همزمان با سخنان حسن روحانی درباره اینکه توافق ژنو نشانه تحمیل اراده مردم ایران بر غرب است٬ آمریکا این سخنان را دارای مصرف داخلی دانست. از سوی دیگر زمان آزاد شدن بخشی از داراییهای ایران به ارزش بیش از ۴ میلیارددلار نیز اعلام شده است.
عباس عراقچی٬ معاون وزیر امورخارجه٬ خبر از آن داده که ۴ میلیارد و ۲۰۰ میلیون دلار از داراییهای ایران که به دلیل تحریمها بلوکه شده بود٬ در هشت قسط آزاد خواهد شد. آزاد شدن این داراییها از دوازدهم بهمن ماه آغاز میشود و تا ۳۰ خرداد سال آینده ادامه خواهد داشت. در ۶ قسط ۵۵۰ و در ۲ قسط ۴۵۰ میلیون دلار از داراییها به ایران داده خواهد شد.
علاوه بر واریز این داراییها به حساب بانک مرکزی جمهوریاسلامی٬ قرار است تحریمهای نفتی، پتروشیمی، خودرو، تجارت طلا و فلزات و بخشی از تحریمهای هوایی هم معلق شود. در مقابل، ایران هم متعهد به اجرای “اقدامات اطمینانساز” شده است: “یکی از اقدامات تعلیق غنی سازی ۲۰ درصد است و دیگری که به معنی بازگشت است، تبدیل مواد ۲۰ درصد به اکسید و رقیق کردن آنها است. یعنی وقتی رقیق می شود به ۳ و نیم درصد تبدیل می شود که به مواد اولیه باز میگردد و یا اکسید میشود که برای سوخت راکتور تهران استفاده می شود، بنابراین از بین نخواهد رفت”.
معاون وزیر امورخارجه در گفتوگوی خود با ایرنا٬ همچنین رسیدن به توافق نهایی با اعضای گروه ۱+۵ را “بسیار سخت” توصیف کرده٬ زیرا “در گام نهایی با موضوعاتی مواجه هستیم که تصمیمگیری درباره آنها به شدت سخت است”.
عراقچی در مورد نحوه اجرای این توافق گفته است که در اجرایی کردن این توافق ایران دو گام برمیدارد و طرف مقابل نزدیک به هفت تا هشت مورد را اجرایی میکند.
مشابه این سخنان را حسن روحانی٬ رییس دولت یازدهم٬ نیز بر زبان آورده است. روحانی در سفر اخیر خود به استان خوزستان٬ از توافقنامه ژنو به عنوان نشانه “تسلیم قدرتهای بزرگ در برابر ملت ایران” یاد کرد.
این سخنان روحانی البته با واکنش مقامهای آمریکایی مواجه شد. جی کارنی٬ سخنگوی کاخ سفید٬ در این زمینه گفت که “این مسئله نه برای ما تعجبانگیز است و نه باید باعث تعجب شما بشود که رئیس جمهور ایران توافقنامه ژنو را به فراخور مخاطبان داخلی خود تفسیر کند”.
با این حال برخی از خبرگزاریها نوشتهاند که سخنان روحانی ممکن است منجر به آن شود که نمایندگان کنگره در وضع تحریمهای جدید علیه ایران مصممتر شوند. گرچه باراک اوباما٬ رییسجمهور آمریکا٬ پیش از این گفته بود که در صورت وضع تحریمهای جدید علیه ایران از سوی کنگره آن را وتو خواهد کرد٬ اما اگر تعداد امضاهای این طرح به ۶۷ - دو سوم نمایندگان - برسد٬ آنگاه اوباما قادر به وتو کردن این طرح نخواهد بود.
در همین زمینه٬ هری رید، رهبر اکثریت دمکرات در سنای آمریکا، گفت که برنامهای فوری برای آن که طرح جدید تحریمها علیه ایران را مطرح کرده و به رای نمایندگان بگذارد ندارد. وی با این حال اضافه کرده است: “پیامی که مقامهای ایرانی باید دریافت کرده باشند، اگر هنوز دریافت نکردهاند، این است که ما اجازه نمیدهیم به سلاح اتمی دست بیابند”.
با این وجود انتقاد از توافقنامه ژنو٬ در ایران همچنان ادامه دارد. وبسایت رجانیوز٬ نزدیک به جبهه پایداری٬ با اشاره به حضور عباس عراقچی در صدا و سیما سخنان او درباره نحوه اجرایی شدن توافقنامه ژنو٬ نوشت: “بررسی اظهارات عراقچی در این گفتگو نشان می دهد که که اطلاعات ارائه شده از سوی وی با اطلاعات برگه اطلاع رسانی آمریکا موسوم به فکت شیت شباهت دارد. این در حالی است که پیش از این وزیر امور خارجه به سایتها و رسانههایی که به برخی از اطلاعات فکت شیت استناد می کردند اتهام هم سویی با رسانه های اسرائیلی را وارد کرده بود”.
از سوی دیگر واکنش سخنگوی وزارت خارجه به سخنان عراقچی٬ باعث انتقادات جدیدی نیز شده است. عراقچی پیش از این گفته بود که متن توافقنامه ژنو٬ محرمانه است. اما ماری هارف، سخنگوی وزارت خارجه آمریکا در نشست خبری اخیر خود گفت: “بگذارید روشن بگویم، هیچ توافق محرمانهای وجود ندارد و هیچکس در اینجا قصد پنهان کاری ندارد. به نظر میرسد سخنان عراقچی بد ترجمه شده است. همانطور که میدانید که این پرونده، پرونده آمریکا نیست و این تقاهم نامه بین ایران و پنج بعلاوه یک بدست آمده است. ما متن توافق را برای کنگره و مردم منتشر خواهیم کرد اما باید طرفین در مورد چگونگی و زمان و نوع انتشار آن گفتگو کنند و امیدوارم که بزودی اتفاق بیافتد”.
این سخنان از سوی رسانههای اصولگرا اینگونه تعبیر شده است: “اثبات غیرقابل اعتماد بودن ایالات متحده را باید بزرگترین دستاورد گقتگوهای اخیر میان ایران و گروه ۱+۵ دانست که به طور عینی مورد مشاهده افکار عمومی قرار گرفت و این گزاره را یکبار دیگر برای مردم کشورمان عیان کرد؛ تا جایی که حتی صدای اپوزیسیون خارج نشین هم از عدم وفای به عهد کاخ سفید درآمد”.
همزمان بیانیه سخنگوی شورای امنیت ملی آمریکا٬ در تقبیح حضور محمدجواد ظریف بر قبر عماد مغنیه٬ باعث انتقادات دیگری شده است. اصولگرایان اقدام ظریف را در راستای “منافع ملی و استراتژیک ایران” دانستهاند٬ مسالهای که از سوی واشنگتن٬ به معنای “افزایش تنشهای منطقهای” و “دربردارنده پیام غلط” تفسیر شده است.