حمید احدی
معاون اقتصادی وزارت خارجه اعلام داشته که دیگر آلمان شریک تجاری ایران نیست و کشورهای اروپائی که در چهل سال گذشته همواره در صدر فهرست صادرکنندگان کالاهای صنعتی به کشور بوده اند اینک جای خود را به چین و اسپاینا و ایتالیا داده اند. این در حالی است که کارشناسان اقتصادی معتقدند که این تغییر فهرست تجارت خارجی کشور نه در اثر تصمیم گیری دولت، بلکه در ادامه تحریم های کشور است که حاصل آن انباشتن کشور از کالاهای مصرفی صادر کنندگانی مانند چین است که به عنوان بزرگ ترین شریک تجاری کشور درآمده و در مقابل نفت و گاز عمدتا به صادرات کالاهای مصرفی بسنده می کند و تاکنون از شرکت در پروژه های صنعتی بزرگ خودداری کرده است.
علیرضا شیخ عطار، معاون اقتصادی وزیر امور خارجه تاکید کرد که آلمان بزرگترین شریک تجاری کشورمان نیست و در حال حاضر چین بزرگترین شریک تجاری ایران است و در سال گذشته به 15 میلیارد دلار رسید یعنی سه برابر روابطی که با آلمان داشتیم.
وی بدون اشاره به آرای منفی سه باره ای که چین در مقاطع حساس علیه ایران و به نفع قطعنامه های پیشنهادی آمریکا داده، این تغییر را تصمیم گیری سیاسی بر اساس منافع کشور خوانده و گفته برای کاهش مبادلات اقتصادی با کشور‌هایی که همواره مشکلات سیاسی برای کشورمان فراهم می‌کنند نیازی به مصوبه نیست چراکه بنگاه‌های اقتصادی کشور به شکل طبیعی سراغ کشور‌هایی می‌روند که رفتار بهتری با ما دارند.
وی در ادامه در باره تاسیس مراکز تجاری در کشورهای اروپایی و آمریکایی نیز گفت: قرار نبوده است که در اروپا و آمریکا مراکز تجاری تاسیس شود و این اقدام تنها برای آفریقا و دو کشور آسیای میانه پیش‌بینی شده بود که به دلیل کمبود بودجه و نبود منابع این مراکز هنوز تاسیس نشده‌اند.
ادعاهای معاون اقتصادی وزارت خارجه، که بیش تر برای تبلیغات داخلی جلوه می کند، در حالی صورت می گیرد که اخبار مربوط به قطع روابط مالی بانک های معتبر جهان با ایران مدت هاست که در رسانه های بین المللی منعکس می شود. خودداری کشورهائی مانند چین و فرانسه و روسیه از ادامه همکاری در پروژه های بزرگ، معطل ماندن پروژه های مشترک بزرگ مانند خط لوله صلح [مگر زمانی که مطابق قرارداد در زمانی طولانی با تخفیفی زیاد به طرف معامله همراه باشد] و انتقال گاز به اروپا نیز خبرهائی نیست که از مردم پنهان مانده باشد. تنگناهائی که با واکنش تکراری مقامات و سخنگویان دولتی همراه شده است که می گویند “این تحریم ها هیچ تاثیری در سرنوشت کشور ندارد” و یا “ منابع مختلف و نیاز جهان به انرژی، تحریم ها را بی اثر می کند”.
گرچه همزمان با این تبلیغات داخلی که به نوشته منابع خارجی به قصد جلوگیری از هیجان منفی و شکست روانی جامعه صورت می گیرد، تلاش های چند جانبه دولت برای مذاکره با آمریکا و حل مسائل با کشورهای مختلف غربی در جریان است. چنان که حتی اعلام آتش بس توسط حزب الله لبنان و موفقیت دولت سینوره در آن کشور، موافقت مقتدی صدر برای انحلال موقت سپاه مهدی که زمینه خروج بخشی از نیروهای ارتش بریتانیا را از بصره فراهم کرد، در تحلیل های خارجی به حساب نرمش های ایران و معاملات پشت پرده دولت جمهوری اسلامی گذاشته می شود.
در این میان اعلام امکان ملاقات منوچهر متکی با خانم کوندالیزا رایس که سخنگوی وزارت خارجه از قول منابع عراقی خبرش را اعلام داشت نیز، با اهمیت تلقی شده است. خبری که اگر سه سال قبل منتشر می شد محافظه کاران دولت را به خاطر آن به انواع طرق استیضاح می کردند، اما اینک معضلات اقتصادی تندروها را مجبور به انواع نرمش ها کرده است.