جوئل برینکلی
چه اتفاقی برای دولت بوش افتاده است؟ در حالیکه فقط چند هفته ای به پایان ریاست جمهوری بوش باقی مانده، آیا او پستوی لیبرال وجود خود را پیدا کرده است؟ بنظر می رسد بوش اصول نومحافظه کارانۀ سیاست خارجی خود را کنار گذاشته است. دولت او در حال حاضر پیشنهاد می دهد سیاست نزدیکی را به تعدادی از دشمنان آمریکا اتخاذ کنند و سیاست همیشگی انزوا را کنار بگذارند.
در همین راستا، ایران را در نظر بگیرید. کاندولیزا رایس وزیر امور خارجۀ آمریکا سال گذشته در مصاحبه با خبرنگاران به شعارهمیشگی دولت بوش اشاره کرد: “ببینید، ما با چه ایرانی روبرو هستیم؟ ما بوضوح با کشوری روبرو هستیم که سیاست هایی را دنبال می کند که بی تردید با منافع ایالات متحده مغایرت دارند. ما داریم بخاطر این رفتار ایران، راهی دیپلماتیک را برای به انزوا کشاندن این کشور دنبال می کنیم.“
انزوا، انزوا، انزوا. این بود سیاست بوش در قبال هر دشمنی – کرۀ شمالی، سوریه، ایران، کوبا و برمه. در خصوص ایران، تندروهای دولت بوش تصور می کردند که انزوای این کشور سرانجام باعث فروپاشی رژیم جمهوری اسلامی خواهد شد. اما این تندروها به تدریج دولت را ترک کردند و جمهوریخواهان حقیقتا ً میانه رو در پست های خود باقی ماندند و در حال حاضر تلاش می کنند اثری از خود به جا گذارند. مهم ترین تغییر موضع آنها پاییز امسال اتفاق افتاد.
این خبر که دولت بوش قصد دارد در تهران دفتر مستقل حفاظت از منافع باز کند، درز پیدا کرد. این اقدام به طرز چشمگیری سطح روابط تهران و واشنگتن را برای اولین بار از زمان قطع روابط دو کشور در سال 1979 بالا خواهد برد. این دفتر حتی بخش کنسولگری خواهد داشت که ویزای آمریکا برای ایرانیان صادر خواهد کرد. رایس هفتۀ گذشته اعلام کرد، بوش “در اصل” تصمیم بازگشایی این دفتر را اتخاذ کرده است.
اما بوش کاملا ً خود را نباخته است. پس از اینکه موضوع این طرح درز پیدا کرد، رایس به خبرنگاران گفت، “درک اینکه ذینفع این قضیه مردم ایران هستند نه رژیم ایران، بسیار مهم است.” بازگشایی این دفتر باعث می شود مردم ایران راحت تر ویزای آمریکا بگیرند. اما رایس سپس اذعان داشت که زمان آنها به اتمام رسیده است و خاطر نشان کرد، “در این لحظات آخر، تصور می کنم شاید بهتر باشد این تصمیم گیری به دولت بعدی واگذار شود.“
اما این حرکت پیش روندۀ دولت بوش به ایران ختم نمی شود. کاخ سفید پاییز امسال پیشنهاد داد به منظور کاهش خشونت های افغانستان با طالبان گفتگو کند. آشتی دولت بوش با کره شمالی نیز به طور تدریجی اتفاق افتاده است، به گونه ای که دولت آمریکا تصمیم گرفت نام کرۀ شمالی را از لیست کشورهای تروریست حذف کند.
اما آنچه که واقعا ً مایۀ تأسف است این است که بوش قبل از انجام این طرح های ابتکاری، آنقدر صبر کرد تا خورشید ریاست جمهوری او غروب کند. از دیدگاه خود بوش، بهبود روابط آمریکا با ایران و کوبا جایگاه او را در میان اکثر آمریکایی ها ارتقا خواهد داد و اندکی از توجهات معطوف داشته شده به اوباما خواهد کاست.
بوش تغییر موضع داده است شاید به این خاطر که برای اوباما آرزوی موفقیت دارد – به ویژه به این خاطر که بزرگترین افتضاح را از زمان پایان ریاست جمهوری هربرت هوور در سال 1933 به باراک اوباما رئیس جمهور منتخب آمریکا واگذار کرده است.
منبع: سان فرانسیسکو کرونیکل، 6 دسامبر