شهر موصل در استان نینوای عراق، پس از چهار روز پیکار مداوم به تصرف پیکارجویان اسلام‌گرای “داعش، دولت شام و عراق” در آمد. رسانه‌های حکومتی جمهوری اسلامی که دیروز از ساعات اولیه صبح حملات “برق‌آسای” جنگنده‌های عراق به داعش را گزارش کرده بودند، حوالی عصر، اخبار پیروزی این گروه اسلام‌گرای تندرو را پوشش دادند و سعی کردند عربستان سعودی را به عنوان، عامل اصلی ناآرامی‌های عراق معرفی کنند.
موصل از جمله شهرهای بزرگ عراق، بعد از فلوجه دومین شهر بزرگ این کشور است که به تصرف داعش درآمده است.
به دنبال این واقعه، نوری مالکی، نخست وزیر عراق از پارلمان این کشور خواسته است که وضعیت فوق‌العاده اعلام کند.
وصل، مرکز استان نینوا در غرب عراق پس از چهار روز پیکار با نیروهای ارتش عراق، به صورت کامل از کنترل دولت عراق خارج شد. این شهر عمدتا سنی نشین، از گذشته پایگاه گروه‌های اسلام گرای عراق بوده است.
داعش که در خلال جنگ سوریه تشکیل شد، یک گروه اسلام‌گرای انشعابی از القاعده است که بعدها بر سر مسائل سوریه، با القاعده نیز دچار اختلاف شد. داعش هدف خود را استقرار حکومت اسلامی و اجرای احکام شرع در عراق و سوریه اعلام کرده است.
از ساعات میانی، سه شنبه، ۲۰ خرداد ماه، به دنبال تصرف کامل موصل به دست این گروه، همه مقامات اداری و دولتی موصل به همراه شمار زیادی از شهروندان این شهر را ترک کردند.
مقامات امنیتی اقلیم کردستان گفته اند تا کنون حدود ۵ هزار پناهجوی موصل وارد شهر دهوک در اقلیم کردستان شده‌اند. شمار دیگری از پناهجویان نیز به شهر اربیل پناه برده‌اند.
در خلال درگیری روز سه شنبه داعش و ارتش عراق، فرودگاه موصل با هلی‌کوپترها و هواپیماهای نظامی مستقر در آن به دست مهاجمان افتاد.
همچنین در ساعات پایانی روز گذشته گزارش شد که پیکارجویان داعش در تلاش اند وارد کرکوک، شهر نفت خیز و استراتژیک عراق شوند.
دولت عراق در پی ناآرامی‌های دیروز در این شهر پر اهمیت عراق، حالت منع آمد و شد اعلام کرد.
“داعش، نتیجه شکست در سوریه”
اخبار حوادث دیروز عراق، در خبرگزاری‌ها و رسانه‌های ایران نیز منتشر شد.
بسیاری از این رسانه‌ها ابتدا تلاش کردند برتری ارتش عراق بر داعش را گزارش کنند اما از ساعات میانی دیروز که خبرگزاری‌های جهانی خبر قطعی تصرف موصل را منتشر کردند، این رسانه‌ها نیز به بازنشر وقایع عراق و شکست ارتش این کشور پرداختند.
خبرگزاری فارس، به نقل از صالح زنگنه، که کارشناس مسائل خاورمیانه معرفی شده، نوشته است که داعش به دنبال شکست‌های پیاپی در سوریه، در صدد قدرت نمایی در عراق بر آمده.
آقای زنگنه گفته است: “موصل دومین شهر بزرگ عراق است و تسلط بر این شهر از نظر تبلیغاتی برای گروه تروریستی داعش در رسانه‌ها بسیار ارزشمند است و بر همین اساس گروه داعش به دنبال شکست‌های پیاپی در سوریه در جهت قدرت‌نمایی به این شهر حمله کرد.”
خبرگزاری مهر نیز در گزارشی تحلیلی از آنچه دیروز در عراق اتفاق افتاد، تلاش کرده، پیروزی پیکارجویان اسلامگرا را نتیجه اختلافات اسامه النجیفی رئیس فهرست متحدون با نوری المالکی بر موضوعات امنیتی معرفی کند.
مهر نوشته است: “پس از اینکه داعش توانست موصل را اشغال کند و به سوی استانهای دیگر حرکت کند به ناگاه اسامه النجیفی طی سخنانی ارتش و فرماندهان ارتش را زیر سئوال برد و خواستار استفاده از فرماندهان مجرب برای مقابله با داعش شد.”
پس از انتخابات مجلس و استانداری‌های عراق، رهبران فهرست‌های شیعه در عراق بر سر حکومت آینده این کشور دچار اختلاف شدند.
خبرگزاری مهر همچنین توضیح داده “که حملات نوری المالکی به برخی کشورهای حوزه خلیج فارس به ویژه عربستان و اختلافات با اقلیم کردستان در تشدید توطئه علیه وی بی تاثیر نبوده است.”
در بخش دیگری از این گزارش با اشاره به نقش عربستان سعودی در ناآرامی‌های اخیر عراق آمده است که عوامل آنها در عراق از هیچ تلاشی برای کنار زدن نخست وزیر کنونی عراق دریغ نمی‌کنند.
فارس با انتشار یادداشتی جداگانه، با تاکید دوباره بر انتقام گیری داعش از شکست سوریه در عراق، برای خروج این گروه اسلامگرا، بر لزوم “پاکسازی هرچه بیشتر ارتش عراق از نفوذی‌های رژیم سابق و برخی عناصر خودفروخته” از عراق تاکید کرده است.
یک تحلیلگر سیاسی هم در مصاحبه با پایگاه اصولگرای “فردا”که نسخه‌ای از آن نیز در خبرگزاری ایسنا منتشر شده، به دنبال حوادث دیروز از احتمال وقوع “کودتا” در عراق خبر داده است.
حسن هانی‌زاده گفته است: “اقدامات اخیر گروهک تروریستی داعش در حمله به سامرا و همچنین اشغال استان موصل و حمله به استان صلاح‌الدین یک توطئه سازمان‌یافته داخلی و منطقه‌ای برای تغییر وضعیت عراق و بازگرداندن عراق به قبل از سال ۲۰۰۳ قابل بررسی است.”
به گفته این تحلیلگر “نوعی هماهنگی میان داعش و برخی از بدنه نیروهای مسلح عراق و همچنین برخی کشورهای عرب منطقه برای برکناری دولت نوری المالکی و ناکارآمد جلوه دادن دولت شیعه عراق وجود داشته باشد و به نظر می‌رسد که این حرکت‌ها به سمت و سوی ناکارآمد جلوه دادن دولت آقای نوری المالکی صورت می‌گیرد.”
داعش، عراق و قاسم سلیمانی
مقامات رسمی جمهوری اسلامی تا کنون واکنشی نسبت به حوادث روز سه شنبه عراق نشان نداده‌اند.
جمهوری اسلامی به دنبال سقوط حکومت صدام حسین در سال ۲۰۰۳، یکی از بازیگران اصلی صحنه سیاست عراق بوده است.رسانه‌های بین‌المللی می‌گویند سپاه قدس به فرماندهی قاسم سلیمانی، مسولیت راهبردی سیاست‌های جمهوری اسلامی در عراق به عهده دارد.
نام قاسم سلیمانی تاکنون بارها در رسانه‌ها به عنوان فردی قدرت‌مند در خاورمیانه مطرح شده است.در تازه‌ترین مورد، ناظم دباغ، نماینده حکومت اقلیم کردستان عراق در تهران، گفته است “طبیعتا وقتی اسم سپاه قدس می‌آید، در رأس آن نام قاسم سلیمانی نیز تداعی می‌شود؛ او شخصِ اول خاورمیانه است”.
داعش که اینک در صدر اخبار رسانه‌های جهان قرار گرفته، هفته گذشته با صدور بیانیه‌ای، ضمن اشاره به درگیری‌های اخیر خود با ارتش عراق، اعلام کرد: “ارتش عراق با نقشه و همدستی گروه «قاسم سلیمانی» توانست برما چیره شود و گرنه ما قرار بود اماکن دینی «رافضی»ها را با خاک یکسان کنیم. سپاه ایران مانع از آن شد که نقشه ما عملی شود. ما بزودی انتقام مجاهدین خودمان را از ایران می‌گیریم”.
گروه پیکارجوی “دولت شام و عراق” به دنبال شکست در سامرا، از جمله شهرهای پراهمیت برای شیعیان، به سمت استان نینوا و موصل حرکت کرد.
برخی از وب‌سایت‌های جمهوری اسلامی مانند مشرق نیوز، اخیرا گزارش کرد‌ه‌اند که یکی از نماینده‌های شیعه مجلس عراق، قاسم الاعرجی، در واکنش به بیانیه داعش در یکی از شبکه های اجتماعی عکسی از خود و قاسم سلیمانی منتشر کرده و نوشته است: “حاج قاسم اینجاست!”
