بحران اجتماعی، بزرگ تر از خطر احمدی نژاد

نویسنده

‏‏ سارا لوگران

یک روزنامه نگار مطلع از مسائل خاورمیانه در مصاحبه نوول ابسرواتور با او به بررسی ناآرامی های اخیر در ایران پرداخته و ‏خطر یک بحران اجتماعی بزرگ را نزدیک دیده است خطری به گفته وی بزرگ تر از خطر احمدی نژادست، چرا که در ‏جمهوری اسلامی رییس جمهور کاره ای نیست.‏

ژیل آنکتیل، روزنامه نگار پرتجربه نوول ابزرواتور، به سؤالاتی در خصوص تظاهرات دانشجویی در ایران پاسخ می دهد.‏

‎ ‎شما خطری را که دانشجویان ایرانی در تظاهرات علیه مسؤولین جمهوری اسلامی متحمل شده اند چگونه توضیح می ‏دهید؟‎ ‎

مجموعه دانشگاه تهران که در مرکز این شهر واقع شده، مکانی بسیار حساس است. در واقع انقلاب ایران از این نقطه آغاز شده. به ‏همین دلیل این دانشگاه به شدت از سوی شبه نظامیان حکومتی تحت کنترل است و با توجه به این که طی ماه های اخیر نیز ‏دستگیری، سرکوب و ارعاب در ایران شدت چشمگیری داشته، اخیراً 3 دانشجو دستگیر شده اند. در چنین فضایی، دانشجویان از ‏ورود احمدی نژاد به مجموعه دانشگاه تهران که هر سال در آغاز سال تحصیلی در آنجا سخنرانی می کند، استفاده کرده و او را به ‏دلیل اظهاراتی که در دانشگاه کلمبیا بیان نموده بود مورد بازخواست قرار دادند. او در سخنان خود در دانشگاه کلمبیا ایران را ‏آزادترین کشور جهان قلمداد کرده و اظهار داشته که حقوق بشر و حقوق زنان در ایران رعایت می شود. به واقع با توجه به فضایی ‏که در ایران حاکم است، کاری که این دانشجویان کرده اند شجاعت بسیار می طلبد. به ندرت دیده شده که دانشجویان این چنین رو ‏در رو به مخالفت بپردازند، ولی این مسأله یک بار دیگر نیز روی داده: دانشجویان ایرانی سال گذشته نیز به همین شکل رفتار ‏کردند.‏

‎ ‎آیا صرفاً دانشجویان هستند که با مسؤولین جمهوری اسلامی به مخالفت برمی خیزند؟‎ ‎

خیر. در این رابطه، جامعه مدنی ایران نیز فعال است: جنبش های زنان؛ خانم شیرین عبادی، برنده جایزه صلح نوبل؛ انجمن های ‏حرفه ای؛ جنبش های اصلاح طلب؛ سخنان مردم و آنچه که از روزنامه ها باقی مانده. مردم در خیابان ها از سیاست می گویند. ‏ولی جدا از احزاب اصلاح طلب که به رسمیت شناخته می شوند، فعالیت مابقی نیروها و جنبش های جامعه مدنی از سوی حکومت ‏محکوم می شود. روزنامه هایی را می توان دید که به طور مرتب از روی صحنه مطبوعات خارج و سپس با نام دیگری مجدداً ‏متولد می شوند. و متأسفانه اخیراً نیز فشار از سوی مسؤولین بسیار شدیدتر شده است.‏

‎ ‎آیا آنها می توانند به یک نیروی قابل توجه تبدیل شوند و حکومت را به زانو درآورند؟‎ ‎

نباید با اولین تجمع به هیجان بیاییم، زیرا حکومت تهران بسیار هوشیارانه عمل می کند. من نمی دانم برخورد مستقیم بین جامعه ‏مدنی و مسؤولین حکومت چگونه می تواند به فروپاشی نظام ختم شود. با این حال، با توجه به وضعیت اجتماعی بسیار وخیم در ‏ایران، می توان این گونه تصور کرد که احتمال وقوع یک انفجار از درون وجود دارد و این مسأله ای است که گاهی فراموش می ‏شود. همه جا صرفاً صحبت از انرژی هسته ای و اظهارات احمقانه احمدی نژاد است که البته به اشتباه از سوی رییس دانشگاه ‏کلمبیا “دیکتاتور” خوانده شد. همه می دانند که قدرت رییس جمهور در ایران بسیار محدود است. ‏

بحران اجتماعی بسیار عمیقی که در حال حاضر در ایران به وجود آمده بسیار وخیم تر و نگران کننده تر از “خطرات احمدی نژاد” ‏است: بنزین سهمیه بندی شده، تورم غیرقابل کنترل، زندگی پرخرج. اکنون مردم ایران بسیار افسرده و بی انگیزه هستند، زیرا باید ‏با مشکلات روزمره زندگی دست و پنجه نرم کنند. تحریم های اعمال شده از سوی جامعه بین الملل، تهدید بمباران ایران، فشار ‏داخلی از سوی نیروی انتظامی، مداخلات عوامل اطلاعاتی و… از مسایلی هستند که به این وضعیت وخامت بیشتری بخشیده اند. ‏

به نظر من، با در نظر گرفتن اوضاع کنونی و فضایی که جوانان ایرانی در آن زندگی می کنند، باید اذعان داشت که آنها بسیار ‏شجاع و متهور هستند. آنها حتی برای تشکیل گروه یا حزب مورد ضرب و جرح و حتی بازداشت و زندان قرار می گیرند. البته این ‏جوانان از خصوصیت انقلابی بسیار دورند. آنها با مسایل مختلفی روبرو هستند و می توان گفت که روان گسیخته اند، زیرا بین ‏غرب گرایی، مدرنیته و فشارهای سنتی مذهبی و پدرسالاری مرددند. آنها به دنبال برقراری تعادل در همه زمینه ها هستند.‏

منبع: نوول ابسرواتور، 12 اکتبر

مترجم: علی جواهری