فیلیپ ژلی
سفر وزیر امور خارجه امریکا به خاورمیانه به هدف حمایت از طرح جرج بوش در عراق آغاز شد. وی طی سفر خود همچنین قصد دارد فشارهای وارده بر ایران و سوریه را افزایش دهد.
به راستی که اکنون به هیچ وجه زمان مصالحه و سازش دیپلماتیک نیست. به دنبال تصمیم جرج بوش برای اعزام 12500 سرباز جدید به عراق که انتقادات شدیدی نیز بر آن وارد شد، سفر رایس به خاورنزدیک و اروپا بیشتر به نظارت بر استقرار نیروهای نظامی تشابه دارد تا به انجام اقدامات دیپلماتیک.
رایس روز پنج شنبه در پاسخ به سناتورها اظهار داشت: “اکنون با یک خاورمیانه جدید روبرو هستیم. در این خاورمیانه نیروها از نو چیده شده اند. در یک طرف، اصلاح طلبان و سران مسؤولیت پذیر اسراییل، اردن، مصر، عراق، عربستان سعودی و سرزمین های فلسطینی قرار گرفته اند و در طرف دیگر تندروهای مختلف اسلامی که از خشونت استفاده می کنند تا هرج ومرج را اشاعه دهند، دولت های دموکراتیک را از پا درآورند و درنهایت نگرش های متحجر و ستیزنده خود را تحمیل کنند.”
اینجاست که ایران و سوریه خود را در بطن موضوع سخنرانی روز چهارشنبه رییس جمهور امریکا احساس می کنند: “ما هرگونه حمایت و پشتیبانی ازطرف ایران و سوریه را سرکوب خواهیم کرد.” وی همچنین افزود: “ما شبکه هایی را که تسلیحات پیشرفته و آموزش های نظامی برای دشمنان ما در عراق تأمین می کنند، دفع خواهیم نمود و آنها را از بین خواهیم برد.”
این درحالی است که سرمقاله نویس وال استریت ژورنال از عبارت “کلام جنگ” که توسط ارتش امریکا در زمان حمله به نمایندگی ایران در شهر اربیل بیان شد استقبال کرده است. به نقل از روزنامه نیویورک تایمز، این “بازگشت به استراتژی مقابله” به واسطه آمارهای نظامی بدست آمده توجیه می شود: “بین ماه های سپتامبر و دسامبر، 78 سرباز از نیروهای مؤتلفه به وسیله بمب های ساخته شده در ایران، کشته و 243 نفر نیز زخمی شده اند.” همچنین وال استریت ژورنال پیشنهاد می دهد که پست های مرزی شلمچه و مهران تعطیل و انجمن های ایرانی به اصطلاح خیریه نیز بسته شوند؛ انجمن هایی که حتی امکان دارد به وسیله نیروهای ویژه خود به شورش در هر کشوری اقدام کنند.
کاندولیزا رایس در برابر سناتورهای مضطرب اطمینان داده است که طرح های فعلی به عراق محدود می شوند، ولی نمی توان تضمین کرد که رییس جمهور برای حمله به کشور دیگری نظر کنگره امریکا را جویا شود. در حال حاضر از تحقق برنامه گروه بیکر-هامیلتون که در آن به لزوم “مشارکت ایران و سوریه در اقدامات راهگشای سیاسی” اشاره شده بود، بسیار دور هستیم. رییس دیپلماسی امریکا در این خصوص اظهار داشت که “گفتگو با این حکومت ها را نمی توان به هیچ وجه به عنوان راهکارهای دیپلماتیک به حساب آورد”. ازطرف دیگر، نیکلاس برنز معاون وی نیز گفت: “ایران باید یاد بگیرد که چگونه به ما و به نیروهای امریکایی حاضر در خاورنزدیک احترام بگذارد.”
ائتلاف ضدایرانی
تلاش های امریکا در متقاعد کردن بانک های بین المللی به عدم سرمایه گذاری در زیرساخت های نفتی ایران کم کم دارد نتیجه می دهد. روز پنج شنبه نام بانک سپه به دلیل نقش آن در صادرات موشک به لیست سیاه خزانه داری امریکا اضافه شد. جان نگروپونت، کارشناس عالی رتبه سیا، طی کمیسیونی در مجلس سنا اظهار داشت: “تأثیرات ایران تا حدی گسترده است که از تهدیدهای برنامه هسته ای این کشور نیز فراتر می رود.”
کاندولیزا رایس همچنین طی سفر خود به شهرهای اورشلیم، رام الله، لوکسور، امان، کویت، ریاض، لندن و برلین در نشست یک گروه غیررسمی به نام “شورای همکاری خلیج به اضافه 2” [کشورهای عربستان، بحرین، امارات متحده، قطر، کویت، عمان به اضافه اردن و مصر] نیز شرکت خواهد کرد. طبق خواسته واشنگتن، این نشست “تبادل اطلاعات” درواقع به یک ائتلاف ضدایرانی شباهت خواهد داشت، ولی در چارچوب آن همچنین تلاش هایی به منظور یافتن راه حل برای درگیری های اسراییل و فلسطین نیز انجام خواهد شد. در این رابطه در وزارت امور خارجه امریکا شنیده می شود که رییس دیپلماسی این کشور به دنبال 8 بار سفر خود به این منطقه طی 2 سال، صرفاً این هدف را دنبال می کند که “وضعیت کنونی منطقه را سنجیده و آنچه را که انجام آن امکان پذیر خواهد بود برآورد کند”.
یکی از مشاوران کاخ سفید می گوید که طبق نظر کارشناسان امریکایی، اوضاع و احوال فعلی برای اقدامات دیپلماتیک آماده نیست و به علاوه “ در طرح بوش هیچ دیدگاهی نسبت به این موضوع آورده نشده است”. ازطرف دیگر، روزنامه وال استریت ژورنال از خواست واشنگتن در اختصاص 86 میلیون دلار به محمود عباس خبر می دهد، تا بدین طریق بتواند گارد ریاست جمهوری خود را علیه گروه حماس مسلح کند.
رابرت مالی، مشاور سابق بیل کلینتون دراین خصوص می گوید: “ما با آتش بازی می کنیم.” ولی به هر حال اینها خطرات دیپلماسی جنگ است.
مترجم: علی جواهرفروش