انیس روتیول
شیرین عبادی، وکیل ایرانی که در انگلستان در تبعید بسر می برد، براین باور است که انتخابات ریاست جمهوری ایران که قرار است در ماه ژوئن برگزار شود، هیچ تغییری در بهبود وضعیت حقوق بشر و انجام تحولات مسالمت آمیز در کشورش به وجود نخواهد آورد. او در مصاحبه ای با لاکروا به سؤالاتی در این زمینه پاسخ داده است. این مصاحبه را در زیر می خوانید.
انتخابات ریاست جمهوری ایران قرار است در ماه ژوئن برگزار شود. آیا این انتخابات می تواند آغازگر تحولاتی در درون حکومت باشد؟
قطعاً انتخابات برگزار خواهد شد، ولی نتیجه آن چندان اهمیتی ندارد. هیچ چیز تغییر نخواهد کرد، زیرا قانون اساسی تمامی قدرت ها را به رهبر انقلاب آیت الله خامنه ای داده. این وضعیت باعث شد تا اصلاحاتی را که رییس جمهور خاتمی قصد داشت بین سال های ۱۹۹۷ و ۲۰۰۵ به وجود آورد، شکست بخورد. با اینکه محمد خاتمی و اکثریت اعضای مجلس اصلاح طلب بودند، ولی او نتوانست هیچ کاری از پیش ببرد، زیرا رهبر با آن مخالف بود.
مشکل از قانون اساسی است. به دو طریق می توان آن را تغییر داد. یا دولت آغازگر تغییر خواهد بود و این کار را ازطریق برگزاری یک همه پرسی انجام می دهد؛ که البته این راه بعید به نظر می رسد. یا اینکه دولت با انجام یک انقلاب سقوط می کند و قانون اساسی مجدداً نوشته خواهد شد. ولی هزینه یک انقلاب بسیار بالاست. ایران طی ۳۴ سال اخیر یک انقلاب و هشت سال جنگ با عراق را تجربه کرده. خون های بسیاری ریخته شد. مردم ایران خواستار یک تحول مسالمت آمیزند و این مسأله بی شک زمان خواهد برد.
چرا شما به زنانی که در “بهار عربی” شرکت کرده اند هشدار داده اید؟
در سال ۱۹۷۹، انقلاب ایران برای ما این امکان را به وجود آورد تا از از دست یک دیکتاتور آزاد شویم، ولی وضعیت مردم بهتر نشد. در دوران شاه، آزادی های فردی وجود داشت، ولی آزادی سیاسی نبود. و انقلاب اسلامی ما را از آزادی های فردی مان نیز محروم کرد.
به محض اینکه یک دولت برپایه دین یا هر ایدئولوژی دیگری بنا شود، در صدد برمی آید تا صداهای مخالف را خاموش کند. معمولاً زنان صدای مخالف اند، زیرا آنها انتظار بهبود وضعیت شان را دارند. ولی مورد سرکوب قرار می گیرند. سقوط یک دیکتاتور کافی نیست، زیرا این ریسک وجود دارد که دیکتاتور دیگری جای او را بگیرد. من با زنان در مصر، لیبی و تونس در ارتباط هستم. به آنها می گویم که مهم ترین مسأله، جدایی دین از سیاست است. این موضوع قالب اصلی قانون اساسی است.
دولت باید از هرگونه ایدئولوژی یا دین و مذهبی مبرا باشد تا اجازه ندهد که دستگاه سیاسی از اعتقادات مردم سوءاستفاده کند. من مسلمان هستم، ولی دولت های اسلامی ای را که از سرکوب مذهبی استفاده می کنند محکوم می کنم. حکومت جمهوری اسلامی در ایران وضعیتی ایجاد کرده که مشابه وضعیت فرانسه در قرون وسطی است. زنان کشورهای عربی باید هوشیار باشند. بسیار مهم است که جایگاهی برای آنان در دستگاه های قضایی و سیاسی درنظر گرفته شود. حضور آنان در قدرت سیاسی غیرقابل اجتناب است.
نسرین ستوده، وکیل ایرانی برنده جایزه ساخاروف، در زندان بسر می برد. چه امیدی برای آزادی او دارید؟
او در بازداشت بسر می برد و به دلیل انجام حرفه اش به شش سال زندان محکوم شده، ولی می دانم که او روحیه خود را حفظ می کند. از زمان انتخاب مجدد محمود احمدی نژاد در سال ۲۰۰۹، ده وکیل به زندان افتاده اند و بیش از پنجاه وکیل نیز مورد تعقیب قضایی قرار گرفته اند. بدون احتساب روزنامه نگاران، در حدود ۳۰ فعال حقوق زنان نیز درحال حاضر در زندان اند. در ایران آزادی بیان وجود ندارد. می دانید که برگزاری مراسم روز جهانی زن [هشتم مارس] در ایران ممنوع است؟ زمانی که زنان از برابری حقوق صحبت می کنند، به آنها می گویند که دارید علیه امنیت ملی صحبت می کنید.
منبع: لاکروا، ۱۰ مارس
