مقامات جمهوری اسلامی روز جهانی زن را به رسمیت نمی‌شناسند و ۸ مارس امسال هم برخلاف بسیاری از نقاط دنیا، از سوی مقامات و رسانه‌های رسمی نادیده گرفته شد. در این بین تنها اکانت توییتر منتسب به حسن روحانی در پیامی انگلیسی به موضوع زنان پرداخت و بر حقوق یکسان آنان با مردان تاکید کرد؛ پیامی که به نظر می‌رسد صرفا جنبه‌های بین‌المللی و تبلیغاتی آن مدنظر بوده است. رییس‌جمهوری اسلامی در سالی که رو به پایان است چندین بار از در سخنرانی‌هایش از حقوق زنان دفاع کرده اما همچنان فاصله وعده تا عمل بسیار است.
لاریجانی: در جمهوری اسلامی به زن اجحاف نمی‌شود
فروردین ماه امسال و در آستانه روز زن و روز مادر در ایران، صادق لاریجانی، رییس قوه قضاییه توصیه کرد که “نگاه ویژه اسلام به مقام زن” از “جایگاه رفیع حضرت زهرا(س)” به گوش جهانیان رسانده شود. او مدعی بود که در اسلام و جمهوری اسلامی اجحافی در حق زنان نشده است اما “مدعیان حقوق بشری غرب که اجدادشان تا همین یکی دو قرن پیش از این برده‌دار، دزد دریایی و گاوچران بودند، معیارهای حقوق بشری برای تمام جهان تعیین و آن را بر جهانیان و مسلمانان تحمیل می‌کنند”.
به گفته عالی‌ترین مقام قضایی جمهوری اسلامی، نهایت فکر و نگاه فرهنگ غربی در ترسیم و تکریم مقام زن، انتخاب ملکه زیبایی و راه‌اندازی مجلات و انتشار فیلم‌های جنسی است.
ادعای تعجب‌آور صادق لاریجانی مبنی بر نقض نشدن حقوق زنان در ایران با سخنان رهبر جمهوری اسلامی تکمیل شد که چند روز بعد “برابری جنسی زن و مرد” را از اساس غلط دانست و به صراحت از سهمیه‌بندی جنسیتی در دانشگاه‌ها حمایت کرد. او این سیاست را “ضد عدالت” ندانست بلکه توضیح داد: “نباید رشته‌های تحصیلی و مشاغلی که متناسب با طبیعت زنان نیست به آنان تحمیل شود.”
علی خامنه‌ای همچنین این سؤال را مطرح کرد که “با کدام منطق باید زنان را، که خداوند آنان را از لحاظ جسمی و عاطفی برای منطقه ویژه‌ای از زندگی آفریده است در عرصه هایی وارد کنیم که آنها را دچار رنج و سختی می کند؟”
او همچنین برابری جنسی زن و مرد را از “حرف‌های کاملا غلط غرب” دانست و اضافه کرد: “اینکه زنان برخی مشاغل را به عهده نگیرند، هیچ ننگ و نقصی نیست، بلکه چیزی غلط است که متناسب با طبیعت الهی زن نباشد.”
به گفته مقام اول جمهوری اسلامی، دیدگاه غرب درباره زن “کلیشه‌ای و متحجر” است و باید از آن “در مسائلی نظیر اشتغال و برابری جنسی کاملاً فاصله بگیریم.”
این سخنان باعث شد تا حسن روحانی یک روز بعد در سخنرانی “همایش ملی زنان، نقش‌آفرینان عرصه اقتصاد و فرهنگ” سیاست متفاوتی درپیش بگیرد و به نوعی به سخنان رهبری اصلاحیه‌‌ای ضمیمه کند. او عنوان کرد: “برخی از آزادی زن به معنای مشروع اسلامی می‌ترسند ولی لطفا این ترسشان را پای اسلام و قرآن ننویسند.”
روحانی تاکید کرد که “ما طبق معیارهای اصیل اسلامی، نه مرد را جنس اول می‌دانیم و نه زن را جنس دوم” و اینکه “نه زن برتر است و نه مرد بالاتر”.
او دولت “تدبیر و امید و نظام جمهوری اسلامی” را “مرهون حضور فعال زنان آگاه و مشارکت‌جو در صحنه اجتماع و پای صندوق آرا” دانست و افزود: “من به عنوان یک حقوقدان و به عنوان مسئول دستگاه اجرایی کشور اعتراف می‌کنم که هنوز کاستی‌های فراوانی در زمینه احقاق حقوق زنان و عدالت جنسیتی وجود دارد.”
رییس‌جمهوری اسلامی با بیان اینکه “آنهایی که از آزادی زن به معنای مشروع اسلامی‌اش و از حضور زن و از تعالی زن می‌ترسند یا ایده و اعتقادی دارند لطفا این اعتقاد غلط را پای دین و اسلام ننویسند”، توضیح داد که “تربیت فرزندان و رسیدگی به امور خانه و رییس خانه بودن” با “حضور در جامعه و رسالت‌های اجتماعی و فرهنگی و اقتصادی” در تضاد نیست.
خامنه‌ای: مادری و همسری از همه مهمتر است
اسفند ماه ۱۳۵۷ فعالان حقوق زن اولین گروهی بودند که در مخالفت با سیاست‌های دستوری آیت‌الله خمینی علیه آزادی‌های زنان اعتراض کردند و به خیابان آمدند. این اعتراض سرکوب و مشخص شد که حکومت اسلامی مدنظر نسبتی با ۸ مارس و آزادی زن ندارد و تفسیرش از آزادی و برابری مخصوص به خود است. جانشین آیت‌الله خمینی هم در مورد زنان با او هم‌عقیده بود.اظهارات او و سایر مقامات و چهره‌های مذهبی و سیاسی در طول سالیان اخیر، نشانگر این نگاه و رویه است.
رهبر جمهوری اسلامی بارها وظیفه اصلی زنان را مادری و فرزندآوری دانسته و نسبت به خطرات حضور زنان در جامعه و به عهده گرفتن شغل‌هایی مشابه مردان هشدار داده است. از جمله در تابستان ۸۶ گفت: “بحث سر این نیست که زن آیا میتواند مسئولیتی در بیرون از منزل داشته باشد یا نه - البته که میتواند، شکی در این نیست؛ نگاه اسلامی مطلقاً این را نفی نمیکند - بحث در این است که آیا زن حق دارد به خاطر همه‌ی چیزهای مطلوب و جالب و شیرینی که در بیرون از محیط خانواده برای او ممکن است تصور شود، نقش خود را در خانواده از بین ببرد؟ نقش مادری را، نقش همسری را؟ حق دارد یا نه؟ ما روی این نقش تکیه میکنیم. من میگویم مهمترین نقشی که یک زن در هر سطحی از علم و سواد و معلومات و تحقیق و معنویت میتواند ایفاء کند، آن نقشی است که به عنوان یک مادر و به عنوان یک همسر میتواند ایفا کند؛ این از همه‌ی کارهای دیگر او مهمتر است.”
و یا اینکه عنوان کرده “مهمترین نقشی که یک زن در هر سطحی از علم و سواد و معلومات و تحقیق و معنویت میتواند ایفاء کند، آن نقشی است که به عنوان یک مادر و به عنوان یک همسر میتواند ایفاء کند؛ این از همه‌ی کارهای دیگر او مهمتر است.”
سیاست‌های سید علی خامنه ای در ارتباط با زنان در قالب طرح‌ها ولوایحی مانند افزایش مرخصی زایمان، دورکاری زنان، طرح جمعیت و تعالی خانواده و… از سوی مجلس و دولت پیگیری می‌‌شود. اما تلاش‌ها در همین جا متوقف نمی‌شود و برخورد با هر گونه تلاشی که به تعبیر آنها، غربی و یا فمینیستی است در دستور کار قرار دارد. برخورد با فعالان حقوق زنان و در تقابل دانستن مطالبات زنان ایران با نظام جمهوری اسلامی نیز از عمق این باورها حکایت دارد.
عکس مربوط به راهپیمایی ۲۲ بهمن امسال و توجه رسانه‌های طرفدار حاکمیت به حضور زنان است
