زیر فشار تحریم های موثر

نویسنده

» تحلیل کریستین ساینس مانیتور از بحران سوخت

روشنک تقوی

دولت ایران تلاش می کند موافقت مجلس برای خرید بنزین بیشتر را بدست آورد. به گفته مقامات نفتی و تحلیلگران داخل کشور، هدف از خرید بنزین ذخیرۀ آن و کسب آمادگی در برابر تحریم های احتمالی است که می تواند بهای واردات این محصول را برای جمهوری اسلامی به مقدار فراوانی بالا ببرد.

یک مقام صنعت نفت ایران که نخواست نامش فاش شود، گفت: «شنیده ایم که ممکن است آنها در ماه فوریه، قطعنامه دیگری را در شورای امنیت به تصویب برسانند؛ به همین دلیل ذخیرۀ بنزین برای آماده شدن در برابر چنین وضعیتی است.»

قرار است سنای آمریکا در ماه ژانویه لایحه ای را پیشنهاد کند که به موجب آن، شرکت های تحویل دهندۀ بنزین، خدمات حمل و نقل و یا بیمه سوخت  به تهران به طور یکجانبه تحت تحریم قرار بگیرند. این کار مانع از انجام معامله این شرکت ها با ایران خواهد شد. اگر شرکت های هدف گرفته شده در این لایحه به تحریم های مدنظر تن بدهند، خصوصاً هنگامیکه بهای نفت بالا رفته است، ممکن است ایران با افزایش بی سابقه بهای سوخت مواجه شود.

دولت احمدی نژاد در بحبوحۀ تنش های سیاسی داخلی و رکود اقتصاد جهانی، برای برقراری ثبات اقتصادی در کشور دست و پا می زند.  درصورتیکه تحریم های جدید برای مهار برنامه هسته ای ایران عملی شوند، لزوم تأمین نیازهای سوختی کشور موجب می شود بهای واردات سوخت سر به آسمان بکشد.

یک تحلیلگر مسائل ایران در تهران که به دلیل حساسیت موضوع نخواست نامش فاش شود، گفت: «ایران خود را آماده تحریم های جدید می کنند.»

توان پالایشگاهی ایران، به عنوان کشوری که بنزین را با ارزانترین قیمت در خاورمیانه در اختیار مصرف کنندگان قرار می دهد، در حدود 1.6 میلیون بشکه در روز است. این ظرفیت نمی تواند پاسخگوی نیازهای داخلی سوخت باشد.  علیرغم اجرای برنامه جیره بندی سوخت در ژوئن 2007 برای کاهش مصرف این محصول، ایران هنوز بالاترین نرخ مصرف را در منطقه به خود اختصاص داده و بالغ بر یک سوم بنزین مورد نیاز را وارد می کند. رئیس سابق صنایع پالایشگاهی ایران در مصاحبه ای در سال 2008 اعلام کرد جمهوری اسلامی در سال بین 35 تا 45 میلیارد دلار صرف ارائه یارانه برای سوخت هائی نظیر بنزین، نفت سفید، گاز مایع و گازوئیل می کند. به گزارش یک شرکت تحقیقاتی پیشرو در نیویورک موسوم به پلتز، مصرف بنزین در ایران حدود 17 میلیون گالن در روز است، درحالیکه تولید داخلی این محصول تنها 12 میلیون گالن در روزاست.

ایران در حال حاضر مشغول ذخیره سازی بنزین به اندازه مصرف دو ماه، در تأسیسات ذخیره سوخت زمینی و دریائی است. مقام نفتی یاد شده گفت، حدود نیم میلیون بشکه بنزین در تانکرهای ذخیرۀ سوخت در آب های خلیج فارس ذخیره شده است.

تهران برای حفظ آمادگی در برابر ناآرامی های متعاقب اتخابات ریاست جمهوری در تابستان گذشته، در اواسط آوریل 2009 حدود 7.7 میلیون بشکه بنزین در انبارهای زمینی و دریائی خود ذخیره کرده بود. این کشور از سه سال پیش در حال ذخیرۀ حجم معقولی از بنزین بوده تا از وضعیت خرید تحت اضطرار این محصول در زمانی که قیمت ها بالاست، پیشگیری کند. درصورتیکه سطح ذخایر کاهش پیدا کند، خرید جدید برای نگهداشتن سطح ذخایر در دستور کار قرار می گیرد.

به گفته این مقام نفتی ایران، دولت محمود احمدی نژاد برای تأمین منابع مالی و خرید ذخیرۀ سوختی، به موافقت مجلس نیاز دارد.

بر اساس گزارش رسانه های داخلی، دولت در اوائل دسامبر اعلام کرد برای پرداخت هزینه بنزین وارداتی، تا پیش از سال نوی ایرانی در ماه مارس، به 3 میلیارد دلار دیگر نیاز دارد.

این مقام گفت: «مشکل این است که ما نمی توانیم آنقدر که می خواهیم، خرید کنیم… ما موافقت مجلس را نداریم. پول اختصاص داده شده برای خرید بنزین در بودجه دولت، اکنون تمام شده است. بر اساس قانون، خرید مازاد نیاز به موافقت مجلس دارد.»

مقام نفتی ایران انتظار دارد مجلس در نهایت به اختصاص بودجه برای خرید بنزین وارداتی رأی مثبت بدهد. او گفت: «ما سال گذشته نیز این مشکل را داشتیم و مجلس درنهایت با این درخواست موافقت کرد. ما پول کافی در اختیار داریم. مسأله فقط بودجه اختصاص داده شده برای ما است.»

 

منبع: کریستین ساینس مانیتور- 5 ژانویه 2010