جری گوو
هرچند اقدامات اخیر شورای امنیت سازمان ملل برای وضع تحریم های جدید علیه ایران به سرخط تمامی اخبار تبدیل خواهد شد، اما چنین تمهیداتی تنها جنبه نمایشی دارند. بادرنظر گرفتن اینکه تندروهای حاکم بر ایران و فرماندهان سپاه پاسداران قبلاً زیر لبه تیز تحریم ها بوده اند، هدف گرفتن چند شرکت دولتی دیگر، چیزی جز دردسر کاغذ بازی بیشتر برای تهران به همراه نخواهد داشت.
عامل تعیین کننده اصلی، تلاش های بی سر و صدا اما بلندپروازانه وزارت خزانه داری برای نمایش ایران به عنوان یک شخصیت حقوقی نافرمان است. این فعل و انفعال توسط استورات لوی معاون تروریسم و اطلاعات مالی وزارتخانه از چهار سال پیش شروع شده و در سال جاری تمدید شده است. وی برای متقاعد کردن رهبران حقوقی در این خصوص که همکاری با ایران به ضرر تجارت خودشان است، به سرتاسر دنیا سفر کرده است. او ظرف تنها سه ماه گذشته، شرکت های فراملیتی نظیر کارخانه خودروسازی دایملر آلمان، شرکت تأسیساتی کاترپیلار آمریکا و غول مالی کی- پی- ام- جی هلند را به خارج شدن از ایران ترغیب کرده است. مارک والاس سفیر سابق و رئیس تشکیلات “متحد در برابر ایران هسته ای” که به ترویج پیام لوی کمک می کند، گفت: “استورات لوی و اداره کنترل دارایی های خارجی (او- اف- اِی- سی) بازیگران اصلی این ماجرا هستند.” وی تخمین می زند ظرف ماه های اخیر، یک تا دو جین از شرکت های خارجی همکاری خود با ایران را متوقف کره اند.
دولت اوباما به طور فزاینده ای به این روند بی سر و صدا در عوض تحریم های علنی تکیه کرده است تا ایران را مجبور به دست برداشتن از برنامه تسلیحات هسته ای خود کند. مشکل اینجاست که این تلاش های بی هدف در حال منزوی ساختن افراد خوب و نه افراد بد در ایران است.
تحریم های آمریکایی و بین المللی برعلیه ایران به طور سنتی شرکت های مرتبط با چهره های امنیتی رژیم و تکثیرکنندگان تسلیحات کشتار جمعی، خصوصاً بانک های تحت مالکیت دولت را هدف گرفته اند. اما تلاش های وزارت خزانه داری تمامی ارتباطات تجاری میان ایران و دنیا، از تولید و ساخت و ساز گرفته تا دانش فنی و داروسازی را هدف گرفته است. بانک های اروپایی خصوصاً بانک های فرانسوی، انگلیسی و ایتالیایی جلوی فعالیت های مالی از مبدأ ایران را گرفته اند و این کار به طور شگفت انگیزی از سوی بانک های چین (کشور دوست ایران) و بانک های کشورهای عربی نیز انجام می شود.
چنین “موفقیت هایی”، در بازداشتن ایران از کسب بمب هسته ای تأثیر چندانی ندارند اما تجارت معمول با ایران را تحت فشار قرار می دهد، و بیشتر از آنکه رژیم را متأثر کند، بر توده مردم فشار وارد می کند. من که در سال 2009 به عنوان یک تحلیلگر برای یک صندوق ذخیره در تهران کار می کردم، به چشم خود دیدم که تأمین بیمه و خطوط اعتباری در پس زمینه تردیدهای بانک های خارجی، چقدر دشوار است. اینکه همه را با یک چوب بزنند باعث تقویت رفتار فریبکارانه دولت با تجار ایرانی می شود. به همین دلیل، عده کمی از سرمایه گذاران خارجی حاضر شدند به نزدیکی صندوق مالی ما بیایند. برای ما چاره ای باقی نماند جز اینکه با گردانندگان مالی صاحب سرمایه در بازارهای نه چندان دلچسب کره شمالی و زیمبابوه، وارد معامله شویم.
در عین حال، انزوای نظام مند به تقویت سپاه پاسداران می انجامد که خود یک بازار 12 میلیارد دلاری از تجارت قاچاق را می گرداند. ایالات متحده در سپتامبر گذشته خبر وجود یک نیروگاه مخفی غنی سازی اورانیوم تحت نظارت سپاه در خارج از شهر قم خبر داد. بر اساس یک گزارش تحقیقی، سپاه که بر حجم عظیمی از اقتصاد کشور احاطه دارد، ده ها اسکله مخفی در کرانه خلیج فارس در اختیار دارد که برای قاچاق کالاهای ممنوعه مورد استفاده قرار می گیرد.
آمریکا در حال از دست دادن یک فرصت فوق العاده است. مسؤولان خزانه داری به جای دور کردن شرکت ها و سرمایه گذاران خارجی، باید با آنها همکاری کند تا شرکت های مشروع در ایران شناسایی شده و امکان ادامه تجارت با این شرکت ها فراهم شود. هرچند آموزش خطرات تجارت با رژیم ایران به شرکت های خارجی مهم است، به همان اندازه نیز مهم است که نباید رژیم ایران با مردم ایران یکی فرض شوند. رژیم ایران شرکت هایی نظیر شرکت های ما را در دراز مدت به عنوان تهدیدی علیه موجودیت خویش می بیند، زیرا کارمندان آن فریب تبلیغات روزانه دولتی را نمی خورند که غرب مسؤول تمام مشکلات ایران است. آنها می دانند مشکل در سوء مدیریت اقتصادی ملاها نهفته است و مشتاق به برقراری روابط بهتر با غرب هستند. شرکت های رو به رشد در حال حاضر معدود هستند اما ظرفیت تبدیل شدن به یک نیروی آزاد شونده و محکم را دارند. متأسفانه دولت اوباما ممکن است با نحوه رفتار فعلی خود سبب دمیدن به بادبان رژیم شود که می گوید: شیطان بزرگ درصدد خرد کردن کشورهای کوچک تر است.
منبع: نیوزویک- 4 ژوئن
