کاترین گوئست
جیسون رضاییان، نماینده ایرانی-آمریکایی اعزامی ازسوی واشنگتن پست در تهران، متحمل سخت گیری شدید دستگاه قضایی ایران قرار گرفته که شخصیت های فوق محافظه کار در رأس آن قرار دارند.
جیسون رضاییان کشوری را که پدرش در آن متولد شده بسیار دوست دارد. او در ایران روزنامه نگاری می کند و درتلاش است تا این کشور را بهتر بشناساند و پیشداوری های موجود نسبت به آن را ازبین ببرد. نماینده اعزامی واشنگتن پست در تهران از نزدیک ۷ ماه پیش تاکنون در زندان بسر می برد. او درواقع قربانی رقابت و نزاع میان عوامل مختلف سیاسی در جمهوری اسلامی شده است.
این روزنامه نگار در تاریخ ۲۲ ژوئیه ۲۰۱۴ به همراه همسرش یگانه صالحی که وی نیز روزنامه نگار است، و یک عکاس ایرانی-آمریکایی دستگیر شد. سران جمهوری اسلامی امنیت کشور را به عنوان دلیلی برای توجیه دستگیری آنها بیان کرده اند. دراین زمینه جزئیات بیشتری ارائه نشده است. فرد عکاس در ماه اوت و همسر روزنامه نگار به قید وثیقه در ماه اکتبر آزاد شدند. حبس جیسون رضاییان در تاریخ ۴ دسامبر بدون هیچ توضیحی به مدت ۶۰ روز دیگر تمدید شد. روزنامه واشنگتن پست در اوایل فوریه نوشت: “ما هنوز اتهامات وارده علیه نماینده اعزامی‌مان در ایران را نمی دانیم.”
مسأله نگران کننده از دید نزدیکان وی این است که دادگاه انقلاب در اواسط ژانویه پرونده جیسون رضاییان را تحویل گرفت. وظیفه این نهاد معمولاً رسیدگی به جرایم سیاسی یا مسایل مربوط به امنیت ملی است.
از دید ناظران، سخت گیری های دستگاه قضایی تحت اختیار اردوگاه محافظه کار علیه این روزنامه نگار به عنوان شیوه ای برای فشار آوردن به رییس جمهور میانه رو حسن روحانی قلمداد می شود. علی واعظ، محقق در گروه بین المللی بحران، دراین خصوص می گوید: “شرایطی که باعث دستگیری او شده و شیوه رفتار با جیسون رضاییان نشان می دهد که او در بازی رقابت داخلی میان عملگرایان و محافظه کاران و همچنین در بازی بین المللی میان ایران و آمریکا درخصوص برنامه هسته ای، به یک مهره تبدیل شده.”
هدف روحانی است
ازسوی دیگر، هاله اسفندیاری، از مرکز ویلسون وودرو، مستقر در واشنگتن، براین باور است که افراط گرایان حکومت می خواهند “رییس جمهور ایران بهای تلاش های خود در کاهش سیاست نظارتی و همچنین تلاش های رسمی اش در دیکته کردن شیوه زندگی مردم را بپردازد”. او نیز در سال ۲۰۰۷ در زمان دیدار مادرش به مدت ۱۰۵ روز زندانی شد. او می‌گوید: “هدف از این دستگیری این است که به رییس جمهور یادآوری کنند که چه کسی در زمینه آزادی بیان و سیاست داخلی قدرت را در دست دارد.” درحقیقت، “به گفته لوموند، این سه روزنامه نگار به طور مرتب رییس جمهور روحانی را در سفرهای رسمی اش به استان های مختلف همراهی می کردند که این خود نشانه اطمینان رییس دولت به این افراد بود.”
هاله اسفندیاری همچنین یادآوری می کند که شخصیت های افراط گرای حکومت بارها درخلال دو دوره ریاست جمهوری محمد خاتمی از این حربه استفاده کرده اند. اقدامات بسیاری برای نشان دادن محدودیت قدرت آنها انجام شده که به علاوه به مثابه خدشه‌ای در وجهه آنها به کار رفته است.
حمید رسایی، یکی از نمایندگان فوق محافظه کار و از مخالفان سرسخت رییس جمهور روحانی، روز شنبه به فارس نیوز گفت که مورد این روزنامه نگار جاسوسی است. حمید رسایی وی را مظنون به آن می داند که با فردی از اطرافیان حسن روحانی در تماس است. جیسون رضاییان و همسرش “وارد حساس ترین بخش های دفتر رییس جمهور شده اند”.
مشخص نیست که آیا این رویداد یک تقارن است یا تسویه حساب؟ روز دوشنبه خبرگزاری رویترز نوشت که هفته نامه محافظه کار “۹ دی” که توسط حمید رسایی اداره می شود، به دلیل “انتشار مقالات مغایر با سیاست هسته ای کشور” به دستور شورای نظارت بر مطبوعات توقیف شد. این شورا نهادی وابسته به وزارت فرهنگ است. این هفته نامه به طور مرتب دولت روحانی را محکوم به آن می کرد که در مذاکرات “بسیار سازش پذیر ظاهر شده”. به هرحال، تا زمانی که کشمکش هسته ای ایران ادامه داشته باشد، احتمالاً جیسون رضاییان باید بهای بسیاری از مسایل را بپردازد.
منبع: اکسپرس، ۱۹ فوریه
