مریم دستگیر
دیک چنی، معاون رییس جمهوری آمریکا که برای مذاکره با کشورهای خاورمیانه درمنطقه به سر می برد، روز جمعه در سخنانی که ازروی ناوهواپیمابر “جان سی استنیس ایراد شد تاکید کرد که در خصوص ایران، همه گزینه ها ازجمله گزینه نظامی روی میزخواهد بود.
همزمان با سفرچنی به کشورهای حوزه خلیج فارس، سخنگوی وزارت امورخارجه آمریکا نیزگفته است که کاندولیزا رایس درسفربه مسکو درخصوص برنامه هسته ای ایران با مقامات این کشور گفت وگو خواهد کرد تا بدین ترتیب حلقه های افزایش فشاربرروی ایران ازسوی مقامات بلندپایه آمریکایی، تکمیل شود. آمریکا درتلاش است تا درصورت عدم تغییر درنظر ایران، تحریم های قوی تری را برعلیه تهران برقرارکند. روسیه یکی ازکشورهایی است که درجریان مذاکرات کشورهای 1+5 عملا با تحت فشارگذاشتن بیشتر ایران ازطریق افزایش دامنه تحریم ها پس ازپایان مهلت تهران برای پاسخگویی به قطعنامه تحریم دوم در اواخر این ماه مخالفت کرده است. رایس هم چنین در سفر به مسکو تلاش خواهد کرد تا روسیه را برای پذیرش طرح استقرار سپر دفاع موشکلی آمریکا دراروپای شرقی متقاعد کند. روسیه معتقد است این سپر موشکی نه به خاطر خطر ایران، بلکه درمقابل روسیه قراراست ساخته شود.
تلاش برای افزایش دامنه تحریم ها توسط آمریکا
شان مک کورمک، سخنگوی وزارت امور خارجه آمریکا گفته است: “انتظار دارم وقتی کاندولیزا رایس، وزیر امور خارجه به مسکو می‌رود (یکشنبه شب واشنگتن را ترک خواهد کرد) درباره ایران و گام‌های بعدی که در راس فهرست قرار خواهد داشت مذاکره کند. ما می‌خواهیم همکارانه در این باره کار کنیم؛ ما در آخرین دور از تحریم‌ها در آخرین قطعنامه‌ی شورای امنیت بسیار خوب کار کردیم و روند بسیار خوبی داشتیم که در آن مشاوراتی خوب و خصوصی با روس‌ها و رهبری روسیه داشتیم.”
مک کورمک افزوده است: “اما این مهم است که رژیم ایران به طور کاملا روشن متوجه شود که آنها اجازه تولید سلاح هسته‌ای را نخواهند داشت. فکر می‌کنم دولت روسیه مانند دیگر اعضای شورای امنیت با این موافق باشد.”
در مقابل، محموداحمدی نژاد درجریان مراسم افتتاح چهارمین مجلس دانش آموزی با اشاره به مساله گفت وگو های ایران واروپا گفته است: “در یک سال و نیم اخیر دشمنان ما را تهدید کردند، آنها یک ماه مانده به نوروز این تهدیدهای خود را تشدید کردند و حتی در یکی از نشریات زمان دقیق حمله به ایران ذکر می‌شد و مثلا اعلام می‌شد که در 6 فروردین در فلان نقطه و فلان ساعت به ایران حمله می‌شود. آنها با این‌گونه اخبار و اقدامات به دنبال این بودند که جو روانی سنگینی را بر علیه ملت ایران ایجاد کنند ولی دیدند که این جنگ‌های روانی به نتیجه نرسید و ملت ایران بر دستیابی به حقوق مسلم خود تاکید و پافشاری دارد. امروز نیز گفته‌اند که می‌خواهیم گفت‌وگو کنیم. ما از گفت‌وگوی عادلانه و منطقی استقبال می‌کنیم اگر آنها منطقی داشته باشند منطق آنها را می‌شنویم؛ چراکه ملت ایران منطقی‌ترین ملت است و به خاطر این منطقش است که زیر بار زور نمی‌رود و کسی نمی‌تواند چیزی را به ملت ایران تحمیل کند. ما از گفت‌وگو در شرایط عادلانه و منطقی استقبال می‌کنیم و اگر واقعا نگرانی دارید ما نگرانی شما را برطرف می‌کنیم.”
این درحالی است که هم اکنون ایران درانتظار ملاقات رییس تیم مذاکره هسته ای خود یعنی علی لاریجانی با خاویرسولانا رییس سیاست خارجی اتحادیه اروپاست. قراربود ادامه مذاکرات این دو، در دوهفته اول ماه جاری میلادی برگزار شود که به دلیل نشست کشورهای عضو دائم شورای امنیت به علاوه آلمان برای رسیدن به یک دستور کار مذاکره با ایران، عملا به تعویق افتاد.
کنسرسیون درایران، بعد ازتعلیق غنی سازی
روزنامه فایننشال تایمز، پیش ازاین نوشته بود که به محض اینکه ایران تعلیق غنی سازی اورانیوم را قبول کند، پیشنهاد کنسرسیوم غنی سازی درداخل کشور مطرح خواهد شد. پیش ازاین مقامات اروپایی وآمریکایی ازانجام هر گونه غنی سازی حتی درصورتی که کشورهای خارجی کنترل آن را درایران به دست داشته باشند، سرباززده بودند.
مقامات ایرانی همواره گفته اند که پیش ازمذاکره غنی سازی را متوقف نخواهند کرد. جواد وعیدی درپاسخ به چنین پیشنهادی گفته است: “از اینکه پیشنهاد ایجاد کنسرسیوم غنی‌سازی در خاک ایران را مطرح می‌کنند، خوشحالیم. این پیشنهادی بوده است که از دو سال پیش توسط جمهوری اسلامی ایران بطور رسمی در سازمان ملل متحد به عنوان یک راه حل در بحث هسته‌یی ایران و برای رفع نگرانی برخی کشورها مطرح شده است. ایجاد این کنسرسیوم حاکی از حسن نیت ما و به مثابه امتیازی است از سوی ایران برای آنها. بنابراین نباید تصور شود که ایجاد کنسرسیوم غنی‌سازی در خاک ایران، امتیازی از جانب دیگران به ایران است.”
وعیدی تصریح کرده است که اگر این مساله منوط به پیش شرط تعلیق شود قابل قبول نخواهد بود. معاون امنیت بین الملل دبیرشورای عالی امنیت ملی گفته است: “از نظر ما درخواست تعلیق دو مفهوم دارد. یکی کند کردن ایران در مسیر پیشرفت برنامه‌های صلح‌آمیز هسته‌یی‌اش و دوم توقف این برنامه. اساساً طرح موضوع تعلیق برای رفع نگرانی نیست، برخی کشورها از طرح این موضوع اهداف دیگری دارند. آنها بحث تعلیق را با اسامی و نامهای متفاوت مثل (تایم اوت) مطرح می‌کنند و این نشان می‌دهد که بحث اصلی آنها پیدا کردن راه حل نیست.”
قراراست مذاکره سولانا ولاریجانی برسرایده های جدید صورت بگیرد. مقامات ایرانی می گویند درچنین مذاکراتی تعلیق نه نتیجه مذاکره، بلکه موضوع آن است. اما با توجه به طرح ایده تعلیق، ایران ازآن استقبال نکرده است. هنوز زمان ومکان مذاکرات خاویر سولانا وعلی لاریجانی مشخص نشده است.