دلفین مینویی
علی اصغر سلطانیه، نماینده دائمی جمهوری اسلامی در آژانس اتمی، سیاست دوگانه غرب، به ویژه ایالات متحده را مردود می داند. به عقیده برخی افراد نزدیک به او، سلطانیه به خوبی می داند چگونه از نقص های موجود در قانون منع گسترش اتمی استفاده و خود را در چارچوب قانون بیمه کند.
به نظر علی اصغر سلطانیه، اگر باراک اوباما می خواهد گفتگویی را بین دو کشور آغاز کند، باید اطمینان از بین رفته را میان تهران و واشنگتن برگرداند. قسمت هایی از این مصاحبه را در زیر می خوانید.
نظر شما در مورد ریاست جمهوری باراک اوباما چیست؟ آیا این مسأله می تواند عاملی برای رفع اختلافات موجود در پرونده هسته ای ایران شود؟
انتخابات او با امیدهای بسیاری روبرو شد. کل جهان، از جمله رییس جمهور ما، خواست مردم امریکا برای ایجاد تحول را در این انتخابات شاهد بوده اند. من امیدوارم که با انتخاب شدن او دیگر شاهد رویکردهای یک جانبه ایالات متحده که از سوی جرج بوش تحمیل می شد نباشیم. طی سال های اخیر، واشنگتن با توجه به حق وتویی که در شورای امنیت سازمان ملل دارد تلاش کرده تا فعالیت ها و اهداف آژانس اتمی را خود رقم بزند. ولی باید بداند که آژانس اتمی به مانند شورای امنیت نیست. تمامی اعضا باید از حقوق یکسان برخوردار باشند. اکنون وقت آن رسیده که مقامات امریکایی رویکرد خود را نسبت به ایران تغییر دهند. مذاکره در مورد پرونده هسته ای باید بدون هیچ گونه پیش شرطی انجام شود.
جامعه بین الملل دولت ایران را به دلیل عدم همکاری شفاف سرزنش می کند. پاسخ شما در این باره چیست؟
اگر آنها منتظرند که ایران فعالیت های غنی سازی خود را متوقف کند، سخت در اشتباه اند. ما به هیچ وجه از فعالیت های هسته ای چشم پوشی نمی کنیم. چنین تعلیقی قابل توجیه نیست. ما همواره تلاش کرده ایم تا در چارچوب قوانین مطروحه آژانس اتمی کار کنیم. باید یادآوری کنم که تهران طی شش سال اخیر حتی یک بار هم جلوی بازرسان آژانس را در زمان بازدیدهایشان نگرفته. به علاوه، آژانس اتمی هرگز نتوانسته وجود یک برنامه هسته ای نظامی را ثابت کند. فراموش نکنید که انگیزه حمله امریکا به عراق نیز به این دلیل بود که بغداد را به داشتن تسلیحات شیمیایی متهم می کردند، درحالی که در واقعیت این چنین نبود… مشکل از اینجا ناشی شد که به دلیل عدم وجود مدرک، پرونده ایران را به شورای امنیت فرستادند. این یک اقدام ناعادلانه و غیرمشروع است.
نتیجه تحریم های اعمال شده به ایران چه بوده است؟
فشار خارجی تنها باعث می شود تا اراده ما برای ادامه فعالیت های هسته ای که به نظرمان کاملاً هم قانونی است تقویت شود. هر چه ما با تحریم های بیشتری مواجه شویم، بیشتر از موضع توافق و مصالحه فاصله می گیریم. طی سال های اخیر، مقامات امریکایی آرزو می کردند قطعنامه ها و تحریم های بیشتری علیه دولت ایران تصویب شود تا بلکه اشتباهی از سوی ما سر بزند، مانند خروج از پیمان منع گسترش اتمی یا اخراج بازرسان آژانس. ولی این اشتباهی بود که ما هیچ وقت نخواستیم آن را مرتکب شویم.
چرا؟
زیرا در نظر مقامات امریکایی این اشتباه می توانست به مثابه یک بهانه ایده آل تلقی شود تا تحریم ها را تشدید یا به ما حمله کنند. اگر ما قصد خروج از پیمان منع گسترش را داشتیم، این کار را خیلی وقت پیش کرده بودیم، درست پس از انقلاب اسلامی در سال ۱۹۷۹. فراموش نکنید که ما همیشه با سلاح های کشتارجمعی مخالف بوده ایم. ایران در گذشته، در زمان جنگ با عراق، مورد حمله شیمیایی قرار گرفت. در آن زمان، ما برای دفاع از خود قادر به تولید سلاح بودیم، ولی تصمیم گرفتیم این کار را انجام ندهیم. امروز رویکرد ایران روشن و واضح است. ما امروز فعالیت های غنی سازی را متوقف نمی کنیم، همان طور که همکاری با آژانس اتمی را قطع نمی کنیم.
اگر برنامه ایران اهداف نظامی ندارد، چرا سال ها آن را مخفی نگاه داشتید؟
طبق قوانین مطروحه، از کشورهای امضاء کننده پیمان منع گسترش خواسته شده که مواد هسته ای مورد نیاز تأسیسات اتمی خود را ۱۸۰ روز قبل از تزریق از آژانس اتمی بخواهند. درواقع در آن زمان، نطنز هنوز مواد هسته ای دریافت نکرده بود.
چرا خود دولت فعالیت هایش را اعلام نکرد تا بدین طریق فضای قابل اطمینانی را به وجود آورد؟
ایجاد فضای قابل اطمینان نباید یک جانبه باشد. قبل از انقلاب اسلامی، امریکایی ها از اطمینان ما سوء استفاده کردند. آنها در زمان حکومت شاه در مسایل داخلی ما دخالت می کردند و کودتایی را نیز به راه انداختند. اگر خاطرتان باشد در آن زمان بیش از ۴۰ هزار مشاور نظامی در ایران حضور داشتند و تأثیر و نفوذ آنها در بخش های مختلف دیده می شد. بنا به تمامی این دلایل، ما آگاهانه ترجیح دادیم که قبل از اعلام برنامه هسته ای به جهان، آن را به اتمام برسانیم تا بدین ترتیب امکان نافرجام گذاشتن این برنامه وجود نداشته باشد.
امروز انتظار شما از واشنگتن چیست؟
سران امریکایی فرهنگ ما را باید بهتر بررسی کنند. ما به پنج یا شش شیوه می توانیم به شخصی بگوییم بنشیند. یک شیوه بسیار مؤدبانه است و دیگری بسیار توهین آمیز. امریکا نیز باید رفتار خود را در قبال ما عوض کند. هرگاه برای انجام مذاکره پیش شرط تعیین کنند، رویکردشان با شکست مواجه خواهد شد. چنین رویکردی برای ما تحقیرکننده است و ما نمی پذیریم که ایالات متحده ما را زیر دست خود بداند. ۳۰ سال پیش نیز به همین دلیل انقلاب کردیم.
منبع: فیگارو، ۲۰ ژانویه
مترجم: علی جواهری