جفری فلیشمن- برزو درآگاهی
محمود احمدی نژاد رئیس جمهور ایران می تواند در جائی مانند یک چهره دیپلماتیک مخدوش و در جائی دیگر مانند یک رهبر قائم به نفس رفتار کند که گفتار مخاصمه جویانه وی، غرب را دچار سردرگمی کرده است: سردرگمی در اینکه چگونه باید با وی و انتخاب مجدد بحث انگیز او و وضعیت کشور ایران کنار آمد.
دیمیتری مدودف رئیس جمهور روسیه اخیراً در نشست سازمان همکاری شانگهای از احمدی نژاد استقبال علنی کرد، اما از ارسال پیام تبریک خصوصی به مناسبت پیروزی وی در انتخابات، نظیر آنچه قبلاً برای رهبران پاکستان و افغانستان ارسال کرده، خودداری کرد. احمدی نژاد در بلاروس، با آلکساندر لوکاشنکو دیداری نداشت، در مقابل، رئیس مجلس اعلای آن کشور با وی دیدار کرد.
در خاورمیانه نیز که رهبرانش از دیرباز، نگران بلندپروازی های ایران بوده اند، حال و هوای مشابهی وجود دارد. مقامات اردن در هفته جاری، مجوز فعالیت دو خبرگزاری ایرانی در آن کشور را لغو کردند و بر اساس گزارش ها، سلطان عمان نیز در پی نا آرامی های متعاقب انتخابات 22 خرداد، سفر خود به ایران را لغو کرده است.
فراز و نشیب در دنیای دیپلماسی امری عادی تلقی می شود و گاهی غیرموثر است. با این حال، مادامی که احمدی نژاد با پشتیبانی رهبری عالی کشور بر مسند قدرت تکیه زد، نگرانی هائی از تأثیر وضعیت نابسامان پس از انتخابات بر دیپلماسی هسته ای، ساختار منطقه ای و ارتباط با آمریکا و اروپا سایه انداخت.
سرکوب مخالفان از سوی تهران و ایراد اتهام مداخله به غرب، دولت اوباما را مجبور به اتخاذ لحنی سخت تر در قبال ایران کرده است. این درحالی است که اوباما در پی گفتگوی مستقیم با ایران بوده است. اتحادیه اروپا نیز فراخواندن سفرای خود از تهران را مدنظر قرار داده است، مگر آنکه سه نفر از نه کارمند سفارت انگلیس که هنوز در بازداشت به سر می برند، از حبس آزاد شوند.
اظهارات ضد اسرائیلی احمدی نژاد و منازعه تهران با بازرسان هسته ای سازمان ملل ظرف سال های گذشته، خشم غرب را برانگیخته است. بحران کنونی در ایران، بر عمق انتقادات موجود بر سر جاه طلبی ها و تاکتیک های به کار رفته از سوی تهران افزوده است. به نظر می رسد غرب و ایران دو مسیر جداگانه را طی می کنند: درحالیکه انگلستان بر آزادی کارکنانش تأکید می کند، یکی از فرماندهان ارتش تهدید کرد ایران از مذاکرات هسته ای خارج خواهد شد، مگر آنکه اتحادیه اروپا به دلیل مداخلات خود «عذرخواهی» کند.
دیوید میلیباند وزیر خارجه انگلستان گفت، اقدام ایران در بازداشت کارکنان سفارت، «کاملاً در تضاد با نوعی تماس سیاسی مثبت است که ایران همواره دم از آن می زند.»
هوبرت ودرین وزیر خارجه فرانسه در سال های 1997 تا 2002 نیز گفت: «رهبران اروپا بسیار ناراحت اند و واقعاً نمی دانند چه باید کرد. آنها نمی توانند رژیم ایران را ببخشند اما در عین حال باید مانع از دستیابی ایران به بمب شوند. در اثر انتخابات ایران نیز نوعی احساس یأس و تضاد بوجود آمده است. برای ما خیلی عجیب است، زیرا ما به طور جدی تصور نمی کردیم احمدی نژاد شکست بخورد.»
سؤال اصلی این است که چگونه باید با ایران و احمدی نژاد تعامل کرد. بعید است قدرت های بزرگ در این مورد متحد شوند اما اروپا و آمریکا نمی توانند با توجه به اهمیت گفتگو بر سر برنامه هسته ای، ایران را به کلی منزوی کنند. دوره تازه ای از تحریم های تجاری نیز می تواند بر شعله ادعاهای احمدی نژاد نزد مردم مبنی بر مداخله غرب دامن بزند و توجهات را از میرحسین موسوی رهبر جنبش طرفدار دموکراسی دور کند.
احمدی نژاد در هفته جاری سفر خود به لیبی را لغو کرد، جائیکه قرار بود به دعوت قذافی برای سخرانی در نشست کشورهای آفریقائی حاضر شود. به گزارش تلویزیون دولتی ایران، حسن قشقاوی سخنگوی وزارت خارجه ایران، برنامه کاری پرمشغله احمدی نژاد را مانع حضور وی در این نشست اعلام کرد. رئیس جمهور در کشورش ماند تا با رافائل رامیرز وزیر انرژی ونزوئلا، کشوری که با موضع ضد آمریکائی وی همراه است، دیدار کند.
به گزارش خبرگزاری محافظه کار مهر، «رامیرز به سهم خود حضور چشمگیر مردم در انتخابات ریاست جمهوری ایران را ستود و گفت پشتیبانی گسترده ملت ایران از احمدی نژاد، دنیا را تحت تأثیر قرار داده است.»
این خبرگزاری افرود: «وزیر انرژی ونزوئلا در خصوص مداخله غرب در وقایع پس از انتخابات اعلام کرد، برای دنیا مشهود است که انگلستان و آمریکا سعی در ایجاد تفرقه در میان ملت های سراسر جهان دارند.»
منبع: لس آنجلس تایمز- 3 ژوئیه
