کمتر از دو ماه پیش بود که وزیر امور خارجه آمریکا قول راه‌اندازی یک سفارتخانه مجازی برای ایران را داد و مسوولان دیپلماسی جمهوری اسلامی در برابرش موضع گرفتند. حالا چند روز پس از حمله به سفارت انگلستان، سفارت مجازی آمریکا در فضای وب کار خود را آغاز کرده و این‌بار برای تسخیرش کاری از دانشجویان بسیجی برنمی‌آید؛ مگر اینکه گفته دبیر جامعه اسلامی دانشجویان محقق و ارتش سایبری جمهوری اسلامی واردشود.
امیدواری آمریکا؛ واکنش جمهوری اسلامی
سفارت مجازی ایالات متحده که به فارسی هم قابل دسترسی است،مستقیم‌ترین ارتباطی است که میان دولت آمریکا و شهروندان ایرانی پس از سه دهه قطع کامل ارتباط دیپلماتیک برقرار شده است. هرچند در این سایت تاکید شده که “ این تارنما یک هیات رسمی دیپلماتیک نیست، یا یک سفارت واقعی ایالات متحده را که به دولت ایران معرفی شده باشد نمایندگی نمی کند. اما در غیبت روابط مستقیم، می تواند به عنوان یک پل رابط میان مردم آمریکا و مردم ایران عمل کند. همانگونه که پرزیدنت اوباما در اوایل سال جاری اعلام داشت و کلینتون، وزیر امور خارجه در مصاحبه های اخیر خود با صدای آمریکا و بی بی سی تاکید کرد؛ «شما- جوانان ایران- هم حامل عظمت کهنسال تمدن ایرانی هستید و هم از قدرت شکل دادن به کشوری که پاسخگوی آرمانهای شما باشد، برخوردارید. استعداد، امیدها و گزینش های شما به آیندۀ ایران شکل و به روشنایی بخشیدن به جهان یاری خواهد داد. و هرچند زمانه ممکن است تیره جلوه کند، میل دارم بدانید که من با شما هستم.» با چنین روحیه ای است که ما سفارت مجازی تهران را راه انداخته ایم. این نمایندگی ما نزد مردم ایران است. “
در صفحه اول پیام تصویری خوشامدگویی هیلاری کلینتون، وزیر امور خارجه آمریکا به چشم می‌خورد که در آن می‌گوید: “ با استفاده از فناوری روز، ارتباط امکان پذیراست و این محیط برای گفت وگو میان شهروندان ایران و آمریکا در امور سیاست، فرهنگ و مردم ساخته شده است.”
پیش از این رامین مهمانپرست، سخنگوی وزارت امور خارجه در واکنش به وعده راه‌اندازی این سفارتخانه مجازی گفته بود: “ دولت آمریکا دچار یک سردرگمی عمیق در روابط بین المللی بخصوص با کشور قدرتمند و مستقلی همچون جمهوری اسلامی ایران شده است.”
علی لاریجانی، رییس مجلس شورای اسلامی نیز معتقد بود: “ اگر آمریکاییها تصور می کنند که می توانند با سفارتخانه مجازی خود در ایران کاری انجام دهند، در اشتباه هستند. این اظهارات را نباید جدی گرفت زیرا اینها نتیجه نقص سیاست آمریکا است.”
البته سیدعلی موسوی، دبیر جامعه اسلامی دانشجویان هم در نشستی عنوان کرده بود که “ دانشجویان سفارت مجازی آمریکا را تسخیر خواهند کرد و به هیچ وجه اجازه نخواهند داد، آمریکا به انقلاب اسلامی ایران نفوذ پیدا کند.”
سفارتی برای آگاهی‌بخشی
سایت سفارت مجازی ایالات متحده به بخش‌های دربارۀ ما، روادید، خدمات شهروندان آمریکایی،اخبار و سیاست آمریکا، تحصیل در آمریکا و جوامع باز تقسیم‌بندی شده که به نظر می‌رسد بخش روادید و تحصیل در آمریکا مهم‌ترین و مورد رجوع‌ترین قسمت‌ها باشد.
اما نباید انتظار گرفتن روادید را هم از این سفارت مجازی داشت؛الن ایر، سخنگوی فارسی‌زبان وزارت خارجه آمریکا در این زمینه توضیح داده است: “ ما نمیتوانیم از طریق این تارنما ویزا صادر کنیم، ولی میتوانیم اطلاعات لازم برای گرفتن ویزا را روی این صفحه بگذاریم تا تمام متقاضیان بالقوه بتوانند آن را بخوانند و درک بهتری از مراحل اخذ ویزا به دست بیاورند. میخواهیم اطلاعات جالبی روی این صفحه‌ی بهاصطلاح سفارت مجازی بگذاریم. سفارت مجازی در تهران فقط قراردادن اطلاعات و اخبار مورد پسند مردم ایران در شبکه‌ی اینترنت است. حقهای در کار نیست. ما شفاف هستیم و مایل هستیم با مردم ایران ارتباط برقرار کنیم و به آنها اطلاعاتی بدهیم که بهدردشان بخورد.»
با این حال می‌توان گفت مجموعه اطلاعات گردآوری شده در این بخش‌ها، کاملترین و دقیق‌ترین مجموعه موجود به زبان فارسی است که صحت آن هم با توجه به انتساب به وزارت امور خارجه آمریکا، مورد شک و سوال نخواهد بود.
اما باید دید گسترش خدمات این سایت، تا حد بی‌نیازی از سفر به کشورهای ترکیه و امارات متحده عربی و دریافت روادید به صورت الکترونیکی نیز مدنظر هست یا نه. چرا که مشخصا این سایت در حوزه دیپلماتیک و روابط دو کشور تغییری نخواهد داشت و به قول وندی شرمن، معاون وزارت امور خارجه آمریکا تنها تسهیل کننده دسترسی شهروندان ایرانی به اطلاعات و تضمین کننده این خواست دولت آمریکاست که دانشجویان ایرانی بیشتری برای تحصیل به آمریکا بیایند.
وی در زمینه امکان اعمال فشارها از سوی دولت جمهوری اسلامی بر روی این وبسایت هم گفته است: “ما فکر می کنیم توان فناوری آن را داریم که از این وبسایت حفاظت و حمایت کنیم و اگر هم اخلالی در کار آن پیش آمد، باز به تلاش های خود ادامه می دهیم تا بتوانیم اطلاعات را بی واسطه به مردم ایران برسانیم.”
