لیز اسلای
کنار گذاشتن صدها نامزد انتخاباتی (عموماً سنی مذهب) از شرکت در انتخابات پیش روی عراق، میزان نفوذ ایالات متحده در آن کشور را در بوته آزمایش گذاشته است. این درحالی است که نیروهای آمریکا کمی دیرتر در سال جاری، از عراق خارج خواهند شد.
دیپلماسی ایالات متحده در تلاش برای اعمال فشار بر دولت عراق جهت یافتن راه حلی برای بحران فعلی، به تکاپو افتاده است. بسیاری از آن نگرانند که این بحران سبب بی ثباتی جدی کشور، هم پیش از انتخابات وهم پس از آن شود.
515 نامزد محروم شده عمدتاً به اعراب سنی و سکولار و مخالف استیلای احزاب شیعه در دولت فعلی تعلق دارند. کنار گذاشته شدن آنها، خطر احیای تنش های فرقه ای را به همراه دارد. تنش هائی که کشور را در ورطۀ کشمکش های فرقه ای قرار می دهد و آخرین بار، باعث بیرون ماندن سنی ها از فضای سیاسی آن کشور شد.
علت کنار گذاشته شدن این نامزدها، وابستگی به حزب منحلۀ بعث عنوان شده که در زمان ریاست جمهوری صدام حسین، بر کشور حاکم بود. قانون اساسی عراق دراختیار گرفتن مناصب دولتی توسط بعثی های سابق را ممنوع کرده است.
هرچند این نامزدها می توانند از دادگاه تقاضای استیناف کنند، اما بعید به نظر می رسد در فرصت کم باقیمانده تا 7 مارس، دادگاه از عهدۀ بررسی پرونده تمامی این نامزدها برآید.
مقامات ایالات متحده در رویکردی جدی به بحران عراق اعلام کردند، نسبت به احتمال نامشروع دانستن نتیجۀ انتخابات توسط آمریکا و جامعه بین المللی، در صورت ادامه ممنوعیت حضور نامزدها، به رهبران آن کشور هشدار داده شده است. این ممنوعیت، تمامی تلاش های تحت رهبری ایالات متحده در عراق، برای به ارمغان آوردن دموکراسی در آن کشور را تحت الشعاع قرار می دهد.
کمیسیون انتخابات عراق روز پنجشنبه تصمیم گرفت فهرست نامزدهای محروم شده را منتشر نکند. این یک بارقه امید در وضعیت فعلی محسوب شده است. سخنگوی کمیسیون اعلام کرد تنها به انتشار نام آن دسته ای از نامزدها اقدام خواهد کرد، که صلاحیت آنها محرز شده است. تأخیر ایجاد شده در اعلام نام نامزدهای محروم، از سوی مقامات آمریکائی به عنوان یک علامت مثبت و فرصتی برای یافتن یک راه حل ارزیابی شده است.
ژنرال استفان لنزا سخنگوی ارتش ایالات متحده گفت: «من فکرمی کنم تنها دلیل تأخیر رهبران عراق، این است که عقب نشسته اند و با خود می گویند، باید به این موضوع توجه کنیم.»
اما یافتن فردی در دولت عراق که علناً بگوید تصمیم کمیسیون عدالت و پاسخگوئی برای ممنوعیت نامردها، توسط دو چهره که به ظن آمریکائی ها به ایران نزدیک هستند، دشوار به نظر می رسد.
احمد چلبی رئیس کمیسیون یاد شده، پس از اشغال عراق در سال 2003، چهرۀ مورد نظر پنتاگون برای ریاست بر دولت آن کشور بود. اما وی در سال 2004 به ارائه اطلاعات به ایران متهم شد. علی اللامی مدیر اجرائی کمیسیون نیز در سال 2008 به اتهام ارتباط با شبه نظامیان تحت حمایت ایران بازداشت شده بود. او در اوت گذشته در جریان توافقی با اعضای جنبش جیش الحق آزاد شد.
چلبی از اظهار نظر درباره ممنوعیت اعمال شده برای نامزدها خودداری کرده است. اللامی نیز هرگونه ارتباط با ایران و یا گروه های مسلح را انکار می کند. او گفت ارتش ایالات متحده وی را یکسال در بازداشت نگاه داشت زیرا می خواست وی را به ارائه اطلاعات درباره فعالیت های چلبی مجبور کند.
بسیاری از عراقی ها مشکوک هستند که ایران به طور غیر مستقیم بر روند سیاسی آن کشور تأثیر می گذارد تا نسبت به برتری شیعیان در انتخابات اطمینان حاصل کند. نام چلبی و اللامی نیز در بین نامزدهای ائتلاف بزرگ شیعیان، موسوم به ائتلاف ملی عراق، به چشم می خورد، که تحت پشتیبانی ایران فعالیت می کند.
میسال علوسی نماینده مستقل سنی در مجلس می گوید: «ایران تأثیر بزرگی در این روند دارد. ایران به دلایل خاص خود، مایل به انجام یک انتخابات موفق و دموکراتیک در عراق نیست.»
مقامات آمریکائی می گویند ذهن رهبران سیاسی عراق بیش از حد به تهدیدات موجود از سوی بعثی ها مشغول شده است. آنها یا از نفوذ ایرانی ها می ترسند و یا اینکه نگرانند برچسب بعثی به آنها زده شود.
هنگامیکه پارلمان عراق روز سه شنبه صحنۀ بحث و مناظره در این خصوص شد، محمود عثمان نمایندۀ مستقل کرد، تنها کسی بود که محرومیت نامزدهای سنی را به باد انتقاد گرفت و نسبت به تهدیدات موجود علیه مصالحۀ ملی هشدار داد.
عثمان گفت: «بسیاری از مردم با این تصمیم موافق نیستند، اما نگران نشان دادن هرگونه واکنشی هستند زیرا ممکن است به ارتباط داشتن با بعثی ها متهم شوند. سنی ها هم از ترس محروم شدن چیزی نمی گویند. شیعیان چیزی نمی گویند زیرا می خواهند ضد بعثی نشان داده شوند و حمایت خود در بین مردم را از دست ندهند.»
صالح المطلک سرشناس ترین چهرۀ سنی که از نامزدی در انتخابات منع شده، گفت: «آمریکائی ها سخت تلاش می کنند، اما فکر نمی کنم کسی در دولت عراق به حرف آنها گوش بدهد. فکر نمی کنم رهبران سیاسی برای یافتن یک راه حل، احساس مسؤولیت کافی بکنند. در اینجا به فشار آمریکا نیاز است.»
منبع: لوس آنجلس تایمز- 20 ژانویه 2010
