حسن روحانی در جمع ایرانیان خارج از کشور در نیویورک، اینبار از استادان دانشگاه دعوت کرد که به ایران بازگردند. به گزارش روزنامه دولتی ایران او ضمن دعوت از اساتید و دانشجویان ایرانی مقیم خارج کشور برای اهتمام بیشتر و نزدیکتر برای ارتباطات علمی و تحقیقاتی با دانشگاه‌ها، پارک‌های علمی و فناوری و مراکز تحقیقاتی ایران، گفت: “علم، مرز نمی‌شناسد و به ویژه با وسایل ارتباطی و اطلاعاتی پیشرفته‌ای که وجود دارد، انتظار می‌رود ارتباطات علمی روز به روز گسترده‌تر شود.” او تاکید داشت: “توسعه ایران نیازمند کمک همه ایرانیان داخل و خارج کشور است و کمک به وطن و عشق به ایران، چیزی است که جایگزینی ندارد.”
از طرفی دیگر، سیدجواد قوام شهیدی، دبیرکل شورای عالی امور ایرانیان خارج از کشور در گفتگو با خبرگزاری دولتی ایرنا، اعلام کرد: “بطور تقریبی بین چهار نفر تا شش میلیون ایرانی در کشورهای مختلف جهان زندگی می کنند که در این راستا یکی از فعالیت های مهم شورا، موضوع تردد آنان به کشور است که تاکنون اقدامات خوبی صورت گرفته است.” او اضافه کرد: “موضوع تردد ایرانیان خارج از کشور در کمیسیون سیاسی و امنیتی دولت مورد بحث قرار گرفت که پس از برگزاری جلسات مختلف، صدور کارت تردد جهت تسهیل رفت وآمد آنان مطرح شد.” شهیدی اضافه کرد: “برای تسهیل تردد ایرانیان خارج کشور، با همکاری دستگاه های ذیربط موضوع با دستور رییس جمهوری به وزارت اطلاعات و شورای امنیت اطلاع داده شد و جلسات متعددی در این باره برگزار شده است. در این راستا مسایل اقامتی و موضوع تردد آنها بررسی شده و طرح نهایی، خدمت رییس جمهوری ارائه شده و در صورتیکه در شورای امنیت به تصویب برسد، باید مورد تایید مقام معظم رهبری نیز قرار گیرد تا موضوع تردد ایرانیان خارج از کشور تسهیل شود.” او ابراز امیدواری کرد: “تاکنون هیچ یک از ایرانیان خارج از کشور کارت تردد نداشته اند و صدور این کارت می تواند بطور یقین بخشی از مشکلات آنان را برطرف کند.”
سخنان دبیرکل شورای عالی امور ایرانیان خارج از کشور نشان می داد که اساسا ورود و خروج میلیونها ایرانی خارج از کشور به وطن خودشان در جمهوری اسلامی، موضوعی امنیتی است. گرچه دولت حسن روحانی و دولتهای پیش از آن بارها مدعی شده اند که خواستار بازگشت ایرانیان خارج از کشور هستند و در صورت بازگشت آنان مشکلی پیش نخواهد آمد، اما در سالهای گذشته ده ها تن از ایرانیان پس از بازگشت بازداشت شده و با اتهاماتی عجیب سالها در زندان مانده اند. بسیاری از این افراد حتی سابقه فعالیت سیاسی هم نداشته اند.
برای نمونه خانم رویا صابری‌نژاد نوبخت، مهرماه سال گذشته و تنها چند روز پس از سخنرانی های روحانی در اولین سفرش به نیویورک برای دیدار با خانواده خود در شیراز به ایران رفت. او که شهروند بریتانیا است بلافاصه به اتهام “توهین به مقدسات” و “تجمع و تبانی به قصد اقدام علیه امنیت ملی” در صفحه فیسبوکش بازداشت شد. همسر او در فروردین ماه گذشته طی گفتگویی ضمن افشای این ماجرا گفته بود: “وضعیت بسیار بدی است. نمی‌دانیم چه اتفاقی قرار است بیافتد. رویا حالش اصلا خوب نیست. ۱۹ کیلو وزن کم کرده و ترسیده است. او می‌ترسد که حکومت او را اعدام کند.” چند ماه بعد خبر رسید که خانم صابری نژاد به بیست سال زندان محکوم شده است. شگفت آنکه همه اتهامات وارد شده به وی به دلیل صفحه فیسبوک او بود!
نمونه ای دیگر که اتفاقا با دعوت اخیر حسن روحانی هم بی ارتباط نیست، امید کوکبی دانشجوی فوق دکترای فیزیک لیزر دانشگاه تکزاس است. در روزهای گذشته، همزمان با حضور روحانی در امریکا، نامه هجده برنده نوبل فیزیک منتشر شد که در آن خواستار آزادی این محقق جوان شده بودند. در نامه آنها تاکید شده بود که او “تنها به خاطر امتناع از همکاری با مراکز تحقیقات نظامی جمهوری اسلامی ایران” بازداشت شده و از او به خاطر “مقاومت در برابر پیشنهاد استفاده از دانشش در پروژه‌هایی که برای بشر مضر است” قدردانی شده بود.
همچنین باید از حمید بابایی دانشجو دکترای رشته اقتصاد در دانشگاه لیژ بلژیک نیز نام برد. همسر او در بهمن ماه گذشته طی گفتگویی با سایت روز تاکید داشت: “۵ روز بعد از آمدن ما به ایران بود که با یک شماره ناشناسی با موبایل همسرم تماس گرفتند و از او خواستند به در مراجعین وزارت اطلاعات در تهران مراجعه کند. گفتند صحبت هایی داریم. ما پرسیدیم چه صحبتی؟ گفتند سئوال و جواب ساده است. همسرم رفت و از او درباره فعالیت هایش در خارج از کشور پرسیده بودند، مثلا اینکه شما در تحصنی جایی شرکت کرده اید؟ جلو سفارت چند بار شلوغ شده و عده ای شرکت کردند شما هم بودید؟ همسرم گفته بود نه ما نبوده ایم و سرمان به درس گرم است.” او اضافه کرده بود: “به همسرم گفته بودند یکسری افرادی هستند که با ما همکاری می کنند و گزارش هایی از فعالیت های گروههای مخالف ایران برای ما تهیه می کنند. در بلژیک قسمت فرانسوی زبان کسی که با ما همکاری میکرده به ایران برگشته و حالا می خواهیم شما جای او با ما همکاری کنید در مقابل ما هم وقتی به ایران برگردید کمک میکنیم شما و خانم تان عضو هیات علمی دانشگاه شوید و.. همسر من موافقت نکرده و گفته بود من در کارهای سیاسی دخالتی ندارم و چنین کاری نمی کنم.”
حمید بابایی نیز به دلیل عدم همکاری با سازمان های امنیتی نهایتا به ده سال زندان (شش سال تعزیری و چهار سال تعلیقی) محکوم شده است.
تعداد ایرانیانی که بعد از بازگشت به ایران بازداشت شده اند البته بیش از اینها است. چنانچه به این لیست گروهی از فعالان سیاسی بازگشته به ایران همچون سراج الدین میردامادی و ساجده عرب سرخی را نیز اضافه کنیم، به ده ها تن خواهد رسید. پیش از این و در سالهای گذشته نیز تعداد زیادی از ایرانیان خارج از کشور از جمله دانشجویان و استادان دانشگاه ها پس از بازگشت به ایران بازداشت شدند و حتی گاه اعترافات تلویزیونی یا مطبوعاتی هم از آنان گرفته شد.
با چنین سابقه ای مشخص نیست که حسن روحانی استادان خارج از کشور را به چه چیزی دعوت کرده است؟ حسن روحانی در یکی از جلسات اخیر خود، وقتی از سالن خارج می شد با پرسش یکی از حاضران مواجه شد که گفت در مراسم شام سال گذشته از ایرانیان خواسته بودید تا به کشور باز گردند و غنچه قوامی بازگشت اما اکنون بازداشت شده است. به گزارش بی بی سی روحانی تنها به بیان این جمله اکتفا کرده بود که “امسال هم برای شام بیایید.”
