یک روز پس از اعلام تشکیل حزب‌الله عراق از سوی یک فرمانده ارشد سپاه پاسداران، وزیر دفاع جمهوری اسلامی در اظهاراتی تند، خواهان مجازات گروه اسلام‌گرای “دولت اسلامی عراق و شام” به عنوان “جنایتکار جنگی” شد؛ گروهی که این مقام عالی‌رتبه دولت، از آن با عنوان گروهک تروریستی بعثی-ـ تکفیری یاد کرده، دیروز با اعلام “خلافت اسلامی”، ابوبکر بغدادی، رهبر خود را به عنوان “خلیفه” و”رهبر همه مسلمانان” معرفی کرد.
پیکارجویان تحت رهبری گروه تندروی داعش، از هفته پیش، با تصرف برخی از شهرهای عراق، این کشور را با بحران کم‌سابقه ای روبرو کرده اند. داعش که با جنگ سوریه بر سر زبان‌ها افتاد، حالا با کنترل برخی گذرگاه‌های مرزی عراق و سوریه و ایجاد ناآرامی در مرزهای دو کشور، در نزدیکی بغداد نیز در ستیزی روزانه در صدد تصرف شهر پر اهمیت تکریت است.
کشورهای همسایه از جمله ایران با نگرانی در مورد تحولات عراق نسبت به خطرات گروه “دولت اسلامی شام و عراق” هشدار داده‌اند.
عراق که اکثریت ساکنان آن را شیعیان تشکیل می‌دهند، محل دفن چند تن از امامان شیعه است و این موضوع در کنار عوامل سیاسی و اقتصادی، تحولات اخیر این کشور را برای جمهوری اسلامی دوچندان پراهمیت کرده است.
هر چند جمهوری اسلامی از آغاز دور جدید ناآرامی‌های عراق که با حمله داعش شروع شد، با منع کشورهایی مانند آمریکا از دخالت در امور این کشور، هر گونه حضور در عراق را تکذیب کرده، اما همزمان از زبان رئیس دولت اعلام کرده که “برای حراست از عظمت عتبات مقدسه از هیچ کوششی دریغ نخواهد کرد.”
در همین راستا هفته گذشته آیت‌الله مکارم‌شیرازی، از مراجع شیعه نیز برای “دفاع از تمامیت عراق، مخصوصا عتبات عالیات”، “علاقه‌مندان به اسلام و اهل‌بیت” را به “جهاد فی‌سبیل‌الله” فراخواند.
حالا حسین دهقان، وزیر دفاع کابینه روحانی نیز خواهان محاکمه گروه “دولت اسلامی عراق و شام” به عنوان “جنایتکار جنگی” شده و گفته این گروه “با سکوت و عدم اقدام جدی قدرت‌های به اصطلاح مدعی حقوق بشر و سازمان‌های بین‌المللی امنیت منطقه را به مسلخ برده است.”
رسانه‌های جمهوری اسلامی ابتدا با تاکید بر نقش آمریکا در تحولات اخیر عراق، عربستان و اسرائیل “دست نشانده” را متهم به جنگ نیابتی و ایجاد ناآرامی در این کشور کرده بودند. آیت‌الله خامنه‌ای، رهبر جمهوری اسلامی هم در سخنانی نه تنها آب پاکی بر احتمال همکاری مشترک ایران و آمریکا در عراق ریخت، بلکه تلویحا ایالات متحده را عامل نا آرامی‌های کشور همسایه اعلام کرد.
حسین دهقان، وزیر دفاع نیز در اظهارات دیروز خود بار دیگر بر این موضع تاکید کرد. او گفت: “داعش محصول پیوند نامشروع آمریکا، رژیم صهیونیستی و ارتجاع منطقه است. بی‌تردید عاقبتی بدتر از صدام در انتظار این گروهک تروریستی است و اقدامات ضد انسانی یقیناً دامان حامیان آنان را نیز خواهد گرفت.”
حزب‌الله سه‌تا شد
با این همه در میان واکنش‌ها به نظر می‌رسد اعلام تشکیل حزب‌الله عراق از سوی یک فرمانده سپاه پاسداران جمهوری اسلامی، مواضع تهران در خصوص رویدادهای عراق را وارد مرحله تازه‌ای کرده است.
حسین همدانی، فرمانده سابق سپاه محمد رسول‌الله تهران، روز یکشنبه در مراسم یادبود سرداران، فرماندهان و شهدای گردان ۱۵۴ در شهر همدان اعلام کرد: “بعد از لبنان و سوریه، در حال حاضر تشکل بسیج در عراق در حال شکل گیری و سازماندهی است. مسئولان عراقی دارند به این نتیجه می‌رسند که باید از مردم و نیروهای مردمی کمک بگیرند.”
او با با بیان اینکه “برای ما، جنگیدن در شلمچه و سوریه فرقی نمی‌کند”، گفت: “نسل جوان امروز، همان نسل جوان دوران انقلاب و دفاع مقدس است. کشور عراق مملو از جوانان مسلمانی است که آماده مبارزه با متجاوزان و دشمنان هستند.”
در حال حاضر در عراق تشکلی به نام “حزب الله بیداری اسلامی عراق” به دبیر کلی شخصی به نام واثق البطاط فعالیت می‌کند. این تشکل هفته گذشته همزمان با تشدید نا آرامی‌ها در عراق از تشکیل “ارتش مختار” برای “همسویی با حکومت عراق و مبارزه با فساد” خبر داد.
مشخص نیست “حزب‌الله بیداری اسلامی عراق” چه ارتباطی با حزب‌اللهی دارد که سردار همدانی اینک از تشکیل آن در عراق خبر داده است.
این فرمانده عالی رتبه سابق سپاه، در اردبیهشت‌ماه نیز از تشکیل حزب الله در سوریه خبر داده و گفته بود در تمام استان‌های ایران ستاد پشتیبانی از مردم سوریه تشکیل و سهم آنها در میزان پشتیبانی از سوریه مشخص شده است.
فرمانده سابق سپاه محمد رسول‌الله تهران توضیح داده بود: “به لطف خدا ایرانیان حزب الله دوم را در سوریه تشکیل دادند… با تدابیر مقام معظم رهبری و به کارگیری تاکتیک‌های جنگ شهری، تعداد کشته‌شدگان در این کشور کاهش و امنیت پایدار تا حدودی برقرار شده است.”
او در شرایطی که مقامات جمهوری اسلامی دخالت در جنگ سوریه را تکذیب می‌کردند همچنین گفته بود: “بشار اسد به نیابت از ما می‌جنگد.”
جمهوری اسلامی هنوز، سخنی از دخالت نظامی در عراق نزده و گزارش‌های منتشر شده در این زمینه را تکذیب، اما از زبان علی شمخانی، دبیر شورای امنیت ملی اعلام کرده: “در صورت درخواست رسمی دولت عراق موضوع کمک در چارچوب مقررات بین الملی را بررسی خواهیم کرد و این روند کاملا دوجانبه بوده و به کشور ثالثی ارتباط پیدا نمی‌کند.”
عراق پیش از تحولات چند هفته اخیر برای تشکیل دولت جدید دچار بحران سیاسی شده بود. آنزمان سایت بولتن نیوز، نزدیک به نهادهای امنیتی جمهوری اسلامی با انتشار یادداشتی پیرامون وضعیت این کشور نوشته بود: “حزب‌الله لبنان در جامعه چند بخشی لبنان براحتی اقتدار خود را به نمایش گذاشته است به نظر می رسد که بیرق زرد رنگ حزب الله اینبار در عراق به اهتزار در آمده و دوباره قدرت و توان تشکیل ائتلاف با گروه های دیگر را نشان خواهد داد.”
جمهوری اسلامی در سالهای بعد از سقوط صدام حسین در کنار کشورهایی مانند ایالات متحده آمریکا، ترکیه و برخی کشورهای عربی، نقشی تعیین کننده در عراق جدید داشتند.
پیش از عراق و سوریه که حالا فرماندهان سپاه جمهوری اسلامی می‌گویند حزب‌الله دوم و سوم در آنها تشکیل شده، تشکل قدرتمندی به همین نام در لبنان تاسیس شده بود.
حزب الله لبنان از بدو تاسیس در سال ۱۹۸۲با جمهوری اسلامی پیوستگی و وابستگی مشهودی داشته، ولی از ۱۹۹۲ که حسن نصرالله به دبیر کلی این حزب رسید، این همراهی با توجیه پیروی او از ولایت فقیه و رهبری آیت الله خامنه‌ای بر مسلمانان جهان تشدید و تقویت شده است.
