رهبران ایران و انشعاب بر سر آمریکا

نویسنده

توماس اردبرینک ‏

مشاور ارشد احمدی نژاد در مصاحبه ای، حضور دیپلماتیک آمریکا در ایران را رد کرده و این ایده را یک ‏‏”حرکت تبلیغاتی” خواند.‏

مجتبی ثمره هاشمی در مصاحبه یکشنبه گذشته گفت آمریکا برای بهبود روابط با ایران، می بایست نیروهای ‏نظامی اش را از عراق خارج کند و برنامه هسته ای تهران را بپذیرد. ‏

از سوی دیگر، منوچهر متکی وزیر خارجه ایران در جریان دیدار هفته پیش از آمریکا، در مورد پذیرش ‏حضور اولین دیپلمات های آمریکا در ایران در دفترحفاظت از منافع آمریکا که هم اکنون باحضور افراد ‏غیرآمریکایی کار می کند، ابراز تمایل کرد. ضمناً او در تکرار پیشنهاد قبلی ایران در سال 2007، خواستار ‏برقراری پروازهای مستقیم میان تهران و نیویورک شده بود.‏

تناقضات میان اظهارات این دو مقام نشان از مناقشات موجود درباره روابط ایران و آمریکا دارد که از زمان ‏بحران گروگانگیری سال 1979 در تهران ادامه داشته است. این امرضمناً از پیچیدگی در ساختار رهبری ‏ایران حکایت می کند که در آن حوزه های مسؤلیت سیاستمداران و روحانیون غیرانتخابی با یکدیگر تداخل ‏پیدا می کند.‏

رهبری ایران درحالیکه با فشارهای بین المللی بر سر برنامه هسته ای خود روبروست، اکنون بدنبال راههای ‏معامله با آمریکا است.‏

ثمره هاشمی که از دوستان قدیمی احمدی نژاد و مشاور ارشد کنونی وی است، از تمایل ایران به مذاکره با ‏آمریکا و پنج قدرت دیگر دنیا درباره پیشنهاد ماه ژوئن و خروج از بن بست موجود در برنامه هسته ای خبر ‏داد. او گفت: “شانس مذاکره وجود دارد، یک فرصت.“‏

ایران درحالی روز جمعه به پیشنهاد یاد شده پاسخ داد که دیپلمات ها آنرا قدمی مثبت ارزیابی نمودند. از ‏جزئیات این پاسخ اطلاعی دردست نیست. اما سخنگوی دولت ایران یکشنبه گفت ایران “تمایلی برای گفتگو ‏درباره حق غنی سازی ندارد”. این خواسته کلیدی پیشنهاد (غرب) است. ‏

تحلیلگران می گویند سیاستمداران و مشاوران نزدیک به احمدی نژاد بیشتر طرفدار مذاکرات طول کشنده ‏هستند تا ازسرگیری روابط. آنها از تکنوکرات هایی که خواستار بهبود روابط این دو کشور هستند، بانفوذتر ‏می باشند. ‏

عباس عبدی که در گروگانگیری سال 1979 حضور داشته و اکنون به منتقد رهبران ایران تبدیل شده، می ‏گوید: “گروهی که قدرت را از چند سال پیش در ایران به دست گرفته اند، متقاعد شده اند که هیچ راهی برای ‏رسیدن به توافق با آمریکا وجود ندارد. آنها احساس می کنند نتیجه این رویارویی در بازنده شدن یکی از ‏طرفین نهفته است.“‏

عبدی گفت: “از طرف دیگر، سیاستمداران مصلحت اندیش تر و باتجربه که در نقطه تماس حلقه قدرت هستند، ‏به طور فعال در پی پایه نهادن روابط با آمریکا به منظور حل و فصل مشکلات هستند.“‏

سایر تحلیلگران می گویند دو کشور درنقطه تصمیم گیری هستند. صادق خرازی سفیر سابق ایران در فرانسه ‏می گوید: “ما درنقطه ای ایستاده ایم که رویارویی با آمریکا یا عادی سازی روابط امکان وقوع دارد.“‏

کاندولیزا رایس وزیرخارجه آمریکا نیز با اشاره به پیشنهاد دفتر حفاظت آمریکا در ایران به خبرنگاران گفت: ‏‏”ما خواهان آن هستیم که ایرانی های بیشتری از آمریکا دیدن کنند… ما برآنیم که به مردم ایران نزدیک ‏شویم.” ایرانی ها درحال حاضر برای سفر به آمریکا، می بایست به دوبی یا ترکیه سفر کنند تا درخواست ‏ویزا نمایند. ‏

سالها بود که هرگونه تمایل برای برقراری روابط با آمریکا در ایران، با تظاهرات غضبناک در خیابان های ‏تهران همراه بوده و این ایده را خیانت به انقلاب اسلامی خوانده اند. ‏

سخنان احتیاط آمیز ثمره هاشمی در مصاحبه اش، در امتداد سیاست های تعیین شده از سوی خامنه ای می ‏باشند که برقراری روابط با آمریکا را در شرایط فعلی ، از نظر امنیتی برای ایران مخاطره آمیز خوانده بود. ‏زیرا “فرصت لازم برای عوامل امنیتی در رفت و آمد به ایران و جاسوسی را فراهم می آورد.“‏

عبدی، گروگانگیر سابق که اکنون مقاله می نویسد و برای خود وبلاگی دارد، گفت: “روابط ایران و آمریکا ‏یک بعدی شده است. هرچیزی که این کشورها از یکدیگر می خواهند، تقریباً هیچ ابزاری برای تأمین آن ‏وجود ندارد.“‏

او گفت: “ایالات متحده دیدگاه خاصی به دنیا دارد، ایران هم با این نگرش مخالف است. بنابراین تازمانیکه ‏مشکل این است، رویارویی هم وجود خواهد داشت.“‏

از سوی دیگر، هاشمی ثمره گفت: “اگر قرار باشد پیشرفتی رخ بدهد، ابتدا آمریکا می بایست تغییر نماید تا ‏بعد ببینیم چه می شود.” او گفت نگران حمله نظامی به ایران نیست. “نیروهای کشورهایی که به ما حمله ‏کنند، دیگر امنیتی در منطقه ما و هرجای دیگر نخواهند داشت. آنها هرکجا که باشند، در امان نخواهند بود.“‏

او ایالات متحده را به آموزش 12 ایرانی متهم نمود که در ارتباط با حادثه بمبگذاری مرکز دینی در شهر ‏شیراز دستگیر شده اند. این حادثه 12 کشته به جای گذاشت.‏

ثمره هاشمی با اشاره به اینکه مدارک بزودی ارائه خواهند شد، گفت: “درجریان ناآرامی ها در ارومیه، ‏شهری در شمالغربی ایران، مدارکی از تجهیزات آمریکایی بدست آورده ایم.“‏

منبع: واشنگتن پست- 6 ژوئیه ‏