کمتر از یک هفته مانده به برگزاری انتخابات مجلس نهم و در حالی که تبلیغات رسمی آن از هفته گذشته آغاز شده است تقریبا هیچ تحرک اجتماعی در شهر تهران و در راستای این انتخابات به چشم نمیخورد. پایتخت ایران در فضایی بی تفاوت نسبت به انتخابات مجلس به سر میبرد و در شهرهای دیگر نیز آنچه توسط حکومت “شور انتخاباتی” خوانده میشود به مراتب کمتر از دورههای پیش است.
به گزارش خبرنگاران روز در تهران به نظر میرسد حتی حکومت نیز حساب چندانی روی حضور مردم در این انتخابات نکرده و بیشترین توان خود را روی بسیج مردم برای رای دادن در شهرستانها متمرکز کرده است. اکنون در سطح شهر تهران بنرها و تابلوهای تبلیغاتی برای دعوت مردم به حضور در انتخابات کمتر از بسیاری از مناسبتهای حکومتی و اعیاد و سوگواری دینی است. این تبلیغات تنها در خیابانها و گذرگاههای اصلی شهر به چشم میخورند.
پیشتر گمان آن میرفت که دستگاههای حکومتی برای بسیج مردم محلات پائین شهر در پایخت تدابیر خاصی داشته باشند. اما چهار روز پس از آغاز رسمی موعد تبلیغات انتخاباتی تحرک مشهودی در این محلات نیز به چشم نمیخورد. فضای نواحی شمال شهر و محلاتی که ساکنان آن از طبقات مرفهتر جامعه هستند هم کاملا خنثی به نظر میرسد، به نحوی که همان تبلیغات اندک سطح شهر هم در آنجا دیده نمیشود.
تبلیغات انتخاباتی تقریبا به جز موارد محدودی، تنها در مرکز تهران و مکانهای پر ترددی چون میدان آزادی، قسمتی از منطقه تهران پارس و میدان صادقیه دیده میشود. در چند روز گذشته حتی تبلیغات مربوط به کاندیداها و ائتلافهای انتخاباتی بسیار کمرنگ بوده است. متمرکزترین نقاطی که این نوع تبلیغات در آنها دیده میشود چهارراه ولیعصر، میدان انقلاب و میدان ولیعصر هستند که چند تابلوی فلزی برای چسباندن پوستر و آگهی تبلیغاتی نامزدها در آنها نصب شده است. جالب اینجاست که تا شب گذشته و در حوزهانتخابیهای که 554 کاندیدای انتخاباتی دارد، همچنان قسمتی از این چند تابلوی انتخاباتی که مجموع تعداد آنها به 40 عدد هم نمیرسد خالی مانده بود.
در ایستگاههای مترو که معمولا محیطی بسیار مناسب برای انجام تبلیغات است نیز تقریبا هیچ نشانی از انتخابات به چشم نمیخورد. مانیتورهای نصب شده در برخی از ایستگاهها همچنان تصاویر طبیعت و یا تبلیغات عادی خود را پخش میکنند و تابلوهای تبلیغاتی ایستگاههای مترو نیز هیچ نشانی از برگزاری انتخابات و دعوت برای حضور در آن بر خود ندارند.
به جز این باید به تعداد بسیار اندک ستادهای انتخاباتی کاندیداها نیز اشاره کرد؛ ستادهایی که در دورههای قبل انتخابات مجلس به شکلی پررنگ در گوشه گوشه شهرها بر پا میشدند. این وضعیت در جاهایی چون اسلامشهر و ری نیز تقریبا به همین شکل حکمفرما است.
پخش بستههای تبلیغاتی شامل سی دی، پوستر، بروشور و … نیز چندان رونقی ندارد. به مانند دیگر فعالیتهای تبلیغاتی مرکز پخش این بستهها نیز خیابان انقلاب، حد فاصل میدان انقلاب و چهارراه ولی عصر است. نکته جالب توحه در این بین استفاده برخی کاندیداها از کودکان دستفروش زیر 15 سال برای پخش این بستهها است که حتی از نگاه دوربین برخی رسانهها و خبرگزاریهای رسمی ایران نیز پنهان نمانده است. این کار طبق قانون یک عمل خلاف محسوب میشود و جرم است. اما تقریبا هیچ نهادی تا کنون به اقداماتی از این دست واکنش نشان نداده است.
مردم تهران نیز به شکل کاملا مشهودی نسبت به فضای انتخاباتی بیتوجه هستند. به گزارش خبرنگار روزتهران سردی فضای انتخاباتی به حدی است که روز جمعه جلسه پرسش و پاسخ مردمی سه کاندیدای مطرح تهران در این دوره یعنی احمد توکلی، الیاس نادران و حسین نجابت با کمتر از دویست نفر شرکت کننده تشکیل شد؛آن هم در حالیکه حضور در این جلسه برای عموم آزاد بود. جلسه مشترک روز پنجشنبه علی مطهری و حمیدرضا کاتوزیان نیز که به عنوان اصلیترین نیروهای منتقد حاضر در انتخابات شناخته میشوند هم چندان شلوغتر از این نبود. علاوه بر این سخنرانی انتخاباتی حداد عادل نیز در فضایی بسیار سرد برگزار شد.
علاوه بر این گزارش خبرنگاران روز از شهرستانها نیز حاکیست که علی رغم پویایی بیشتر فضای انتخاباتی در آنها نسبت به پایتخت، در قیاس با دورههای گذشته انتخابات از تحرک بسیار کمتری برخوردارند. بر اساس این گزارش ها وعدههای محلی و رقابتهای طایفهای نیز چندان نتوانسته در جلب مشارکت و حساسیت عمومی در شهرهای کوچک موفق ظاهر شود.
وضعیت برنامههای تلویزیونی اما کاملا با این فضا متفاوت است. غالب برنامههای پخش شده در هفتههای اخیر با رنگ و بویی کاملا انتخاباتی همراه بوده است. این روند از هفته گذشته به شکلی محسوس تشدید شده است. از زمان آغاز رسمی تبلیغات کاندیداها نیز پخش سرودهای ملی و میهنی همراه با تصاویری از دوران جنگ و شرکت مردم در انتخابات دورههای گذشته به تنها میان برنامه ثابت صدا و سیما تبدیل شده است. در این بین چندین برنامه تخصصی نیز به بحث انتخابات اختصاص یافته است. مهمترین این برنامهها “به سوی فردا”، “پارک ملت” و “انتخاب نهم” هستند که هر روز روی آنتن میروند.
در رسانههای چاپی اما به اشکال متفاوتی به انتخابات نگریسته میشود. روزنامههای دولتی و نشریات متعلق به ارگانهای حکومتی چون جام جم ، همشهری، کیهان، ایران و… سعی در گرم کردن تنور انتخابات دارند؛هر چند تلاش آنها هم چندان که باید پر رنگ نیست. در مقابل نشریات اصلاح طلب در زمینه انتخابات به اختلافات اصولگرایان میپردازند.این دست نشریات افشاگری کاندیداهای منتقد دولت را فرصتی یافتهاند برای به چالش کشیدن برنامهها و مدیریت دولت در سالهای گذشته.
این همه در حالیست که موج بیانیههای تحریم در روزهای گذشته بی سابقه بوده است.
