مسیح مهاجری، مدیر مسئول روزنامه جمهوری اسلامی، در چاپ دوم کتابی که تحت عنوان “آیت الله سیستانی و عراق جدید” نوشته، نکات بیشتری از گفت و گوی خود با این آیت الله مقیم نجف رابازگو کرده است. این کتاب که چاپ دوم آن به تازگی وارد بازار کتاب کشور شده، مجموعه یادداشت هایی است که مدیر مسئول روزنامه جمهوری اسلامی در سفر سال 1390 خود به شهرهای کربلا و نجف، نوشته بود.
مسیح مهاجری در آن سفر توانست با آیت الله سید علی سیستانی، روحانی شیعه ساکن نجف که از وی به عنوان پرمقلدترین مرجع تقلید شیعیان جهان نام می برند، ملاقات کند. وی گزارشی از این ملاقات را در چاپ نخست کتاب آیت الله سیستانی و عراق جدید منتشر کرده بود و اکنون در چاپ دوم به ذکر جزئیات بیشتری از آن دیدار پرداخته است.
مدیر مسئول روزنامه جمهوری اسلامی که به داشتن ارتباطات قدیمی و صمیمانه با تعداد زیادی از مراجع تقلید سنتی شیعه مشهور است، در فصلی از کتاب با عنوان “آیت الله ضد خرافه” آورده است: “گزارش فرهنگی من به آیت الله سیستانی، آنطور که در ذهن خودم آماده کرده بودم، چند محور داشت، ولی با توجه به فرصت کمی که داشتم ناچار بودم گزینشی عمل کنم و لذا فقط یکی از محورها را مطرح کردم که معتقد بودم اولویت دارد. به آیت الله عرض کردم: ایران، گرفتار خرافات است و انحراف عقیده و سستی اعتقادات به دلیل میدان‌دار شدن افراد کم سواد و سودجو بیداد می‌کند.”
به نوشته مهاجری، آیت الله سیستانی در این لحظه سخنان او را قطع می کند و می گوید: “شما خودتان این وضع را به وجود آورده‌اید. هی گفتید آقای بهاء الدینی اینطور است و آنطور است. هی کرامات گفتید. من خودم در قم بودم و این چیزها را می‌دانم و اینجا هم که هستم کتاب‌های زیادی می‌خوانم و این حرف‌های کرامات را که می‌زنند و می‌نویسند می‌خوانم و معتقدم شما خودتان کشور را به روزی انداخته‌اید که این گرفتاری‌ها پیش آمده”.
به نظر می آید انتقاد و اشاره آیت الله سیستانی به آیت الله سیدرضا بهاءالدینی باشد که نزدیک به 15 سال قبل درگذشته است. برخی روحانیون و رسانه ها در ایران از وی به عنوان فردی که توانایی ارتباط با جهان دیگر را داشت نام برده و هنوز می برند.
انتقاد از “بزرگ کردن” جمکران
به نوشته مسیح مهاجری، آیت الله سیستانی همچنین خطاب به او گفته است: “[مسجد] جمکران را آنطور بزرگ کرده‌اید و منبری‌ها آن حرف‌ها را می‌زنند. من منبرها را هم گوش می‌کنم.”
در سال های اخیر و به موازات افزایش توجه مسئولان حکومتی و بخصوص رهبر جمهوری اسلامی به مسجد جمکران در قم، انتقاداتی به افراط ها درباره این مسجد عنوان شده که روزنامه جمهوری اسلامی به مدیر مسئولی مسیح مهاجری بخش بزرگی از آنها را پوشش داده است.
پیش از این علی بنایی، نماینده قم در مجلس هشتم از اختصاص 50 میلیارد تومان به مسجد جمکران از سوی رهبر جمهوری اسلامی برای “افزایش امکانات” آن خبر داده بود.
مسجد جمکران در بخش شرقی شهرستان قم قرار دارد که تاریخ ساخت ابتدایی آن به بیش از هزار سال پیش باز می گردد. از آن هنگام تاکنون این مسجد بارها تخریب و مجددا بازسازی شده تا اینکه به وضع ظاهری امروز رسیده است.
مسجد جمکران مورد توجه فراوان علی خامنه ای است و بنا بر برخی اخبار غیر رسمی، وی وصیت کرده پیکرش پس از مرگ در آنجا به خاک سپرده شود.
تعدادی از شیعیان این مسجد را مسجدی مقدس می دانند که به دستور امام دوازدهم شیعیان (امام زمان) ساخته شده است. آنها برای اثبات این سخن، به فردی به نام حسن بن مثله جمکرانی اشاره می کنند که به گفته خودش، امام زمان حدود هزار سال پیش به خوابش آمد و دستور ساخت این مسجد را داد.
مسیح مهاجری در ادامه این بخش از کتاب نوشته که در پاسخ به انتقادات آیت الله سیستانی از رواج خرافه در ایران به وی گفته: “ما خودمان در مقابل آن دسته از منبری‌ها و مداح‌هایی که مطالب سست و نادرست و خرافاتی را به خورد مردم می‌دهند قرار داریم و علیه آنها مقالات و مطالب زیادی نوشته‌ایم و انتظار ما از شما اینست که شما هم موضعگیری کنید و به ما در این زمینه کمک کنید، چون موضعگیری شما خیلی اثر دارد.”
اما در واکنش به این درخواست، مرجع تقلید شیعه ساکن نجف اظهار کرده: “اینها را می‌دانم و از قول من هم چیزهایی علیه اینها گفته‌اید و منتشر شده است، ولی من بنای دخالت در ایران را ندارم. ایران مهندسی شده است و سر مهندس هم دارد و من نباید دخالت کنم.”
ما “نمی توانیم” در ایران دخالت کنیم
مدیر مسئول روزنامه جمهوری اسلامی اشاره ای به اینکه منظور آیت الله سیستانی از “سر مهندس” ایران چه کسی بوده نکرده است اما با توجه به اینکه رهبر جمهوری اسلامی، هم از نظر قانونی و هم از نظر دینی، نخستین مقام کشور و قدرتمندترین فرد ایران است، به نظر می آید کنایه آیت الله سیستانی متوجه شخص علی خامنه ای بوده باشد.
مهاجری در کتاب خود نوشته که در این لحظه در پاسخ به آیت الله سیستانی گفته: “منظورم این نیست که در مسائل حکومتی دخالت کنید، ولی در امور اعتقادی اظهار نظر شما مؤثر است. اعتقادات مردم در خطر است و برای حفظ دین و اعتقادات، ورود شما به این مسائل لازم است.” اما در برابر آیت الله سیستانی پاسخ داده است که “شما که گفتید «سیاست ما عین دیانت ما و دیانت ما عین سیاست ماست» چطور می‌توانید اینها را از همدیگر جدا کنید؟”
وی در عین حال با انتقاد از آیت الله محمد بهشتی و قانون اساسی جمهوری اسلامی گفته است: “همان‌آقای بهشتی که شما با ایشان رفیق بودید، قانون اساسی را طوری ترتیب داده که برای مرجع فقط مسائل غسل و طهارت باقی مانده و بقیه چیزها مربوط به حکومت است. بنابراین، ما چه بگوییم؟”
به نوشته مدیرمسئول جمهوری اسلامی، این مرجع تقلید شیعه ساکن نجف مجددا تاکید کرده که “وقتی در قانون اساسی برای مراجع فقط مسائل غسل و طهارت باقی گذاشته‌اند و بقیه چیزها مربوط به حکومت است، ما چه بگوییم؟”
سیستانی تصریح کرده: “ما نمی‌توانیم در ایران دخالت کنیم، وقتش را هم نداریم.”
با سقوط حکومت بعثی در عراق به رهبری صدام حسین، نقش آیت الله سیدعلی سیستانی به عنوان قدرتمندترین مقام شیعه در این کشور افزایش یافت. او اگرچه در این مدت تلاش کرده تا همچنان از مسائل سیاسی به دور باشد و وقت خود را صرف حوزه علمیه نجف کند اما در عین حال در بزنگاه های مهم به نفع شیعیان عراق وارد عمل شده است.
ناظران معتقدند جایگاه سیستانی در حل و فصل مسالمت آمیز مسائل سیاسی در عراق بخصوص در نزاع خونبار میان گروه های تندرو شیعه و سنی، مثبت بوده است.
