سیمون مارو
دولت سنگال به طور رسمی روابط دیپلماتیک خود را با جمهوری اسلامی قطع کرد و دولت تهران را به تأمین تسلیحات برای جدایی طلبان کازامانس متهم ساخت و به این ترتیب داستان عاشقانه عبدالله واد و محمود احمدی نژاد پایان یافت.
دیگر رابطه ای میان سنگال و جمهوری اسلامی وجود ندارد. مادیکه نیانگ، وزیر خارجه سنگال، در تلویزیون ملی اعلام کرد: “سنگال از اینکه سلاح های ایرانی باعث مرگ سربازان این کشور شده به حالت انزجار رسیده. در نتیجه دولت داکار تصمیم گرفت روابط دیپلماتیک خود را با جمهوری اسلامی قطع کند.” قطع روابط میان داکار و تهران در شرایطی اتفاق می افتد که خشونت به منطقه کازامانس در جنوب این کشور بازگشته. از ۳۰ سال قبل تاکنون شورش های جدایی طلبانه در این منطقه وجود داشته است.
از تاریخ ۳۱ اکتبر روابط میان دو کشور به شکل قابل توجهی تیره شد. در آن تاریخ، یک کشتی از مبدأ ایران در لاگوس پایتخت نیجریه توقف کرد. مأموران گمرک نیجریه انواع جنگ افزارها را در ۱۳ کانتینری که از ایران می آمد کشف کردند: انواع راکت انداز و خمپاره. مقصد کجا بود؟ کانلای، روستایی که یحیی جامع، رییس جمهور دمدمی مزاج گامبیا، در آن متولد شده. پس از آن، دولت سنگال که به شدت نگران شده بود، از جمهوری اسلامی خواست طی “توضیحات شفاف” مقصد نهایی این محموله و هویت واقعی محافظان آن را اعلام کند. گامبیا که در خاک سنگال محصور شده، همواره مظنون به حمایت از جنبش نیروهای دموکراتیک کازامانس بوده است.
در ماه دسامبر، سنگال سفیر خود در تهران را فراخواند، ولی عبدالله واد با وساطت ترکیه، پذیرای علی اکبر صالحی، وزیر امور خارجه جمهوری اسلامی شد و سپس سفیر خود را به تهران بازگرداند. این عادی شدن مجدد روابط با یک چک ۱۰۰ میلیون دلاری به بهانه “همکاری میان دو کشور” همراه بود.
عبدالله واد در زمان به قدرت رسیدن در سال ۲۰۰۰ خیلی زود از طرف آمریکایی ها مأیوس شد و از سال ۲۰۰۲ به بعد رو به کشورهای خلیج فارس، به ویژه ایران، آورد. سنگال باید برای نشست آتی سازمان کنفرانس اسلامی آماده می شد و مایل بود از این فرصت برای تجهیز زیرساخت های کشور با کمترین هزینه بهره برداری کند. ازطرف دیگر، جمهوری اسلامی که از نظر دیپلماتیک منزوی شده بود، می خواست با به دست آوردن حمایت های سیاسی نفوذ خود را در آفریقا افزایش دهد.
محور داکار- تهران به نظر قابل پیشرفت می آمد. جمهوری اسلامی در زمان سفر عبدالله واد به تهران در سال ۲۰۰۲ نسبت به سرمایه گذاری در پروژه های عظیم در سنگال ابراز تمایل کرد: بهره برداری از فسفات های ماتام، مدرن سازی راه آهن و راه اندازی صنایع شیمیایی در سنگال. واد در این سفر از کارخانه اتومبیل سازی ایران خودرو نیز بازدید کرد. چهار سال بعد اولین سنگ بنای کارخانه اتومبیل سازی سنیران در شهر تیس گذاشته شد: ۶۰ درصد سهام از ایران خودرو، ۲۰ درصد از دولت سنگال، و ۲۰ درصد از بخش خصوصی.
عبدالله واد به عنوان “دوست ایران” قصد داشت یک شراکت برتر را با جمهوری اسلامی آغاز کند. او در سال ۲۰۰۶ با یک بحران انرژی بی سابقه مواجه شد و از دوست ایرانی خود کمک خواست. خرید نفت خام به قیمتی که هرگونه رقابتی را به چالش می کشید اعلام گردید و شرکت پالایش و پخش فرآورده های نفتی ایران برای ساخت پالایشگاه به سنگال وارد شد؛ اینها پروژه هایی بود که توجه جدی به آنها نشد.
عبدالله واد که شخصیت کینه جویی ندارد، روابط خود را با جمهوری اسلامی ادامه داد و همچنان از برنامه سؤال برانگیز اتمی این کشور دفاع کرد. واد در سال ۲۰۰۹ در زمان دیدار همتای ایرانی خود از سنگال، در پایان مصاحبه ای با موضوع انرژی و همکاری دو کشور اظهار داشت: “تا زمانی که ایران از آزادی و استقلال خود دفاع می کند، سنگال در کنارش خواهد ماند.” و سپس اضافه کرد: “اگر کسی به من بگوید که در زیرزمین ام بمب اتمی مخفی کرده ام، من نباید ثابت کنم که بمب اتمی ندارم. این اوست که باید ثابت کند من بمب اتمی دارم. در مورد ایران تاکنون هیچ چیز ثابت نشده است.”
سنگال با جمعیتی که ۹۵ درصد آن مسلمان هستند، دارای یک دموکراسی مورد حمایت فرانسه و ایالات متحده می باشد. و این مسأله ای بود که درعین حفظ وفاداری سنگال به متحد آمریکایی اش، امکان نزدیک شدن این کشور به ایران را به وجود آورد. در ماه می ۲۰۱۰ رییس جمهور سنگال توانست آزادی کلوتیلد رایس، دانشجوی فرانسوی را که از سوی حکومت آیت الله ها به جاسوسی متهم شده بود به دست آورد.
امروز علی رغم بیان اظهارات زیبا در مورد همکاری دو کشور، شرکت اتومبیل سازی سنیران ملموس ترین نمونه باقی مانده از همکاری میان جمهوری اسلامی و سنگال است. این شرکت توانست تنها در حدود ۵۰ اتومبیل به افراد حقیقی بفروشد، ولی در چارچوب پروژه نوسازی تاکسی های کشور توسط دولت، توانست در حدود ۱۰۰۰ خودرو به فروش برساند. تاکسی های بنزینی که بیش از آنچه اعلام شده بود مصرف می کنند و راننده های ناراضی و خشمگین در نهایت توانستند قسط بندی جدیدی برای خود به دست آورند.
در یک کلام، هیچ یک از وعده های جمهوری اسلامی در سنگال به درازمدت نکشید…
منبع: آفریک، ۲۴ فوریه
