حمیرا پاموک
برای دیدن یکی از شاهراه‌های فعال اقتصادی ایران، سری به فرودگاه بین‌المللی آتاتورک استانبول بزنید و دنبال ورودی پرواز به دبی بگردید.
به گفته منابع صنعتی آگاه، محموله‌های حاوی میلیون‌ها دلار شمش طلا از استانبول راهی دبی است تا از آن‌جا به ایران برسد.
ارزش این محموله بسیار زیاد است. مقامات اطلاعات بازرگانی ترکیه اعلام کرده‌اند که در ماه اوت حدود 2 میلیارد دلار طلا از طرف خریداران ایرانی به دبی ارسال شده است. این محموله به تهران کمک می‌کند در مواجهه با تحریم‌های مالی بین‌المللی اقتصاد خود را مدیریت کند.
یک تاجر اهل دبی که از این معامله بین ترکیه و ایران باخبر بود گفت: “تمام ارزهای جهان هویت دارند، اما ارزش طلا بدون هویت است. هر کجا که بروید ارزشش مطلق است.”
در ایران مقصد این طلا مشخص نیست. اما مقیاس این عملیات از طریق دبی نشان می‌دهد که دست دولت ایران در کار است.
ایران به ترکیه نفت و گاز می‌فروشد که پول آن به موسسات ایرانی واریز می‌شود. تحریم‌های بانکی آمریکا و اروپا پرداخت با دلار یا یورو را منع کرده و به این دلیل ایران لیر ترکیه دریافت می‌کند. لیر برای خرید کالا در بازار بین‌المللی محدودیت دارد اما برای خرید طلا در ترکیه ایده‌آل است.
طبق اطلاعات مالی دولت ترکیه، در ماه مارس امسال با بالا گرفتن تحریم‌های بانکی، تهران به سرعت شروع به خرید طلا از ترکیه کرد.
صادرات مستقیم طلا به ایران از ترکیه در ماه ژوییه به ۸.۱ میلیارد دلار رسید که حدود یک پنجم کل معاملات تجاری این کشور در آن ماه بوده است. اما در ماه اوت ترکیه تصمیم گرفت این فلز گرانب‌ها را از طریق دبی ارسال کند.
آخرین آمار رسمی ترکیه نشان می‌دهد که این کشور در ماه اوت مجموعا ۳.۲ میلیارد دلار طلا صادر کرده که ۱.۲ میلیارد آن به صورت شمش بوده است. بیش از ۹.۱ میلیارد آن، حدود ۳۶ تن به دبی فرستاده شده است. ترکیه در ماه ژوییه فقط ۷ میلیون دلار طلا به امارات فرستاد.
در همان حال صادرات طلای ترکیه به ایران که هر ماه از آوریل ۲.۱ تا ۸.۱ میلیارد بوده در ماه اوت به ۱۸۰ میلیون دلار رسید.
مشخص نیست که این طلا چگونه از دبی به ایران می‌رسد اما روابط تجاری محکمی بین این دو کشور برقرار است که بیشتر آن با لنج‌های چوبی و قایق‌های دیگر از طریق خلیج‌فارس، که در باریک‌ترین نقطه فقط ۱۵۰ کیلومتر فاصله است، انجام می‌گیرد.
خریداران ایرانی طلا ممکن است بخواهند محموله‌های طلای ترکیه را از بیم جلب توجه آمریکا پنهان کنند. خریداران همچنین ممکن است بخواهند خرید خود را مطمئن‌تر کنند چرا که روابط نزدیک ترکیه و ایران بر سر سوریه تیره شده است.
هیچ سخنی مبنی بر اینکه دبی در این معامله تحریم‌های بین‌المللی علیه ایران را نقض کرده است وجود ندارد. تحریم‌های سازمان ملل حمل مواد مرتبط با انرژی هسته‌ای را به ایران ممنوع و دارایی‌های چند مقام و شرکت ایرانی را مسدود کرده است اما منعی برای سایر اشکال تجارت وجود ندارد.
امارات متحده عربی هنوز اطلاعات مالی ماه اوت خود را منتشر نکرده است. علی‌رغم تلاش برای تماس با مقامات گمرک دبی هیچ کدام در دسترس نبودند.
یک دلال گمرکی که در فرودگاه آتاتورک کار می‌کند گفت که پیک‌ها از طریق هواپیمایی ترکیه و امارات شمش‌ها را برای جلوگیری از ربودن یا گم شدن در کیف دستی حمل کرده‌اند.
وی گفت، هر مسافر می‌تواند پنجاه کیلو شمش طلا حمل کند. این بدان معنی است که در ماه اوت صدها پیک طلاها را به دبی برده‌اند.
وی افزود: “همه‌چیز قانونی است، آن را اعلام می‌کنند، شماره مالیاتی خود را می‌دهند و همه‌چیز ثبت می‌شود و هیچ‌چیز غیرقانونی در آن وجود ندارد.”
منبع: نیوزتاک - ۲۴ اکتبر ۲۰۱۲
