چگونه با ایران سخن بگوییم؟

نویسنده

» گزارش حریت دیلی از لزوم گفتگو با دولت روحانی

نوری مرت

ریاکاری در واقع جنبه غیرقابل انکار سیاست لیبرال است چون سیاست نمی‌تواند فقط بر پایه اخلاقیات باشد، در عین حال نمی‌توان اخلاق را هم به کلی کنار گذاشت. به هر حال انسان‌ها نه موجوداتی کاملا اخلاقی هستند و نه می‌توانند بدون نوعی اخلاقیات زندگی کنند.

“دخالت‌گرایی بشردوستانه” همیشه ترکیبی از اصول اخلاقی و منافع سیاسی بوده است؛ اگر منافع سیاسی صرف پشت اصول پنهان نشده باشد. احیای دخالت‌گرایی بشردوستانه یا لیبرال، در پایان قرن بیستم، در بستر “مسئولیت اخلاقی” فرضی قدرت‌های غرب مشروعیت یافت که به تراژدی‌های بالکان در بوسنی و کوزوو واکنش نشان داده بودند. با این حال این نظریه پس از شکست افغانستان و عراق اعتبار خود را از دست داد و مورد لیبی شکست مشروعیت آن است. باید گفت در مورد سوریه فقط شکستِ زمینه اخلاقیِ مداخله نیست، بلکه پیامدهای سیاسی ناخواسته موارد قبلی نیز دخیل هستند. در چنین شرایطی موضوع جنگ از راه دور از طریق نماینده‌ها پیش می‌آید اما معلوم شده است که این حتی می‌تواند مخاطره‌انگیزتر باشد. در چنین مواردی دست آخر آمریکا مجبور بوده به نوعی دخالت کند. بسیاری متقاعد شده‌اند که حمله به سوریه به بحران پایان نخواهد داد؛ به علاوه به نجات مسئولیت اخلاقی نیز کمک نخواهد کرد.

در چنین شرایطی تنها راه، اجرای “سیاست راه‌حل مسالمت آمیز” است؛ نه فقط به نام اصول اخلاقی بلکه به خاطر واقعیات سیاسی. یکی از دلایل شکست راه حل های پایان بخشیدن به درگیری، راه ندادن ایران در تلاش‌ برای یافتن راه‌حل است، در حالی که ایران نقشی کلیدی در این کشور بازی می‌کند. در آغاز هم اردوگاه غرب روسیه را نیز نادیده می‌گرفت. حالا بهترین روش یافتن راهی برای همکاری با ایران است.

در واقع جهان غرب باید روابط خود را با ایران بهبود بخشد؛ نه فقط به خاطر بحران سوریه بلکه همچنین برای ایجاد تغییر در سیاست خاورمیانه.

ریشه بحران جاری خاورمیانه در درگیری با ایران است. ائتلاف مقدس “آمریکا وغرب” و “پادشاهان سنی وجنبشهای اسلامی” علیه شوروی و سوسیالیسم پس از جنگ سرد پایان نیافت. همان ائتلاف حتی پیش از فروپاشی شوروی علیه ایران جبهه گرفت. بحران ایران از زمان انقلاب این کشور آغاز شد.

اخیرا دنیای غرب از ایده ظهور نیروهای اسلامی دموکرات و معتدل علیه اسلام رادیکال از یک طرف و پذیرش قدرت ایران از طرف دیگر حمایت کرده‌اند. با این حال نمایش “دموکراسی اسلامی” سرانجام تلخی داشت و بهار به خزان بدل گشت و بازیگران (اخوان المسلمین و ترکیه) بازی بدی را ارائه دادند. شکست سوریه را نمی‌توان خارج از داستان کلی منطقه دید. برای همین است که باید در سیاست خاورمیانه تجدید نظر شود و بیرون نگه داشتن ایران در این میان به نظر بی‌معنی می‌رسد.

به نظر من به جای سیاست از مشروعیت افتاده دخالت‌گرایی، “سیاست صلح” می‌تواند از لحاظ مشروعیت و اصول، یک بنیاد اخلاقی جدید باشد. گفتگو با ایران می‌تواند از تلاش برای مقابله با آن سودمندتر واقع شود.

منبع: حریت دیلی - 9 سپتامبر2013