بحران سوریه و عراق و نزدیک شدن گروه های تندرو مسلح به مرزهای ایران، نگرانی مسئولان جمهوری اسلامی را به دنبال داشته است. چند روز پیش، سرلشکر سیدحسن فیروزآبادی، رئیس ستادکل نیروهای مسلح با ابراز نگرانی از تحولات عراق گفته بود: “امروز واقعا فقط بحث بازدارندگی مطرح نیست بلکه بحث مقابله با هجوم‌های مغولی مطرح است که بایستی برای آن آماده بود.”
فیروز آبادی با اشاره به تشکیل گروه های مسلح در سوریه و عراق تاکید کرده بود: “این طراحی است که انگلیسی‌ها و آمریکایی‌ها انجام دادند و سپس با کمک بعضی کشورهای منطقه به اسرائیل سامان دادند که جوانان انقلابی مسلمان را که سربازان این تمدن برای پیشرفت در اقصی نقاط جهان بودند، به زیر گیوتین امثال داعش ببرند.” او اضافه کرده بود: “این تهدید جدی است، این یک تهدید بزرگ‌تر از تهدید اسرائیل است. این تهدید واقعی آمریکا و انگلیس است که هم کار فرهنگی و روابط بین‌الملل قوی را طلب می‌کند و هم ابتکارات منطقه که بشود این قصه را سامان داد.”
فیروز آبادی درباره نوع کار فرهنگی برای مقابله با داعش توضیحی نداده بود، اما چند روز بعد خبرگزاری رسمی دولت خبر داد که به زودی کنگره ای بین المللی درباره “خطر جریانهای تکفیری” در قم برگزار خواهد شد. سید مهدی علیزاده دبیر این کنگره در دیدار با اعضای ستاد برگزاری آن گفته بود: “امروز عالمان و اندیشمندان جهان اسلام باید با وحدت و احساس مسوولیت در کنار هم گرد آمده و نوعی اجماع علیه تکفیر ایجاد کنند.” او با اشاره به آنچه “دروغها و تهمت های فراوان تکفیریها و سلفیها علیه مکتب والای تشیع” می نامید گفت: “تاکنون ۵۲۹ مقاله از سوی علما و اندیشمندان حوزوی و دانشگاهی جهان اسلام به دبیرخانه کنگره ارسال و مساله تکفیر بعنوان یکی از دغدغه های مهم نهادها و ارگان های ملی مطرح شده است.” به گفته او اعضای ستاد برگزاری کنگره با “سید حسن نصرالله” نیز ملاقات کرده اند.
خبرگزاری فارس، وابسته به سپاه پاسداران نیز سخنان آیت الله مکارم شیرازی در دیدار با اعضای ستاد برگزاری همین کنگره را منتشر کرد. بر اساس این گزارش، مکارم شیرازی از برگزاری این کنگره استقبال کرده و گفته بود: “سفارش شده است تا نهادها و دستگاه‌های مختلف با این کنگره همکاری داشته باشند.”
او با اشاره به بحران منطقه و جنگ داخلی عراق اضافه کرده بود: “یک نفر خواب‌نما شده و خود را خلیفه مسلمانان می‌داند، به او باید گفت چه کسی تو را انتخاب کرده که می‌خواهید از جنوب آسیا تا آفریقا را زیر سیطره خود بگیرید.” مکارم معتقد بود: “ استنباط تکفیریها از دین غلط و بسیار احمقانه نسبت به کفر و ایمان است، با این حال می‌خواهند این استنباط نادرست را به همه تحمیل کنند و سر همه را اعم از شیعه و سنی ببرند و با آن فوتبال بازی کنند.”
اما “کار فرهنگی” در حالی که جنگ هر لحظه در حال گسترش است، تاثیر چندانی نمی تواند داشته باشد. در این میان احتمال گسترش آتش جنگ به دامن دیگر متحدان ایران در منطقه نیز نگران کننده است.
دیروز خبرگزاری ایرنا از قول روزنامه لبنانی الاخبار از “خطر جدی حمله داعش به لبنان” خبر داد. ایرنا نوشته بود: “ارتش داعشی در ارتفاعات و مناطق صعب العبور و در یک نوار کوهستانی با عرض حدود ۷۰ کیلومتر مخفی شده و در غارهای طبیعی و تونل هایی که در سه سال گذشته ایجاد کرده، بسر می برد.نیروهای داعشی دارای یک زرادخانه بزرگ سلاح و مهمات هستند و ساکنان برخی روستاها و شهرک های مرزی فقط مواد غذایی و کمک های مورد نیاز آنها را تامین می کنند و تاکنون نیروهایی از این مناطق به ارتش داعشی نپیوسته است.”
نویسنده این گزارش اضافه کرده بود: “تعداد نیروهای داعش در ارتفاعات القلمون بین ۳۵۰۰ تا ۵۰۰۰ تن است و بیشتر آنها بعداز حوادث عراق با داعش بیعت کرده اند و البته ترجیح می دهند هنگام شروع حمله این بیعت را اعلام کنند.”
در حالی که خطر داعش در مرزهای غربی ایران، هر روز افزایش می یابد، جنگ لفظی مقامات جمهوری اسلامی علیه این گروه نیز شدت می گیرد. سرتیپ سیدمسعود جزایری، معاون ستادکل نیروهای مسلح چند روز پیش تاکید کرده بود: “با وجود تلاش‌های گسترده آمریکا، صهیونیست‌ها و ارتجاع منطقه جنگ نیابتی در سوریه با ناکامی دشمن همراه است و آمریکایی‌ها تلاش می‌کنند با گشودن جبهه جدید عراق، فشار بر مقاومت را افزایش دهند. این در حالی است که مقاومت اجازه عبور دشمن از خطوط قرمز خود را نخواهد داد.” او درباره این خط قرمز توضیحی نداده بود.
سرلشکر سیدحسن فیروزآبادی نیز در سخنانی دیگر تاکید داشت: “ابوبکر البغدادی رئیس خود خوانده تروریست‌های داعش - بعثی باید به جرم کشتن زنان، کودکان و روحانیون غیرمسلح بی‌گناه بعنوان جنایتکار جنگی تحت تعقیب قرار گیرد. مجامع حقوقی بین‌الملل وظیفه دارند که همانند فرماندهان جنایتکار صرب در بوسنی و هرزه‌گوین، البغدادی را تحت پیگرد قرار دهند.”
او گفته بود: “راهی که البغدادی آغاز کرده است نه تنها امنیت عراق و کشورهای منطقه که امنیت بین‌الملل را در خطر قرار داده است.”
نگرانی از بحران عراق و احتمال گسترش بیشتر آن به لبنان که در واقع تمامی حوزه های نفوذ جمهوری اسلامی را تحت تاثیر قرار خواهد داد، موجب خشم مقامات حکومتی از کشورهای غربی و بی تفاوتی آنها در مقابل پیشروی تندروها در عراق شده است.
در ابتدای بحران عراق، حسن روحانی تهدید به اقدام در عراق کرده بود. چنانچه در جریان سفر به لرستان تاکید داشت: “به همه ابرقدرت‌ها، مزدوران، آدمکشان و تروریست‌ها اعلام می‌کنیم ملت بزرگ ایران برای حراست از عتبات عالیات از هیچ کوششی دریغ نخواهد کرد.” او حتی یکبار بطور تلویحی از امکان همکاری ایران و امریکا در عراق خبر داد و هاشمی رفسنجانی هم صریحا گفته بود: “اگر لازم بدانیم برای همکاری با آمریکا در عراق برنامه‌ریزی می‌کنیم.”
اما پس از چند روز لحن مقامات رسمی جمهوری اسلامی تغییر یافت و اعلام کردند که با امریکا درباره عراق همکاری نخواهند کرد. برخی تحلیلگران معتقدند که علت واقعی این تغییر موضع آن بود که امریکا به دلیل مذاکرات هسته ای حاضر به همکاری با ایران نشده بود.
علیرضا جهانگیری، سفیر جمهوری اسلامی در لاهه چند روز پیش در گفتگو با یک نشریه هلندی فاش کرد: “در مذاکرات وین اشاره ای گذرا به بحران عراق شده است، با وجود این در خبرها آمده که در مذاکرات جان کری و کاترین اشتون پذیرفته شده که از ایران در موضوع عراق کمکی خواسته نشود چرا که به باور آنها شاید بر مذاکرات هسته ای تأثیر بگذارد و ایران خواسته های متقابلی در مذاکرات هسته ای داشته باشد.”
او اضافه کرده بود: “ظهور گروه تروریستی در عراق نه تنها برای ایران، بلکه برای منطقه و تمامی جهان خطرناک است. ما نیاز به یک ابتکار جدی بین المللی برای مبارزه با تروریسم داریم. رشد افراط گرایی تهدید جدی برای تمامی کشور‌ها از جمله اروپا است. به روزنامه‌های خود نگاه کنید، با وجود اینکه شما از خاورمیانه دور هستید، اما تهدید را احساس می‌کنید. شما ترس آن را دارید که افراطیها پس از آموزش در عراق و سوریه به کشورتان بازگردند. ما تا کنون ابتکاری واقعی برای به پایان رساندن این مشکل ندیده ایم.”
