در حالی که رسانه های جمعی حکومت ایران به طور بی وقفه در حال تبلیغ درباره موفقیت کامل اجلاس غیر متعهدها در تهران هستند و در شرایطی که از حضور رئیس جمهور مصر و رئیس سازمان ملل به عنوان یک دیپلماسی موفق و نشانه خروج ایران از انزوای دیپلماتیک دم زدند، سخنان محمد مرسی، تاکیدش بر اعتقادات سنی در مملکت شیعه مذهب، و انتقادش از حکومت بشار اسد متحد ایران در حالی که تهران از پیش سعی کرده بود وانمود کند محمد مرسی اسلامگرا متحد ایران و سوریه و یا دست کم بی طرف و میانجی است، گروه های راستگرای حکومت ایران را هم خشمگین کرده است. این در حالی است که رهبر جمهوری اسلامی در سخنرانی اش در افتتاح اجلاس به رعایت حاضران نامی از سوریه نبرد و احمدی نژاد هم از همین روش پیروی کرد.
خشم حکومت ایران از سخنان محمد مرسی باعث شد که گروهی از حکومتگران اصلا گفته های وی را انکار کنند و به چنین وانمود کنند که هیچ چیز جز همان سیاست های تهران را بر زبان نیاورده است و گروهی دیگر رییس جمهور مصر را “تحت فشار محور غربی-عربی” بدانند. ی
پخش شبکه یک سیما، از شدت دستپاچگی بخش های تند از گفته های محمد مرسی را ترجمه نکرد و در تکرار دست به جعل زد و وانمود کرد که او به وضعیت بحرین اشاره کرده است، در یکی دیگر از شبکه ها از زبان محمد مرسی نام از فلسطین برده شد. حادثه ای که می توانست به خطای مترجم تعبیر شود اما سخنان بعدی برخی از راستگرایان نشان داد که گروهی قصد دارند با دستکاری در واقعیت ها به مردم ایران نشان دهند همه شرکت کنندگان در اجلاس همان طور بوده اند که رهبر و رییس جمهور ایران می خواستند.
بخشی از حکومتگران هم، طی دو روز گذشته بارها از وی به خاطر این سخنان انتقاد کرده و البته به موازات آن سعی کرده اند که از “نقاط مشترک مرسی با ایران” سخن بگویند.ی
سخنان نامطلوب محمد مرسی از نظر حکومت ایران از آن جهت اهمیت ویژه داشت که از روزها قبل درباره موفقیت ایران در جلب وی به اجلاس تهران به عنوان یک پیروزی بزرگ سخن رانده شده بود و روزنامه های هوادار دولت با تیترهای بزرگ از زبان مرسی از طرح های میانجی گرانه برای سوریه خبر داده بودند. از یک ماه پیش که نماینده ویژه احمدی نژاد برای تقدیم دعوتنامه به محمد مرسی به قاهره رفت و بعد از آن که رییس دولت ایران در یک فروتنی بیش از حد در مکه کوشید بلکه مرسی و ملک عبدالله را به سفر به تهران راضی کند، در بی اعتنائی صرف پادشاه سعودی که حاضر نشد کسی را از دستگاه حکومت ریاض به تهران اعزام دارد نگاه ها همه به رییس جمهور اسلامگرای مصر جذب شده بود و درباره اهمیت حضور وی گمانه زنی ها می شد.
مرسی در سخنان خود در افتتاحیه اجلاس نم گفت:“همبستگی ما بامبارزه مردم عزیز سوریه علیه رژیمی سرکوب‌گر که مشروعیت خود را از دست داده، به همان اندازه که یک ضرورت سیاسی و استراتژیک است، یک وظیفه اخلاقی نیز محسوب می‌شود. مردم سوریه فعالانه در پی دست‌یابی به آزادی، عزت و عدالت انسانی هستند و مصر آماده است با دیگران برای پایان دادن به خونریزی در سوریه همکاری کند”.
این سخنان وی همچنین موجب شد تا هیات سوری شرکت کننده در اجلاس، محل جلسه را تا پایان سخنان وی ترک کنند.ی
اما رسانه های حکومتی واکنش های مختلف داشتند. رجا نیوز که در زمان روی کار آمدن مرسی از وی به عنوان “رئیس جمهور مکتبی مصر” و “برادر دینی ایران” یاد کرده بود، در گزارشی کوشید تا سخنان وی درباره اسد را بی اهمیت جلوه دهد و وی را فردی با دیدگاه های نزدیک به آیت الله خامنه ای معرفی کند.
رجا نیوز در گزارش خود با عنوان “شباهت امیدوارکننده مواضع مصرجدید و جمهوری اسلامی” نوشت: “اولین حضور رئیس جمهور مصر پس از انقلاب اسلامی ایران و محتوای سخنرانی وی در افتتاحیه اجلاس سران جنبش عدم تعهد، که از شباهت بسیار زیادی با مواضع جمهوری اسلامی ایران در قبال مسائل کلان جهانی همراه بود، نشانه‌های امیدوارکننده‌ای را از شکل‌گیری یک نظم نوین در منطقه غرب آسیا و به تبع آن نظم نوین جهانی عیان کرده است. هر چند فشارهای داخلی در کشور مصر و فشارهای کشورهای غربی ـ عربی برای لغو سفر مرسی به ایران از اهمیت برگزاری این سفر حکایت داشت، سخنان مرسی در افتتاحیه اجلاس نم نشان داد نگرانی از حضور مرسی در ایران چندان هم بیراه نبوده و مواضع مصر جدید بیش از آنکه در رسانه‌های غربی ـ عربی تبلیغ می‌شود به مواضع سیاسی ایران انقلابی نزدیک است”.
رجا نیوز درباره مواضع مرسی در قبال سوریه نیز نوشته است:“البته مرسی درباره موضوع سوریه نیز مواضعی را که پیش از این دولت مصر و جریان اخوان المسلمین بر آن اصرار داشتند، تکرار کرد. موضوعی که پیش از این نیز انتظار آن می‌رفت. اما نکته مهم در مواضع مرسی در قبال سوریه نیز بر خلاف محور عربی که به دنبال دخالت نظامی در سوریه است، تاکید وی بر پیگیری راه حلی مسالمت‌آمیز برای پایان مساله بود. موضعی که هم راستا با تلاش‌های ایران برای پایان به موضوع سوریه به صورت مسالمت آمیز تحلیل می‌شود”.
این سایت همچنین با انتخاب چند جمله از سخنان مرسی در اجلاس نم در قالب “اینفوگراف” کوشیده تا نشان دهد مرسی بیش از آنکه با غرب دوست باشد، همراه ایران است.ی
اما برخی از رسانه های حکومت ایران از جمله کیهان و جوان آنلاین به طور کامل بخش های مربوط به سوریه را در سخنان مرسی سانسور کرده اند.ی
مشابه این اقدام از سوی حمید رضا ترقی نیز صورت گرفته است. او در یک گفتگو با خبرنگاری از خارج از کشور درباره سانسور سخنان مرسی گفته است: “آقای مرسی به هیچ وجه علیه بشار اسد حرفی نزده بلکه از حکومت سوریه دفاع کرده است”.
وی در پاسخ به این پرسش که نخست وزیر و هیات سوریه ای به دلیل شنیدن مواضع آقای مورسی علیه رژیم سوریه، نشست را ترک کرده اند هم این جمله را گفته است: “چنین چیزی دروغ است، من خودم صحبت های آقای مرسی را شنیده ام، رییس جمهور حتی یک کلمه هم علیه رژیم سوریه حرف نزد بلکه اینها همه دروغ پردازی های رسانه های وابسته به آمریکایی هاست. ممکن است نخست وزیر سوریه به خاطر رفتن به دستشویی جلسه را ترک کرده باشد نه به خاطر اعتراض به سخنان آقای مرسی”.
این سخنان ترقی در حالیست که فیصل مقداد، قائم مقام وزیر خارجه سوریه در گفت و گو با خبرگزاری مهر، علاوه بر تایید ترک نشست توسط هیات سوری، به انتقاد شدید از محمد مرسی پرداخته و گفته است: “ما از کشور بزرگی مثل مصر انتظار داشتیم سخنان مسئولانه ای را در قبال سوریه مطرح کند نه اینکه اظهاراتی را بر زبان بیاورد که تشویق کننده خشونت در سوریه باشد و جنبه مداخله جویانه ای داشته باشد. ما انتظار داشتیم رئیس جمهور مصر سخنانی را مطرح کند که در راستای اهداف جنبش نم باشد ولی متاسفانه سخنان وی بر خلاف منافع مصر، جهان عرب و کشورهای اسلامی بود”.
در هیاهوی بهت و انکار، تشکل بسیج دانشجویی با انتشار نامه ای سرگشاده به مرسی، خواهان تجدید نظر وی درباره حکومت اسد شد. تشکل بسیج دانشجوی با انتشار نامه ای سرگشاده، رئیس جمهور مصر را به نادانی از مسائل سوریه متهم کرده و خواستار تجدید نظر او در این زمینه شده است.ی
در نامه این تشکل شبه نظامی آمده است: “همسویی سیاست‌های دولت حضرت عالی و برخی از برادران ما در دیگر کشورها در مسئله سوریه با آنچه که از تریبون‌های دولت‌های مستکبر شنیده می‌شود باعث بهت زده شدن ما شد و نگرانی‌های ملت ما مبنی بر ایجاد درگیری در بین نیروهای جبهه واحد اسلامی رنگ واقعیت گرفت. در شریط کنونی که جبهه معارضین سوریه توسط گروه‌های تکفیری نظیر القاعده قبضه شده است و انتظار می‌رود تا دولت برآمده از انقلاب حضرت عالی نسبت به مواضع خود در مورد اقدامات تروریستی این گروه‌ها در این کشور تجدید نظر کند”.
در این میان، محمد جواد اردشیر لاریجانی، دبیر ستاد حقوق بشر حومت ایران نیز در یک برنامه تلویزیونی درباره اظهارات مرسی موضع گیری کرده است. موضع گیری او با واکنش تمسخر آمیز گسترده ای در شبکه های اجتماعی مواجه شده است.ی
به نوشته سایت شفاف، محمد جواد لاریجانی گفته است: “مواضع مرسی در خصوص سوریه دقت کافی را نداشت اما اینکه وی دخالت خارجی در سوریه را محکوم کرد بسیار خوب بود. اتفاقات صحرای سینا تهدید مستقیم آمریکا به مرسی بود و این اتفاقات تروریستی این پیام را از سوی آمریکا داشت که اگر مرسی حرف این کشور را گوش نکند ماجرای سوریه در مصر اتفاق می افتد”.
لاریجانی گفته است: “البته این را به یا داشته باشید که بیان نظرات مخالف توسط مرسی نشان‌دهنده سعه صدر بالای ایران در اجلاس بوده است”.
بنابراین گزارش، تکیه وی بر “سعه صدر بالای ایران در قبال مرسی” موجب شد تا سخنان وی در شبکه های اجتماعی با واکنش های طنز آمیز همراه شود به گونه ای که برخی به یاد دبیرکمیسیون حقوق بشر آوردند که دستگاه قضائی ایران نمی توانست رئیس جمهور مصر را به خاطر مخالفت با سیاست های حکومت تهران بازداشت کند.
