البرز محمودی
مجلس هشتم که یک ماهی از آغاز به کارش گذشته در حالی بالاخره انتخاب کمیسیون ها را به پایان رساند که برخی از نمایندگان که از کمیسیون های مورد نظرشان کنار مانده اند هنوز عضو کمیسیونی نشده اند تا “بی کمیسیون” بودن شان اعتراضی به عملکرد رییس تازه مجلس باشد. این درحالی است که مدیریت مجلس در بحث تذکر نمایندگان نیز به خوبی عمل نکرده وتنها با گذشت یک ماه ، بیش از چهارصد تذکر نمایندگان در نوبت قرائت است.
نمایندگان مجلس هشتم که آغاز به کار آنها با آخرین سال خدمت دولت احمدی نژاد همزمان شده اعتراضات خود را به روند اداره جلسات مجلس ، عملکرد هیات رییسه و همچنین رییس جمهور و وزرا در قالب تذکر بیان می کنند اما روش مدیریتی علی لاریجانی که برای اولین بار اداره مجلس را تجربه می کند، باعث شده برخی از نمایندگان از اجازه نیافتن برای بیان تذکرات شان گله مند باشند.
در همین ارتباط جلسه دیروز مجلس در شرایطی برگزار شد که بحث اصلی بین نمایندگان و رییس مجلس ، اجازه بیان تذکرات بود. ماجرا از آنجا آغاز شد که بهروز جعفری ، نماینده سمیرم در تذکری آیین‌نامه‌ای با استناد به آیین نامه داخلی مجلس از اینکه «سه هفته» است که نتوانسته «تذکرش به وزیر بهداشت» را اعلام کند ، شکایت کرد.در پاسخ به این انتقاد، علی لاریجانی رئیس مجلس تاکید کرد که تمام وقت مجلس نباید صرف قرائت تذکرات کتبی نمایندگان شود و افزود: «هیات رییسه با مجموع مواد آیین نامه باید جلسات را اداره کند. این مواد نشان می‌دهد که یک وضع آبرومندی باید برای اداره مجلس وجود داشته باشد تا در آن مسایل مهم کشور طرح شود. آیا شما معقول می‌دانید که که وقت مجلس کاملا صرف این امور (تذکرات کتبی) شود؟ باید نسبتی را رعایت کنیم. تمام وقت مجلس نباید صرف این امور شود و سیمای مجلس را تخریب کند. »
این اظهارات لاریجانی نه تنها نماینده مزبور را متقاعد نکرد بلکه در این میان، سیدحسین تقوی حسینی نماینده ورامین نیز در تذکری آیین نامه‌ای گفت: «بنده هفته پیش تذکری را به وزیر نفت درباره تامین سوخت موتورهای آب کشاورزی در زمان برداشت محصول به هیات رییسه تقدیم کردم که هنوز قرائت نشده است. وقتی علت عدم قرائت تذکر خود را از هیات رییسه جویا شدم، اعلام کردند که طبق تصمیمی که در هیات رییسه مجلس اتخاذ شده، قرار است در هر جلسه ۲۰تذکر قرائت شود که این خلاف ماده ۱۹۲آیین نامه داخلی است. هم اکنون فصل برداشت محصولات کشاورزی است و فصل آن تا ۲۰ روز آینده پایان می‌یابد چنانچه قرائت این تذکر طول بکشد این تذکر دیگر ارزشی ندارد.»
لاریجانی رییس مجلس در پاسخ به این تذکر نیز گفت: «در حال حاضر ۴۰۰تذکر نمایندگان در نوبت قرائت قرار دارد. اگر می‌خواهید همه تذکرات قرائت شوند صبح تا شام باید تشریف داشته باشید تا تذکر بخوانیم و شام نیز در خدمتتان باشیم. برای اینکه وقت جلسه علنی به تذکر دادن سپری نشود مقرر شده که در هر جلسه ۲۰تذکر قرائت شود و اگر موضوع مهمی مطرح بود آن تذکر نیز قرائت شود.»
مجلس پرتذکر
نکته قابل توجه این است که مجلس قبلی کمتر با چنین پدیده ای مواجه بود و معمولا بین تذکرات نمایندگان و زمان لازم برای بیان آنها تعادلی برقرار بود اما اینک روش مدیریتی، بحث های تازه ای را باب کرده است. در کنار این مساله ، اکثر تذکرات انتقادی همچون ایراد به نحوه انتخاب اعضای کمیسیون امنیت ملی و همچنین هشدارهای نمایندگان به قوه قضاییه ، موضوعاتی هستند که به عقیده برخی ، رییس جدید مجلس زیاد مایل نیست از تریبون مجلس مطرح شود. به این دو مساله باید موضوع عملکرد دولت در آستانه پایان دوره اش را هم افزود که با توجه به نارسایی های موجود مخصوصا در مباحث اقتصادی ، نمایندگان را مجاب کرده که از در قالب تذکر ، از دولت انتقاد کنند.
انباشت تذکر ها که سایت شهاب نیوز آن رابه کنایه «پرتذکری مجلس هشتم» خوانده ، بخشی به روش مدیریت رییس مجلس مربوط است. دیروز یکی از نمایندگان به نسبت با تجربه مجلس به این موضوع اشاره کرد.حشمت الله فلاحت پیشه نماینده اسلام آباد غرب به لاریجانی یادآور شد اگر آیین نامه سیمای مجلس را خراب کرده ، با ارایه طرحی دو فوریتی آن را اصلاح کنید نه آنکه اجازه بیان تذکر را ندهید. وی همچنین از لاریجانی خواست که برای جلوگیری از هرگونه بدعتی اگر تذکری داده می شود طبق آیین نامه پاسخ دهد که این تذکر وارد هست یا نیست. فلاحت پیشه به لاریجانی یادآور شد: «بر طبق ماده ۱۹۲آیین نامه تذکر به رییس جمهور یا وزیر باید در اولین جلسه علنی قرائت شود. هم اکنون ۴۰۰تذکر کتبی نمایندگان انباشته شده که اگر همین روش ادامه یابد در سه هفته آینده ۴۰۰۰ تذکر می‌شود.»
فلاحت پیشه از هیات رییسه خواست که روزانه ۶۰تا ۷۰تذکر کتبی نمایندگان همچون روال مجلس گذشته قرائت شود. لاریجانی رییس مجلس در پاسخ به این تذکر نیز گفت: «مجلس به دو فوریت اصلاح آیین نامه رای نداده است، چگونه ما این مشکل را علاج کنیم. وی افزود: اگر همه نمایندگان مجلس رای بدهند ، امروز تمام وقت مجلس به قرائت تذکرات اختصاص می‌یابد اما این را به مصلحت نمی‌دانیم. »
مساله سهمیه بندی تذکرات همچنین به گفته یک نماینده دیگر در «مجلس مرسوم نبوده است». داریوش قنبری نماینده مردم ایلام گفت: «خواهش می‌کنم نگذارید آن اتفاقی که در مجلس هفتم در رابطه با شان نظارتی مجلس اتفاق افتاد، اینجا هم اتفاق بیفتد. در رابطه با محدود شدن تذکرات کتبی به 20 تذکر در هر جلسه علنی مجلس باید بگویم سهمیه‌بندی تذکرات تاکنون در مجلس مرسوم نبوده و آنچه پاراگراف دوم ماده 192 تصریح می‌کند، این است که خلاصه تذکر در اولین جلسه آتی مجلس قرائت شود.»
مشکلات مدیریتی به همین جا ختم نمی شود. دیروز یک عضو کمیسیون عمران مجلس نسبت به عدم اعلام دستور هفتگی مجلس تذکر داد. سیدعنایت‌الله هاشمی، نماینده سپیدان با استناد به آیین‌نامه داخلی مجلس تذکر داد طبق این ماده دستور هفتگی مجلس، توسط هیات رییسه باید تهیه شده و پس از چاپ و توزیع بر تابلوی مخصوص نصب شود و این در حالی است که تاکنون معمولا این روند مشاهده نشده است. مصوبات هیات رییسه نیز یا به اطلاع نمایندگان نمی‌رسد و یا به تاخیر می‌رسد.
در این میان تقلیل جلسات مجلس از سه روز به دو روز در هفته نیز موجب انتقاد یک نماینده دیگر از روش مدیریتی لاریجانی شده است.نماینده مردم قروه در مجلس گفته است: کاهش جلسات علنی مجلس به دو روز در هفته و معضلات تابستانی یک ماهه مجلس، جنبه نظارتی و شأن و جایگاه مجلس را پائین می‌آورد.
تذکرهای پر انتقاد
اما از سوی دیگر ، برخی لحن تند تذکر ها را دلیلی می دانند که باعث شده لاریجانی جلوی بیان آنها را بگیرد. یکی از موضوعات مورد اعتراض نمایندگان نحوه انتخاب اعضای برخی کمیسیون ها بوده است. در حالی که معیارهای مجلس برای انتخاب اعضای کمیسیون ها مشخص است اما برخی از نمایندگان صاحب این معیارها که اتفاقا اکثر آنها به طیف اصلاح طلبان تعلق دارند به ناگاه از برخی کمیسیون های مهم همچون امنیت ملی کنار گذاشته شدند. این موضوع با اعتراض برخی از نمایندگان مواجه شد و حتی برخی از آنها که کنار گذاشته شده اند هنوز عضو هیچ کمیسیونی نشدند. در روزهای اخیر نمایندگان ماکو و ساری در تذکری پرسیده بودند: «اگر به آئین نامه عمل نشود نمی‌دانیم چه کار باید بکنیم و به چه کسی باید پناه ببریم» و قدرت الله علیخانی که خود را دارای درجه “سرداری” معرفی می کرد ، از تلاش دولت برای اعمال نفوذ در انتخاب اعضای این کمیسیون خبر داد. همچنین مصطفی کواکبیان، سکوت رییس مجلس در این مورد را مورد شماتت قرار داد. با این حال با روش جدید سهمیه بندی تذکرها ، این انتقادات دیگر کمتر بگوش می رسد.
اما موضوع دیگری که نمایندگان به بهانه آن انتقادهای تند و تیزی را بیان می کردند ، واکنش این نمایندگان به تهدید ها و احضارهای قوه قضاییه است. مساله از آنجا شروع شد که در ادامه بازداشت افشاگر اقتصادی – عباس پالیزدار – دختر خاله او یعنی فاطمه آجرلو نماینده مجلس 11 ساعت مورد بازجویی قرار گرفت و قوه قضاییه پس از آن آماده شد تا دو تن دیگر از نمایندگان را مورد بازحویی قرار دهد. در این شرایط و پس از اظهارات سخنگوی قوه قضاییه ، ابتدا کوچک زاده از اظهارات برخی مسئولان قوه قضائیه درباره نمایندگان انتقاد کرد و پس از آن توکلی در این هفته اعلام کرد: «انتشار نامه توسط بازپرس متهم به افشاگری خلاف آیین‌نامه دادرسی است». علاوه بر این دو برخی دیگر از نمایندگان در قالب تذکر ، از رفتار قوه قضاییه انتقاد کردند که از آنجمله می توان به کاظم دلخوش نماینده صومعه‌سرا در مجلس اشاره کرد که برخورد های اخیر با نمایندگان را در پی تحقیق و تفحص از قوه قضائیه دانست و در این مورد گفت: « نمایندگان آزاد هستند و تحقیق و تفحص حق آن‌هاست. این موردی که پیگیری شده بود در مورد فردی خارج از قوه مقننه بود، البته پیگیری هایی صورت گرفته و در حال بررسی این مشکل هستم.»
در روز گذشته دو نماینده نزدیک به دولت به رییس مجلس یادآور شدند که مجلس را چگونه اداره کند. حمید رسایی نماینده تهران از رئیس مجلس خواست «اجازه مطرح شدن تذکرات غیروارد را به نمایندگان ندهد» و در سوی دیگر ، محمود احمدی نماینده مردم شازند گفت:«برخی‌ها با دادن تذکرات در مجلس به دنبال چهره شدن هستند.»