برنامه دیدار اردوغان و خامنه‌ای

نویسنده
مریم کاشانی

» سفر رئیس جمهور ترکیه به تهران قطعی است

پایگاه اطلاع رسانی دولت جمهوری اسلامی خبر داد که در آستانه سفر رییس جمهوری ترکیه به ایران بیانیه مشترک مطبوعاتی در هر دو کشور منتشر شده است. در بیانیه منتشر شده آمده است: “طی این سفر دو رییس جمهور و وزرای دو کشور ملاقات و مذاکره خواهند داشت و مقرر است دیدار جناب آقای اردوغان با مقام معظم رهبری نیز تنظیم گردد.”

در این بیانیه همچنین تاکید شده است: “دومین نشست مشترک شورای عالی همکاری دو کشور با حضور وزرای عضو هیات دولت ایران و ترکیه برگزار خواهد شد . طی این دیدار ، تمامی ابعاد روابط دو جانبه جمهوری اسلامی ایران و جمهوری ترکیه مرور شده و در خصوص موضوعات منطقه‌ای و بین‌المللی تبادل نظر به عمل خواهد آمد.”

با صدور این بیانیه به نظر می‌رسد که سفر رجب طیب‌اردوغان به ایران قطعی شده و نارضایتی راستگرایان در هفته‌های اخیر و فشار بر وزارت خارجه برای لغو این سفر به ایران نتیجه‌ای نداشته است. تاکید این بیانیه بر تنظیم دیدار وی با آیت‌الله خامنه‌ای نیز بخش دیگری از ناکامی مخالفان دولت برای جلوگیری از حضور اردوغان در ایران خواهد بود.

همزمان با انتشار این بیانیه در تهران، سایت خبری تی‌آرتی، رسانه رسمی دولت ترکیه نیز از سفر اردوغان به تهران خبر داد و نوشت: “رجب طیب اردوغان رئیس جمهور ترکیه در پاسخ به دعوت حسن روحانی رئیس جمهور ایران در راس هیاتی از وزرای ترک، روز سه شنبه ۷ آوریل ۲۰۱۵ مصادف با ۱۸ فروردین ۱۳۹۴ به ایران سفر می‌کند. در جریان این سفر دومین نشست شورای عالی همکاریهای استراتژیک ترکیه - ایران برگزار خواهد شد.  اردوغان با رهبر دینی ایران آیت‌الله خامنه‌ای و نیز حسن روحانی رئیس جمهور این کشور در تهران دیدار خواهد کرد.”

در سال‌های گذشته رسانه‌های محافظه‌کار ایران از روابط ویژه اردوغان و سیدعلی خامنه‌ای و ارادت خاص او به رهبر جمهوری اسلامی سخن می‌گفتند. حتی در فروردین ماه سال ۱۳۹۱، و در جریان یکی از سفرهای اردوغان به ایران، برخی نمایندگان مجلس ادعا کردند که اردوغان خود را مرید خامنه‌ای نامیده است. از جمله زهره الهیان عضو کمیسیون امنیت ملی مجلس گفته بود: “در این دیدار نوع نگاه و ارادت آقای اردوغان و همسر و فرزندشان به رهبر معظم انقلاب کاملا مشهود بود، اردوغان در این دیدار خطاب به رهبر معظم انقلاب بیان کرد که من به عنوان یک مسئول کشور در خدمت شما نیامده ام بلکه به عنوان مریدی به خدمت مرادم آمده ام.” آنها همچنین از “تجلیل رهبر انقلاب‌ از حجاب دختر اردوغان” هم خبر داده بودند!

در همان روزها برخی سایتهای راستگرای داخل ایران از اشک‌های خانواده اردوغان در دیدار با خامنه‌ای هم خبر داده و نوشته بودند: “همسر و دختر اردوغان در دیدار با مقام معظم رهبری، تحت تاثیر شخصیت معنوی ایشان دقایقی را اشک ریخته‌اند. این موضوع بازتاب گسترده‌ای در میان هیات همراه اردوغان و سیاسیون ترکیه داشته است.”

با اینهمه نه ارادت اردوغان به “مقام معظم رهبری” و نه اشکهای دختر و همسر او، مانع اتخاذ مواضع کاملا متفاوت با ایران در صحنه دیپلماسی جهانی و همچنین درگیری‌های خاورمیانه نشد. اختلاف‌ها که از جنگ داخلی سوریه آغاز شده بود، اکنون به عراق و یمن هم کشیده شده است.

در هفته‌های اخیر سخنان اردوغان در گفتگو با یک تلوزیون فرانسوی که ایران را متهم به دخالت در کشورهای منطقه کرده بود، خشم محافظه‌کاران را برانگیخت و خواستار لغو سفر او به تهران شدند. چند روز بعد، اردوغان تاکید کرد که این افراد “در سطحی نیستند” که درباره سفر او به تهران تصمیم بگیرند و او سفرش را انجام خواهد داد. اظهارات جدید اردوغان خشم دوباره راستگرایان را برانگیخت و آنها اینبار تهدید کردند که در مجلس سفر او را مورد بررسی قرار خواهند داد. اما نه تنها هیچ‌یک از این اقدامات موجب لغو سفر اردوغان نشد، بلکه اکنون گفته می‌شود که او در زمان حضور در تهران به دیدار سیدعلی خامنه‌ای هم خواهد رفت.

همزمان با سفر اردوغان به تهران، برخی گروه‌های وابسته به بسیج تهدید کرده‌اند که خود راسا با اردوغان برخورد خواهند کرد. از جمله بسیج دانشجویی دانشگاه شاهد در نامه‌ای به رئیس جمهور ایران تهدید کرد که اگر اردوغان به ایران سفر کند، با “عمل انقلابی” آنها روبرو خواهد شد. آنها در بیانیه خود نوشته بودند: “در صورت عدم لغو سفر و ورود وی به تهران، جنبش دانشجویی مسلمان و انقلابی و بصیر سکوت نخواهد کرد و بر اساس وصیت نامه امام راحل(ره)، انقلابی عمل خواهد نمود و سفر بسیار تلخی را برای اردوغان گستاخ رقم خواهد زد، تا هم وی و هم سایر مزدوران و منافقان بدانند که ملت انقلابی ایران به هیچ کس اجازه توهین و تحقیر خود را نمی‌دهند.”

سرتیپ محمدرضا نقدی، رئیس سازمان بسیج مستضعفین نیز به باشگاه خبرنگاران وابسته به صدا و سیما، گفته است: “اگر مسئولان دولت ترکیه در مواضع خود تجدیدنظر نکنند، به زودی ملت فهیم ترکیه آن‌ها را کنار خواهد زد.”

با قطعی شدن سفر اردوغان به تهران، لحن رسانه‌های راستگرای ایران نیز تغییرات محسوسی کرده است. در آخرین نمونه، سایت امنیتی بولتن‌نیوز طی گزارشی ابراز امیدواری کرد که مواضع اردوغان بعد از سفر به ایران، اصلاح شود. در این گزارش آمده است: “اردوغان با حرکت در مسیر سایر کشورها مانند تونس که به همگرایی با سوریه روی آورده می‌تواند ضمن مشارکت در مبارزه با تروریسم جایگاه منطقه‌ای نیز کسب کند. ترکیه باید بداند که عربستان بازنده‌ای است که همراهی با آن ترکیه را به قهقرا خواهد برد و ترکیه در نهایت متضرر خواهد شد و در طول تاریخ به عنوان یکی ازعوامل ایجاد تنش معرفی خواهد شد.”