درحالیکه مقامات جمهوری اسلامی ورود گروهی از حامیان حکومت به سفارت بریتانیا و نیز مرکز فرهنگی این کشور در باغ قلهک تهران را “تجمعی خودجوش” عنوان کرده بودند که “از آن اطلاعی در دست نبود”، کاظم جلالی سخنگوی کمیسیون امنیت ملی مجلس گفته اصل این تجمع دارای مجوز بوده، اما ورود به سفارت “خارج از پروتکل‌های بین‌الملی” و “بسیار مشکوک” بوده است. آن هم در حالیکه تجمع‌کنندگان در مقابل سفارت بریتانیا گفته‌اند برای “تسخیر باغ قلهک” برنامه‌ریزی کرده بودند.
کاظم جلالی بعد از جلسه دیروز کمیسیون امنیت ملی که به بررسی موضوع تجمع هواداران حکومت در جلو سفارت انگلیس اختصاص داشت گفت که مسئولان تجمع در مقابل سفارت بریتانیا در تهران، مجوز داشتند، ولی در عین حال از آنها تعهدنامه‌ای کتبی برای عدم انجام اقدامی خارج از قاعده اخذ شده بود.
او در تشریح نتایج نشست کمیسیون امنیت ملی و سیاست خارجی مجلس برای بررسی این واقعه، گفته است که ورود تجمع‌کنندگان به داخل سفارت بریتانیا در تهران، خارج از عرف و پروتکل‌های بین‌المللی بوده و باعث شده “برخی افراد سودجو هم از آن بهره‌برداری خلاف کنند.” به گفته جلالی “سیاست جمهوری اسلامی رعایت مقررات کنوانسیون‌ها و تعهدات بین المللی است و به همین علت جمهوری اسلامی ایران یکی از امن ترین کشورها برای سفارت‌خانه‌هاست.”
با این حال محمود احمدیبیغش، عضو دیگر کمیسیون امنیت ملی مجلس شورای اسلامی تسخیر سفارت انگلیس از سوی دانشجویان را اقدامی شجاعانه و قابل تقدیر خوانده است. احمدی بیغش در واکنش به سخنان عبدالجبار کرمی که گفته بود «به این ترتیب ممکن است دیگر سفارتخانه ها نیز تسخیر شوند و این برخلاف تامین امنیت سفارتخانهها است»، گفته: “من هم به زعم خودم تسخیر هر سفارتخانهای را محکوم میکنم. اما انگلیس سفارتخانه ندارد و یک لانه جاسوسی دارد.”
وی همچنین در پاسخ به اینکه تسخیر سفارت بر خلاف عرف دیپلماتیک بوده یا نه، افزوده:اگر سفارتخانهای مثل انگلیس، کار جاسوسی کرده و طراحی برای براندازی رژیم نمود، باید آن را تسخیر کرد. من با تسخیر لانه جاسوسی مخالف نیستم. انگلیس در کشور ما جاسوسی میکرده و کودتاها و فتنههای مختلفی را علیه ما داشته است. کما اینکه اخیرا نیز بانک مرکزی ما را تحریم کردند و هدفشان ساقط کردن نظام ما بود. وقتی آنها میخواستند نظام ما را ساقط کنند، ما چرا سفارتخانه آنها را ساقط نکنیم؟
عوض حیدرپور، دیگر عضو کمیسیون امنیت ملی و سیاست خارجی مجلس هم ضمن سخنانی پس از جلسه دیروز این کمیسیون در عین حالی که ورود به سفارت انگلیس توسط دانشجویان را “خارج از قواعد دیپلماتیک” دانسته، این حرکت را “با توجه به سیاست‌های خصمانه رژیم انگلیس علیه ملت ایران” بدون هیچ مغایرتی با “عرف انقلاب” ارزیابی کرده است.
ورود به سفارت برنامه ریزی شده نبود
دیروز و با گذشت نزدیک به دوهفته از تسخیر سفارت انگلیس توسط بسیجیانی که دانشجو خوانده شده اند، کمیسیون امنیت ملی مجلس این موضوع را با حضور مسئولان وزارت امور خارجه، وزارت اطلاعات و نیروی انتظامی مورد بحث و بررسی قرار داد.
در حالی که رسانه های خارجی و دولتهای غربی نیروی انتظامی جمهوری اسلامی را به اهمال در خصوص مراقبت از سفارت انگلیس متهم کرده‌اند، سخنگوی کمیسیون امنیت ملی مجلس اسلامی تاکید کرده :” نیروی انتظامی معمولا تعریفی از تجمعات قانونی و رسمی دارد و آرایش این نیرو نیز در این صورت کاملا دارای تعریف است و این تعریف نیز کاملا رعایت شده است.”
در همین حال روز گذشته خبرگزاری ایسنا به نقل از نمایندگان تجمع‌کنندگان در مقابل سفارت بریتانیا در تهران، گزارش داد که ورود به این سفارتخانه برنامه‌ریزی شده نبود و آنها فقط به دنبال حرکتی نمادین بوده‌اند.
مصطفی مستاجران، سخنگوی “شورای متحصنین سفارت انگلیس”، گفته است آنها تصمیم گرفته بودند در مقابل سفارت تجمع کنند و “کارهای نمادینی چون قفل زدن به در سفارت انگلیس و دستگیری نمادین سفیر این کشور” را انجام دهند، ولی با وجود ممانعت نیروی انتظامی “مردم وارد سفارت شدند.”
محمدسعید سرافراز، یکی دیگر از اعضای “شورای متحصنین سفارت انگلیس” نیزگفته است: “تسخیر باغ قلهک، متفاوت از ورود به سفارت انگلیس بود و کاملا توسط دانشجویان برنامه‌ریزی شده بود.”
او اضافه کرده است: “قصد ما از تسخیر قلهک این بود که این باغ را که شاید نمی‌شد از طریق شکل ساختاری و شاید به دلیل برخی محافظه‌کاری‌ها به دست آورد، گرفته و به دولت تحویل دهیم.”
پیشتر مقامات بریتانیا در چند نوبت بر روی هماهنگی نیروهای مهاجم به سفارت این کشور در تهران با مقامات جمهوری اسلامی تاکید کرده بودند.
دامینیک چیلکات، سفیر سابق بریتانیا در ایران گفته بود: “ایران از آن دست کشورهایی نیست که گروهی به صورت خودجوش تظاهرات و بعد به سفارتی خارجی حمله کنند. این نوع حرکت، تنها با رضایت و حمایت حکومت صورت می‌گیرد.”
وی همچنین گفته مهاجمان، هفت نفر از کارکنان این سفارت در باغ قلهک را گرفته و با آنها “بسیار خشن” رفتار کرده‌اند. این خبر در اولین ساعات تسخیر سفارت انگلستان در تهران و مرکز فرهنگی این کشور در باغ قلهک از سوی برخی رسانههای داخلی و مقامات انتظامی جمهوری اسلامی مورد تائید قرار گرفته بود. پس از آن نیز برخی از اشغال کنندگان سفارت انگلستان و مرکز فرهنگی این کشور در تهران در یادداشتهای خود گروگانگیری چند ساعته مهاجمان در باغ قلهک را مورد تائید قرار داده بودند.
مقامات پلیس جمهوری اسلامی در عین حال که گفته بودند این هفت نفر را از دست مهاجمان نجات داده ند، ولی تاکید کرده بودند که آنها به گروگان گرفته نشده بودند.
با این وجود روز گذشته غلامرضا کرمی، عضو کمیسیون امنیت ملی و سیاست خارجی مجلس اسلامی با اشاره به اظهارات مسئولان ناجا در جلسه کمیسیون امنیت ملی مجلس تصریح کرد: “نیروی انتظامی بر اساس وظیفه خود در ابتدای شکل گیری اعتراضات دانشجویی از سفیر و اعضای سفارت در جای امنی در محوطه سفارت حفاظت کرد. “
اصل قضیه مشکوک است
کاظم جلالی، سخنگوی کمیسیون امنیت ملی و سیاست خارجی مجلس اما طرف انگلیسی را مقصر تسخیر سفارت این کشور در تهران دانسته و گفته است که بر اساس برخی گزارش‌ها، “طرف انگلیسی سیستم حفاظتی سفارت را کاملا رعایت نکرده است و حتی درب‌ها به گونه‌ای بود که افراد به راحتی توانستند وارد سفارت شوند.” او گفته است که اصل قضیه، مشکوک و قابل بررسی است.
محمدجواد نیک‌روش، عضو دیگر “شورای متحصنین سفارت انگلیس”، در نشست خبری دیروز این شورا گفته است که تخریب‌های داخل سفارت بریتانیا و “حرکت‌های شورش‌گرایانه‌ای که در تجمع رخ داد، توسط ایادی خود این کشور و برای تخریب چهره دانشجویان” انجام شده است.
یک روز قبل از این وزیر امور خارجه جمهوری اسلامی ورود به داخل سفارت بریتانیا را “امری پیش بینی نشده” توصیف کرده و گفته بود کسی در مجلس و یا در میان ماموران انتظامی انتظار نداشت که تجمعی که با دریافت مجوز انجام می‌گرفت منجر به اقدامی غیرقابل پیش‌بینی شود.
به دنبال حمله به سفارت و مرکز فرهنگی بریتانیا در تهران، دولت این کشور کارکنان سفارتش را از تهران خارج کرد و وزارت امور خارجه بریتانیا 48 ساعت به دیپلمات‌های ایرانی مهلت داد تا خاک این کشور را ترک کنند.
علی اکبر صالحی، وزیر امور خارجه جمهوری اسلامی، خروج دیپلمات‌های ایران و بریتانیا از دو کشور را نتیجه اقدامی “عجولانه” از طرف مقامات بریتانیا توصیف کرده بود؛ نکتهای که دیروز مورد تاکید اعضای کمیسیون امنیت ملی مجلس شورای اسلامی نیز قرار گرفت. با این وجود وزارت امور خارجه تاکید کرده که “روابط بریتانیا و ایران قطع نشده است.”
صالحی در سفری که اخیرا جهت شرکت در اجلاس بن به اروپا داشت در گفت‌وگو و دیدار با مقامات کشورهای اروپایی نسبت به حمله به سفارت انگلیس ابراز “تاسف عمیق” و تاکید کرد “حمله به سفارت انگلیس قابل پیش‌بینی نبوده و مورد تایید نیست.”
وزارت خارجه آلمان هم در بیانیه‌ای که پس از دیدار صالحی با گیدو وستروله، وزیر خارجه این کشور منتشر کرد، از “ابراز تاسف عمیق” صالحی از حادثه اخیر در سفارت انگلیس خبر داد و به نقل از وی نوشت که “برای جلوگیری از وقوع دوباره چنین حادثه‌ای هر اقدامی را انجام خواهد داد.”
