آن پنکت
ایندیپندنت فاش کرد که ایران و آمریکا، دو دشمن قسم خورده، به مدت پنج سال درباره مسائل اتمی و گسترش روابط بین دو کشور، گفتگو می کرده اند.
یکی از افراد شرکت کننده در این گفتگو ها توماس پیکرینگ است که در این مورد توضیح می دهد که گروهی از دیپلمات های سابق آمریکایی با گروهی از اساتید دانشگاه و مشاورین سیاسی ایرانی در مکان های مختلف به غیر از خاک ایران و آمریکا، ملاقات کرده اند. وی در گفتگوی تلفنی از واشنگتن اعلام کرد: ”بعضی از ایرانی ها با موسسات رسمی در داخل ایران در ارتباط بودند”. این گروه متعلق به انجمن سازمان ملل متحد آمریکاست که یک سازمان غیر دولتی طرفدار سازمان ملل متحد بشمار می رود. کار این موسسه توسط موسسه بین المللی تحقیقات صلح استکهلم، موسسه دولتی که مدیر آن رالف اکئوس، رئیس سابق بازرسان اسلحه در عراق سازمان ملل است، اداره می شود.
آقای پیکرینگ می گوید: “از آنجایی که مسئله اتمی در ارجحیت قرار دارد ما در مورد این موضوع بحث می کنیم که این مساله چه تاثیری در داخل دو کشور می گذارد و تاثیر آن بر روابط ایران و آمریکا چیست. هیچ یک از افراد وابسته به دولت های دو کشور نیستند، اما مقامات کشورهایشان را در جریان این گفتگو ها می گذارند. دولت بوش نمی تواند ما را منصرف کند”.
آقای پیکرینگ از بیم آنکه گفتگو های آینده بیش از ده نفر ایرانی و آمریکایی زیر سووال برود، وارد جزئیات بیشتر نشد. گفتگو هایی از این دست معمولا با اراده ای استوار برای حل کردن معضلات حل نشدنی جهان انجام می شود. این گفتگو ها فقط یا صورت توافق منتشر می شود، مثل ایرلند شمالی و توافق اسلو درمورد خاورمیانه و یا در صورت شکست، مثل گفتگو های غیر رسمی اسرائیل و سوریه.
فاش کردن این موضوع که گفتگو های غیر رسمی ایران و آمریکا وجود دارد، همزمان شد با نوشته های اخیر سه عضو آمریکایی آن که یکی از این افراد آقای پیکرینگ در مورد پیشنهاداتی در جهت برداشتن موانع گفتگو بین ایران و غرب در مورد مسائل اتمی ایران بود. ابتکاراتی در جهت این موضوع هم صورت گرفت که ایران بتواند در خاک خودش دست به غنی سازی اورانیوم بزند، اما تضمین کند که از سوخت اتمی استفاده نظامی نمی شود. آقای پیکرینگ از واکنش مثبت به این ابتکار سخن و گفت و اینکه قرار شد کنسرسیومی بین المللی روند غنی سازی اورانیوم را در ایران دنبال کند.
با این حال دولت بوش پاسخی به این ابتکار نداد و بر سر سیاست خود مبنی بر تحریم ایران و وادار کردن این کشور به متوقف کردن غنی سازی اورانیوم باقی ماند و در عین حال به ایران پیشنهاد کرد تا در خارج از خاک خود و از طریق کنسرسیوم روسی به غنی سازی اورانیوم بپردازد. سخنگوی وزارت امور خارجه گفت که انگلستان از این پیشنهاد آگاه بود، اما هیچ پاسخی به آن نداد. به گفته آقای پیکرینگ دولت ایران هم اعلام کرد که فقط در صورت ارائه پیشنهاد رسمی به آن پاسخ خواهند داد.
آقای پیکرینگ گفت که او و همکارانش تصمیم به اقدام گرفتند. زیرا سیاست آمریکا در سایه سرباز زدن ایران از متوقف کردن غنی سازی اورانیوم با وجود تحریم ها علیه این کشور، به بن بست رسیده است. به همین دلیل چشم انداز گفتگوی رودرروی ایران و آمریکا فعلا منتفی است. این درحالی است که با توجه به نصب سانتریفیوژ های جدیدی در نطنز توسط ایران، این گفتگو ها باید فورا صورت بگیرد.
اما کارشناسان معتقدند که سه هزار سانتریفیوژی که در نطنز کار می کند با توجه به مشکلات فنی، تنها 20 درصد توانایی دارد و به همین دلیل غرب می تواندد مدتی به بازی وقت کشی ایران ادامه بدهد.
جیمز آکتون، متخصص اتمی دانشگاه کینکز لندن در بخش مطالعات جنگ می گوید که چالش اصلی ممانعت از دستیابی غیر رسمی ایران به سلاح اتمی است که فن آوری آن به لطف شرکای خارجی ممکن است در اختیارش قرار بگیرد.
آقای پیکرینگ گفت: “اگر دولت بخواهد این کار از لحاط تکنیکی و مالی عملی است. اما مستلزم مذاکرات فراوانی است”.
بعضی از تحلیلگران معتقدند که تا زمانی که جورج بوش در کاخ سفید و محمود احمدی نژاد رئیس جمهور ایران است، و تا سال آینده که انتخابات انجام می شود، رسیدن به یک راه حل بعید به نظر می رسد. آقای پرکوویچ، عضو شورای روابط خارجی آمریکا، می گوید: “چه دلیلی وجود دارد که ایران در این زمان دست به این کار بزند؟ انها احساس می کنند که پیروز شده اند، نه تحریم های بیشتری صورت گرفته است و نه تهدیدی برای جنگ وجود دارد”.
آیا ایران بلوف می زند؟
راه حل پیکرینگ و همکارانش به ایران این موقعیت را می دهد تا نشان بدهد که غنی سازی اورانیوم را با هدف های صلح آمیز انجام می دهد و از این جهت فعالیت های غنی سازی اورانیوم را تحت نظارت یک کنسرسیوم بین المللی انجام دهد. جزئیات این طرح از سال 2005 در حال بررسی است. شرایط گفتگو با ایران شامل این موارد است:
قطعنامه شورای امنیت سازمان ملل به اعضای خود این اجازه را بدهد تا در صورتی که ایران توافقنامه را فسخ کرد، اقدامات تنبیهی انجام بدهند.
ایران از غنی سازی اورانیوم در حدی که منجر به تولید سلاح اتمی بشود و از بازیافت پلوتونیوم، که راهی است برای تولید بمب اتمی، منع شود.
ایران متعهد بشود که فقط راکتور هایی برای تولید برق و آب سبک استفاده کند.
منبع: ایندیپندنت 14 آوریل