌طور تصادفی و مستند ارائه شده است، این گفته که سفر به یک کالای لوکس و تجملی تبدیل شده، پر بیراه نیست”.

بهار در پایان نوشته است: “وقتی قیمت دلار به یک‌باره سه برابر شده و هزینه مسافرت به کشورهای خارجی افزایش چشمگیری پیدا کرده، بسیاری از شهروندانی که قصد مسافرت به خارج داشتند سفر خود را لغو کرده و به جای آن در داخل مسافرت کردند، همین مسئله هم باعث شد تا حدودی آمارها بهبود پیدا کند، اما براساس آمارها امسال فقط در هفته اول هتل‌ها پر بود اما در هفته دوم کاهش ضریب اشغال اتاق‌ها چشمگیر بوده است”.

بر اساس مشاهدات ما، قیمت مواد خوراکی نیز در اولین روز کاری سال 92 موجب تعجب شهروندان شده است. قیمت میوه ها سر به فلک کشیده و به عنوان نمونه گوجه فرنگی به هر کیلو 6500 تومان و موز به هر کیلو 7000 تومان رسیده و حتی در میادین میوه و تره بار نیز قیمت ها در همین حدود است. 

برخی شاهدان عینی می گویند، مردم در هنگام مواجه شدن با قیمت بی سابقه میوه و تره بار عبارت “حماسه اقتصادی” را به شکل طنز زیر لب زمزمه می کردند.