با رفتن بوش دوره احمدی نژاد تمام نشده

info ‎‎ ‎

ماشاء الله‎ ‎شمس‎ ‎الواعظین،‎ ‎روزنامه‎ ‎نگار‎ ‎و‎ ‎تحلیلگرسیاسی،‎ ‎در‎ ‎گفت‎ ‎وگو‎ ‎با‎ ‎روز‎ ‎می گوید‎ ‎که‎ ‎با خاتمه‎ ‎عصر‎ ‎بوش، عصر‎ ‎احمدی‎ ‎نژاد‎ ‎هم‎ ‎در‎ ‎سیاست‎ ‎خارجی‎ ‎تمام‎ ‎شده‎ ‎است. به‎ ‎گفته‎ ‎وی، صرف‎ ‎نظر‎ ‎از‎ ‎لحن‎ ‎تند‎ ‎تهران،‎ ‎هم‎ ‎اکنون‎ ‎دیپلمات‎ ‎های‎ ‎برجسته‎ ‎سابق‎ ‎به‎ ‎کار‎ ‎دعوت‎ ‎شده‎ ‎اند‎ ‎که‎ ‎نشان‎ ‎می‎ ‎دهد‎ ‎که‎ ‎مقامات‎ ‎ایرانی‎ ‎خود‎ ‎را‎ ‎برای‎ ‎مذاکره‎ ‎با‎ ‎آمریکا‎ ‎آماده‎ ‎می‎ ‎کنند. این‎ ‎گفت‎ ‎وگو‎ ‎را‎ ‎می‎ ‎خوانید.‏‎

‎ ‎باراک‎ ‎اوباما‎ ‎در اولین مصاحبه خود با یک شبکه تلویزیونی در مقام رییس جمهور، با‎ ‎شبکه‎ ‎العربیه‎ ‎مصاحبه‎ ‎و‎ ‎پیام‎ ‎احترام‎ ‎متقابل‎ ‎و تغییر‎ ‎لحن‎ ‎آمریکا‎ ‎را‎ ‎به‎ ‎دنیای‎ ‎اسلام‎ ‎مطرح‎ ‎کرد. این‎ ‎پیام‎ ‎از‎ ‎سوی‎ ‎دنیای‎ ‎اسلام‎ ‎و‎ ‎کشورهای‎ ‎چگونه‎ ‎دریافت‎ ‎شد؟‎ ‎

من‎ ‎معتقدم‎ ‎که‎ ‎پیام‎ ‎به‎ ‎جهان‎ ‎اسلام‎ ‎مثبت‎ ‎بود. جهان‎ ‎اسلام‎ ‎و‎ ‎جهان‎ ‎عرب‎ ‎یک‎ ‎بحران مهم‏‎ ‎دارد‎ ‎و‎ ‎آن‎ ‎رویارویی‎ ‎اعراب‎ ‎واسراییل‎ ‎است‎ ‎که‎ ‎نحوه‎ ‎برخورد‎ ‎ایالات‎ ‎متحده‎ ‎آمریکا‎ ‎با‎ ‎این‎ ‎بحران‎ ‎را‎ ‎خیلی‎ ‎تعیین‎ ‎کننده‎ ‎می‎ ‎دانند. چون‎ ‎ما‎ ‎بحران‎ ‎دیگری‎ ‎نداریم‎ ‎در‎ ‎جهان‎ ‎اسلام‎ ‎که‎ ‎حدود‎ ‎شصت‎ ‎سال‎ ‎زمان‎ ‎از‎ ‎آن‎ ‎گذشته‎ ‎و‎ ‎این‎ ‎همه‎ ‎تلفات‎ ‎داده‎ ‎باشد‎ ‎و‎ ‎این‎ ‎همه‎ ‎تلاش‎ ‎برای‎ ‎حل‎ ‎وفصل‎ ‎آن‎ ‎بدون‎ ‎موفقیت‎ ‎انجام‎ ‎شده‎ ‎باشد. آقای‎ ‎اوباما‎ ‎اگر‎ ‎چه‎ ‎یک‎ ‎نماینده‎ ‎نسبتا‎ ‎معتدل‎ ‎به‎ ‎نام‎ ‎جورج‎ ‎میچل‎ ‎به‎ ‎منطقه‎ ‎فرستاد‎ ‎ولی‎ ‎نباید‎ ‎یادش برود‎ ‎که‎ ‎وی‎ ‎در‎ ‎آغاز‎ ‎کارش‎ ‎نتوانست‎ ‎نوعی تغییر‎ ‎سیاست‎ ‎را در‎ ‎قبال‎ ‎مساپل‎ ‎جهانی‎ ‎و‎ ‎به‎ ‎خصوص‎ ‎مساله‎ ‎خاورمیانه ‏‎ ‎‎-‎واساسی‎ ‎ترینش‎ ‎مساله‎ ‎فلسطین ‏‎- ‎‏ به نمایش بگذارد‏‎ ‎وتبدیل‎ ‎به‎ ‎یک‎ ‎میانجی‎ ‎پاکیزه شود.‏‎ ‎‎ ‎

‎ ‎دلیلش‎ ‎چه‎ ‎بوده‎ ‎است؟‎ ‎
‎ ‎
دلیلش‎ ‎را‎ ‎درآمریکا‎ ‎وجود‎ ‎لابی‎ ‎قدرتمند‎ ‎صهیونیست‎ ‎ها‎ ‎می‎ ‎دانم. اوباما‎ ‎حداقل‎ ‎در‎ ‎دوره‎ ‎اول‎ ‎نمی‎ ‎تواند‎ ‎خارج‎ ‎از‎ ‎این‎ ‎شبکه‎ ‎عمل‎ ‎کند. گیرندگان‎ ‎این‎ ‎پیام‎ ‎و‎ ‎حرکت‎ ‎در‎ ‎منطقه‎ ‎خاورمیانه‎ ‎مفهوم‎ ‎دیگری‎ ‎به‎ ‎دست‎ ‎می‎ ‎آورند‎ ‎و‎ ‎اختلاف‎ ‎مفاهیم‎ ‎است‎ ‎که‎ ‎به‎ ‎اصطلاح‎ ‎اینجا‎ ‎تعیین‎ ‎کننده‎ ‎است. مذاکره‎ ‎و بحث،‎ ‎جنگ‎ ‎ذهنیت‎ ‎ها‎ ‎برای‎ ‎تغییر‎ ‎عینیت‎ ‎هاست. اگر‎ ‎ما‎ ‎جنگ‎ ‎ذهنی‎ ‎بکنیم‎ ‎بدون‎ ‎ایجاد‎ ‎تغییر‎ ‎در‎ ‎عینیات‎ ‎بحران،‎ ‎به‎ ‎نتیجه‎ ‎ای‎ ‎نمی رسیم، بلکه‏‎ ‎دور‎ ‎خودمان‎ ‎می‎ ‎چرخیم. ظاهرا‎ ‎آقای‎ ‎اوباما‎ ‎می‎ ‎خواهد‎ ‎این‎ ‎وضعیت‎ ‎را‎ ‎با‎ ‎شعار‎ ‎تغییر‎ ‎و امید‎ ‎تغییر‎ ‎دهد. آیا‎ ‎این‎ ‎تغییر‎ ‎و‎ ‎امید‎ ‎می‎ ‎تواند‎ ‎تجلی‎ ‎عملی‎ ‎پیدا‎ ‎کند‎ ‎یا‎ ‎در‎ ‎خاورمیانه با‎ ‎مانع‎ ‎اسراییل‎ ‎مواجه‎ ‎خواهد‎ ‎شد؟‎ ‎الان‎ ‎حتی‎ ‎عربستان‎ ‎سعودی‎ ‎و‎ ‎مصر‎ ‎چندان‎ ‎عجله‎ ‎ای‎ ‎برای‎ ‎ارزیابی‎ ‎گام‎ ‎های‎ ‎اولیه‎ ‎آقای‎ ‎اوباما‎ ‎از‎ ‎خودشان‎ ‎نشان‎ ‎نمی‎ ‎دهند. منتظرند‎ ‎ببینند‎ ‎که‎ ‎تغییری‎ ‎که‎ ‎با‎ ‎حرف‎ ‎های‎ ‎اوباما‎ ‎انتظار‎ ‎می‎ ‎رود‎ ‎صورت‎ ‎عملی‎ ‎به‎ ‎خودش‎ ‎بگیرد. برخی‎ ‎از‎ ‎عرب‎ ‎ها‎ ‎حتی‎ ‎محافظه‎ ‎کارانی‎ ‎که‎ ‎عضو‎ ‎محور‎ ‎اعتدال‎ ‎ومیانه‎ ‎روی‎ ‎هم‎ ‎به‎ ‎شمار‎ ‎می‎ ‎آیند‎ ‎می‎ ‎گویند‎ ‎که‎ ‎باید‎ ‎احتیاط‎ ‎کنیم‎ ‎و‎ ‎در‎ ‎خصوص‎ ‎حرکت‎ ‎های‎ ‎اوباما‎ ‎در‎ ‎خاورمیانه‎ ‎مبالغه‎ ‎نکنیم. همه‎ ‎این احتیاط ها‎ ‎را‎ ‎در‎ ‎خاورمیانه‎ ‎در‎ ‎نظر‎ ‎بگیرید‎ ‎و ضرب‎ ‎در‎ ‎دو‎ ‎بکنید‎ ‎می‎ ‎شود‎ ‎موضع‎ ‎ایران. ایران‎ ‎نگاهش‎ ‎به‎ ‎رفتارهای‎ ‎آمریکا‎ ‎بدبینانه‎ ‎است. ایران‎ ‎علاقه‎ ‎مند‎ ‎است‎ ‎که‎ ‎ایالات‎ ‎متحده‎ ‎نه‎ ‎تنها‎ ‎در‎ ‎مناسباتش‎ ‎با‎ ‎خودش‎ ‎بلکه‎ ‎در‎ ‎مناسباتش‎ ‎با‎ ‎دیگر‎ ‎مناطق‎ ‎جهان‎ ‎یک‎ ‎تغییر‎ ‎ملموسی‎ ‎ایجاد‎ ‎کند‎ ‎تا‎ ‎تهران‎ ‎در‎ ‎صورت‎ ‎انجام‎ ‎مذاکرات‎ ‎احتمالی امیدوار‎ ‎بشود‎ ‎این‎ ‎تغییر‎ ‎شامل‎ ‎او‎ ‎هم‎ ‎خواهد‎ ‎شد. ‏‎ ‎

‎ ‎در‎ ‎خبرها طی‎ ‎روزهای‎ ‎گذشته‎ ‎آمده‎ ‎بود‎ ‎که‎ ‎باراک‎ ‎اوباما‎ ‎در‎ ‎حال‎ ‎تهیه‎ ‎نامه‎ ‎ای‎ ‎است‎ ‎به‎ ‎رهبران‎ ‎ایران‎ ‎که‎ ‎در‎ ‎آن‎ ‎تصریح‎ ‎شده‎ ‎که‎ ‎دولت‎ ‎آمریکا‎ ‎تصمیم‎ ‎به‎ ‎براندازی‎ ‎جمهوری‎ ‎اسلامی‎ ‎ندارد. نامه‎ ‎ای‎ ‎که‎ ‎به‎ ‎نوعی‎ ‎پاسخ‎ ‎به‎ ‎نامه‎ ‎آقای‎ ‎احمدی‎ ‎نژاد‎ ‎به‎ ‎وی‎ ‎هنگام‎ ‎پیروزی‎ ‎در‎ ‎انتخابات‎ ‎آمریکاست…‏‎ ‎‏ ‏‎ ‎

این‎ ‎تغییر‎ ‎از‎ ‎دید‎ ‎رهبران‎ ‎ایران‎ ‎باید‎ ‎در‎ ‎عمل‎ ‎دیده‎ ‎شود. ایران‎ ‎در‎ ‎دوره‎ ‎جورج‎ ‎بوش‎ ‎خواهان‎ ‎مذاکره‎ ‎با‎ ‎ایالات‎ ‎متحده‎ ‎با‎ ‎آمریکا‎ ‎بر‎ ‎سرمساپل‎ ‎فی مابین شد. اما‎ ‎کاخ‎ ‎سفید‎ ‎در‎ ‎دوران‎ ‎جورج‎ ‎بوش‎ ‎پیش‎ ‎شرط‎ ‎توقف‎ ‎غنی‎ ‎سازی‎ ‎اورانیوم‎ ‎را‎ ‎مطرح‎ ‎کرد‎ ‎و می‎ ‎گفت‎ ‎که‎ ‎با‎ ‎توقف‎ ‎غنی‎ ‎سازی‎ ‎وارد‎ ‎مذاکره‎ ‎خواهند‎ ‎شد. اوباما‎ ‎این‎ ‎پیش‎ ‎شرط‎ ‎را‎ ‎کنار‎ ‎گذاشته‎ ‎است. اما‎ ‎حالا‎ ‎این‎ ‎رهبران‎ ‎ایران‎ ‎هستند‎ ‎که‎ ‎پیش‎ ‎شرط‎ ‎می‎ ‎گذارند. مثلا‎ ‎شنیدیم‎ ‎که‎ ‎احمدی‎ ‎نژاد‎ ‎تغییر‎ ‎رفتار‎ ‎ایالات‎ ‎متحده‎ ‎و‎ ‎عقب‎ ‎نشینی‎ ‎نیروهایش‎ ‎از‎ ‎کشورهای‎ ‎دیگر‎ ‎را‎ ‎خواستارشده‎ ‎است. من‎ ‎این‎ ‎رفتار‎ ‎ایران‎ ‎را‎ ‎کودکانه‎ ‎می‎ ‎بینیم. برای‎ ‎اینکه‎ ‎تهران زمانی‎ ‎اعلام‎ ‎می‎ ‎کرد‎ ‎که‎ ‎بدون‎ ‎پیش‎ ‎شرط‎ ‎آماده‎ ‎مذاکره‎ ‎است.‏‎ ‎حالا‎ ‎که‎ ‎ایالات‎ ‎متحده‎ ‎آمریکا‎ ‎بدون‎ ‎پیش‎ ‎شرط‎ ‎خواهان‎ ‎مذاکره‎ ‎شده‎ ‎این‎ ‎نشانه‎ ‎موفقیت‎ ‎دیپلماسی‎ ‎ایران‎ ‎است، بنابراین‎ ‎باید‎ ‎آن را بپذیرد‎ ‎نه‎ ‎اینکه‎ ‎دوباره‎ ‎پیش‎ ‎شرط‎ ‎بگذارد. پیش‎ ‎شرط‎ ‎گذاشتن‎ ‎یعنی‎ ‎اینکه‎ ‎ما‎ ‎دوباره‎ ‎به‎ ‎نقطه‎ ‎صفر‎ ‎می‎ ‎رسیم. این‎ ‎رفتار‎ ‎از‎ ‎سوی‎ ‎غلط‎ ‎ماجرا‎ ‎تجلی‎ ‎پیدا‎ ‎می‎ ‎کند. باید‎ ‎ما‎ ‎بتوانیم‎ ‎در‎ ‎سوی‎ ‎درست‎ ‎مسیر‎ ‎گام‎ ‎برداریم‎ ‎نه‎ ‎در‎ ‎سوی‎ ‎غلط‎ ‎وانحرافی‎ ‎آن‎ ‎که‎ ‎تلقی‎ ‎های‎ ‎دیگری‎ ‎صورت‎ ‎بگیرد. سیاست‎ ‎آقای‎ ‎احمدی‎ ‎نژاد‎ ‎سیاست‎ ‎پخته‎ ‎ای‎ ‎برای‎ ‎دوران‎ ‎و عصر‎ ‎اوباما‎ ‎نیست. به‎ ‎همان‎ ‎اندازه‎ ‎که‎ ‎آقای‎ ‎احمدی‎ ‎نژاد‎ ‎و ادبیات‎ ‎رادیکالش‎ ‎برای‎ ‎دوره‎ ‎سخت‎ ‎ورادیکال‎ ‎دوره‎ ‎جورج‎ ‎بوش‎ ‎لازم‎ ‎وضروری‎ ‎بود‎ - ‎صرف‎ ‎نظر‎ ‎از‎ ‎پیامدهای‎ ‎منفی‎ ‎اش‎ ‎از‎ ‎جمله‎ ‎صدور‎ ‎چند‎ ‎قطعنامه‎ ‎علیه‎ ‎ایران‎ ‎از‎ ‎سوی‎ ‎شورای‎ ‎امنیت‎ -‎برای‎ ‎عصر‎ ‎اوباما‎ ‎وجود‎ ‎آقای‎ ‎احمدی‎ ‎نژاد‎ ‎خطرناک‎ ‎خواهد‎ ‎بود‎ ‎و ما‎ ‎باید‎ ‎در‎ ‎انتخابات‎ ‎آینده‎ ‎به‎ ‎تغییر‎ ‎بازیگر‎ ‎تن‎ ‎بدهیم. باید‎ ‎بتوانیم‎ ‎چهره‎ ‎متناسب‎ ‎با‎ ‎وضعیت‎ ‎نو را‏‎ ‎وارد‎ ‎صحنه‎ ‎بکنیم تا‎ ‎بتوانیم‎ ‎متناسب‎ ‎با‎ ‎وضعیت‎ ‎جدید‎ ‎عمل‎ ‎کنیم. ‏‎ ‎‎ ‎

‎ ‎آمریکا‎ ‎می گوید مساپل‎ ‎مشخصی‎ ‎با‎ ‎ایران‎ ‎دارد. یکی‎ ‎موضوع‎ ‎هسته‎ ‎ای‎ ‎و‎ ‎دیگری‎ ‎آنچه‎ ‎آمریکایی ها حمایت‎ ‎از‎ ‎تروریسم‎ ‎می‎ ‎نامند. اما‎ ‎مواردی‎ ‎که‎ ‎آقای‎ ‎احمدی‎ ‎نژاد‎ ‎در‎ ‎سخنرانی‎ ‎کرمانشاه‎ ‎خود‎ ‎اعلام‎ ‎کردند‎ ‎‏– از قبیل‏‎ ‎عذرخواهی‎ ‎‏-‏‎ ‎از‎ ‎مواردی‎ ‎تاریخی بود‏‎ ‎که‎ ‎با‎ ‎جنس‎ ‎موضوعاتی‎ ‎که‎ ‎آمریکا‎ ‎در‎ ‎مورد ایران‎ ‎مطرح‎ ‎می‎ ‎کند‎ ‎کاملا‎ ‎متفاوت‎ ‎هستند. این‎ ‎تفاوت‎ ‎ناشی‎ ‎از‎ ‎چیست؟‎ ‎
‎ ‎
من‎ ‎معتقدم‎ ‎که‎ ‎دو‎ ‎کشور‎ ‎باید‎ ‎بدون‎ ‎پیش‎ ‎شرط‎ ‎وارد‎ ‎مذاکره‎ ‎شوند. آن‎ ‎موقع‎ ‎در‎ ‎مذاکرات‎ ‎همه‎ ‎چیز‎ ‎قابل‎ ‎طرح‎ ‎است. ‏‎ ‎ما‎ ‎در ‏گذشته حتی با‎ ‎ایالات‎ ‎متحده‎ ‎آمریکا‎ ‎وارد‎ ‎توافقات‎ ‎نانوشته‎ ‎ای‎ ‎شدیم‎ ‎که‎ ‎منجر‎ ‎به‎ ‎سقوط‎ ‎دو‎ ‎رژیم‎ ‎در‎ ‎اطراف‎ ‎ایران‎ ‎شد. اما‎ ‎این‎ ‎توافقات‎ ‎نانوشته‎ ‎را‎ ‎بدون‎ ‎گرفتن‎ ‎امتیازات‎ ‎برابر‎ ‎انجام‎ ‎دادیم.‏‎ ‎اگر‎ ‎چنین‎ ‎چیزی‎ ‎بخواهد‎ ‎استمرار‎ ‎پیدا‎ ‎کند‎ ‎ایران‎ ‎می‎ ‎شود‎ ‎کشوری‎ ‎که‎ ‎آماده‎ ‎دادن‎ ‎امتیازات‎ ‎نانوشته‎ ‎بدون‎ ‎اخذ‎ ‎امتیازات‎ ‎نوشته‎ ‎است. یعنی‎ ‎کشوری‎ ‎شناخته‎ ‎خواهیم‎ ‎شد‎ ‎که‎ ‎از‎ ‎ابتدایی‎ ‎ترین‎ ‎اصول‎ ‎چانه‎ ‎زنی‎ ‎در‎ ‎مذاکره‎ ‎محروم‎ ‎و‎ ‎ناتوان‎ ‎است. ما‎ ‎باید‎ ‎پتانسیل‎ ‎خودمان‎ ‎را‎ ‎در‎ ‎این‎ ‎زمینه‎ ‎تغییر‎ ‎بدهیم. اگر‎ ‎قراراست‎ ‎توافقاتی‎ ‎با‎ ‎ایالات‎ ‎متحده‎ ‎آمریکا‎ ‎بکنیم‎ ‎باید‎ ‎در‎ ‎برابرش‎ ‎امتیازاتی‎ ‎بگیریم‎ ‎که‎ ‎به‎ ‎حوزه‎ ‎منافع‎ ‎ملی‎ ‎ایران‎ ‎سرریز‎ ‎کند‎ ‎نه‎ ‎اینکه‎ ‎از‎ ‎ان‎ ‎خارج‎ ‎شود. ‏‎ ‎‎ ‎

‎ ‎نامه‎ ‎آقای‎ ‎احمدی‎ ‎نژاد‎ ‎به‎ ‎آقای‎ ‎اوباما‎ ‎یک‎ ‎ابتکار‎ ‎عمل‎ ‎به‎ ‎شمار‎ ‎می‎ ‎رفت. چطور‎ ‎آقای‎ ‎احمدی‎ ‎نژاد‎ ‎برای‎ ‎ادامه‎ ‎این‎ ‎روند‎ ‎فرد‎ ‎مناسبی‎ ‎نیست؟‎ ‎
‎ ‎
من‎ ‎همیشه‎ ‎معتقدم‎ ‎که‎ ‎لایه‎ ‎های‎ ‎سرسخت‎ ‎یک‎ ‎حکومت‎ ‎مشروعیت‎ ‎بیشتری‎ ‎دارند‎ ‎برای‎ ‎انجام‎ ‎تصمیمات‎ ‎دشوار. مثلا‎ ‎توقف‎ ‎یک‎ ‎جنگ‎ ‎یا‎ ‎عقب‎ ‎نشینی‎ ‎یا‎ ‎مذاکره‎ ‎با‎ ‎ایالات‎ ‎متحده‎ ‎آمریکا. ‏‎ ‎از‎ ‎نظر‎ ‎ساختار‎ ‎متصلب‎ ‎قدرت‎ ‎در‎ ‎ایران‎ ‎شاید‎ ‎دیگر‎ ‎جریان‎ ‎ها‎ ‎نتوانند‎ ‎چنین‎ ‎توانایی ای‏‎ ‎داشته‎ ‎باشند. اما‎ ‎در‎ ‎این‎ ‎چارچوب‎ ‎چهره‎ ‎احمدی‎ ‎نژاد‎ ‎همراه‎ ‎با‎ ‎چهره‎ ‎جورج‎ ‎بوش‎ ‎دسته‎ ‎بندی‎ ‎می‎ ‎شد. عصر‎ ‎جورج‎ ‎بوش‎ ‎وقتی‎ ‎تمام‎ ‎شد‎ ‎عصر‎ ‎احمدی‎ ‎نژاد‎ ‎هم‎ ‎در‎ ‎سیاست‎ ‎خارجی‎ ‎تمام‎ ‎شده‎ ‎است. ما‎ ‎باید‎ ‎تغییر‎ ‎بازیگر‎ ‎بدهیم‎ ‎تا‎ ‎بتوانیم‎ ‎فراتر‎ ‎از‎ ‎آنچه‎ ‎که‎ ‎انتظار‎ ‎می‎ ‎رود‎ ‎عمل‎ ‎کنیم،‎ ‎تا‎ ‎بتوانیم‎ ‎به‎ ‎نتایج‎ ‎ملموس‎ ‎دست‎ ‎پیدا‎ ‎کنیم. در‎ ‎صورتی‎ ‎که‎ ‎چنین‎ ‎کاری‎ ‎نکنیم‎ ‎ممکن‎ ‎است‎ ‎به‎ ‎نتایجی‎ ‎دست‎ ‎پیدا‎ ‎کنیم‎ ‎اما‎ ‎این‎ ‎نتایج‎ ‎محدود،‎ ‎اندک‎ ‎و‎ ‎احتمالا‎ ‎زود‎ ‎گذر‎ ‎خواهد‎ ‎بود. ‏‎ ‎‎ ‎

‎ ‎مشکل‎ ‎آقای‎ ‎احمدی‎ ‎نژاد‎ ‎برای‎ ‎رسیدن‎ ‎به‎ ‎نتایج‎ ‎ملموس‎ ‎چیست؟‎ ‎
‎ ‎
آقای‎ ‎احمدی‎ ‎نژاد‎ ‎چهره ای‎ ‎چالشی‎ ‎است. چهره‎ ‎ای‎ ‎که‎ ‎برای‎ ‎تند‎ ‎دویدن‎ ‎و‎ ‎رادیکال‎ ‎برخورد‎ ‎کردن‎ ‎ساخته‎ ‎شده است. ‏‎ ‎در‎ ‎داخل‎ ‎هم‎ ‎همین‎ ‎طور‎ ‎است. همه‎ ‎زیر‎ ‎ساخت‎ ‎های‎ ‎برنامه‎ ‎ای‎ ‎کشور‎ ‎را‎ ‎منهدم‎ ‎کرده‎ ‎است. همه‎ ‎ساختارهایی‎ ‎که‎ ‎براساس‎ ‎آنها‎ ‎می‎ ‎توان‎ ‎برنامه‎ ‎های‎ ‎بلند‎ ‎مدت‎ ‎تدوین‎ ‎کرد‎ ‎از‎ ‎جمله‎ ‎سازمان‎ ‎برنامه‎ ‎را‎ ‎منهدم‎ ‎کرده‎ ‎است. یک‎ ‎شخص‎ ‎عمل‎ ‎گرای‎ ‎روزانه‎ ‎است. یعنی‎ ‎روزکار‎ ‎است. مثل‎ ‎کارگران‎ ‎موقتی‎ ‎می‎ ‎ماند‎ ‎که‎ ‎روز‎ ‎مزد‎ ‎هستند. استخدام‎ ‎داپمی‎ ‎در‎ ‎چارچوب‎ ‎و‎ ‎ادبیات‎ ‎واستراتژی‎ ‎احمدی‎ ‎نژاد‎ ‎وجود‎ ‎ندارد. لذا‎ ‎ما‎ ‎باید‎ ‎به‎ ‎یک‎ ‎چهره‎ ‎استراتژیک‎ ‎در‎ ‎رابطه‎ ‎با‎ ‎آمریکا‎ ‎و‎ ‎مساپل‎ ‎جهانی‎ ‎بیندیشیم. چهره‎ ‎ای‎ ‎که‎ ‎بتواند‎ ‎وضعیت‎ ‎ثبات‎ ‎را‎ ‎به‎ ‎صحنه‎ ‎سیاسی‎ ‎ایران‎ ‎برگرداند. سه‎ ‎دهه‎ ‎بی‎ ‎ثباتی‎ ‎در‎ ‎روابط‎ ‎خارجی‎ ‎وصحنه‎ ‎بین‎ ‎المللی‎ ‎کافی‎ ‎است. ‏‎ ‎قابل‎ ‎تحمل‎ ‎نیست‎ ‎ادامه‎ ‎چنین‎ ‎وضعیتی. گویی‎ ‎ما‎ ‎توانایی‎ ‎ساخت‎ ‎صلح‎ ‎را‎ ‎از‎ ‎خودمان‎ ‎سلب‎ ‎کرده‎ ‎ایم. فقط‎ ‎بلدیم‎ ‎و‎ ‎کارشناسیم‎ ‎در‎ ‎انهدام‎ ‎و‎ ‎ایجاد‎ ‎چالش‎ ‎وبحران. ‏‎ ‎‎ ‎
این‎ ‎وضعیت‎ ‎اگر‎ ‎بخواهد‎ ‎تغییر‎ ‎کند‎ ‎با‎ ‎احمدی‎ ‎نژاد‎ ‎نمی‎ ‎تواند‎ ‎تغییر‎ ‎کند. ‏‎ ‎همان‎ ‎طور‎ ‎که‎ ‎فعل‎ ‎وانفعالات‎ ‎جامعه‎ ‎ایالات‎ ‎متحده‎ ‎نمی‎ ‎توانست‎ ‎با‎ ‎جورج‎ ‎بوش‎ ‎ادامه‎ ‎پیداکند،‎ ‎فعل‎ ‎وانفعالات‎ ‎جامعه‎ ‎ایران‎ ‎هم‎ ‎تغییر‎ ‎کرده‎ ‎است،‎ ‎اما‎ ‎حکومت‎ ‎پاسخگوی‎ ‎آن‎ ‎نیست‎ ‎وجواب‎ ‎نمی‎ ‎دهد‎ ‎به‎ ‎این‎ ‎تغییرات‎ ‎ومطالبات‎ ‎و‎ ‎مقتضیات. ایالات‎ ‎متحده‎ ‎جواب‎ ‎داد‎ ‎و‎ ‎اوباما‎ ‎به‎ ‎عنوان‎ ‎جواب‎ ‎مطرح‎ ‎شد. در‎ ‎ایران‎ ‎هم‎ ‎چنین‎ ‎تحولی‎ ‎صورت‎ ‎گرفته‎ ‎و‎ ‎حکومت‎ ‎باید‎ ‎به‎ ‎این‎ ‎مطالبات‎ ‎تن‎ ‎بدهد‎ ‎و‎ ‎نماینده‎ ‎این‎ ‎مطالبات‎ ‎را‎ ‎برای‎ ‎مواجهه‎ ‎با‎ ‎سخت‎ ‎ترین‎ ‎و‎ ‎دشوارترین‎ ‎مرحله‎ ‎ای‎ ‎که‎ ‎جمهوری‎ ‎اسلامی‎ ‎طی‎ ‎سه‎ ‎دهه‎ ‎اخیر‎ ‎با‎ ‎آن‎ ‎مواجه‎ ‎است‎ ‎آماده کند؛ که عبارت است از‎ ‎رابطه‎ ‎با‎ ‎ایالات‎ ‎متحده‎ ‎با‎ ‎امریکا و تدوین‎ ‎یک‎ ‎استراتژی‎ ‎منظومه‎ ‎ای‎ ‎منطقه‎ ‎ای‎ ‎که‎ ‎در‎ ‎آن‎ ‎جایگاه‎ ‎ایران‎ ‎محترم‎ ‎شمرده‎ ‎شود‎ ‎و‎ ‎ایران‎ ‎نیز‎ ‎به‎ ‎منافع‎ ‎آمریکا‎ ‎در‎ ‎خاورمیانه‎ ‎توجه‎ ‎کند. ‏‎ ‎‎ ‎

‎ ‎اگر‎ ‎ایران‎ ‎نتواند‎ ‎به‎ ‎تغییر‎ ‎لحن‎ ‎ویا‎ ‎سیاست‎ ‎هایی‎ ‎که‎ ‎از‎ ‎طرف‎ ‎آمریکا‎ ‎به‎ ‎وجود‎ ‎آمده‎ ‎‏ توجه کند واین‎ ‎فرصت‎ ‎را‎ ‎نادیده‎ ‎بگیرد‎ ‎چه‎ ‎پیامدهایی‎ ‎را‎ ‎شاهد‎ ‎خواهد‎ ‎بود؟‎ ‎
‎ ‎
ما‎ ‎با‎ ‎وضعیت‎ ‎دشواری‎ ‎مواجه‎ ‎خواهیم‎ ‎شد. یعنی‎ ‎یکی‎ ‎از‎ ‎فرصت‎ ‎های‎ ‎ماقبل‎ ‎آخر‎ ‎است‎ ‎که‎ ‎ما‎ ‎با‎ ‎آن‎ ‎در‎ ‎رابطه‎ ‎با‎ ‎مساپل‎ ‎جهانی‎ ‎مان‎ ‎مواجه‎ ‎هستیم. چرا‎ ‎می‎ ‎گویم‎ ‎ماقبل‎ ‎آخر؟‎ ‎یعنی‎ ‎ما‎ ‎داریم‎ ‎نزدیک‎ ‎می‎ ‎شویم‎ ‎به‎ ‎فرصت‎ ‎های‎ ‎آخرین‎ ‎خودمان. در‎ ‎اوایل‎ ‎روندهانیستیم. در‎ ‎پایانه‎ ‎هایش‎ ‎به‎ ‎سر‎ ‎می‎ ‎بریم. بنابراین‎ ‎اگر‎ ‎نتوانیم‎ ‎از‎ ‎این‎ ‎فرصت‎ ‎ها‎ ‎استفاده‎ ‎کنیم‎ ‎بحران‎ ‎به‎ ‎صورت‎ ‎تصاعدی‎ ‎به‎ ‎سراغ‎ ‎ما‎ ‎خواهد‎ ‎آمد. ما‎ ‎درست‎ ‎است‎ ‎که‎ ‎عادت‎ ‎کردیم‎ ‎به‎ ‎مدیریت‎ ‎بحران‎ ‎اما‎ ‎اگر‎ ‎این‎ ‎فرصت از بین برود‎ ‎مدیریت‎ ‎مهار‎ ‎بحران‎ ‎توانایی‎ ‎خارج‎ ‎کردن‎ ‎ایران‎ ‎را‎ ‎از‎ ‎گردونه‎ ‎های‎ ‎دشوار‎ ‎نخواهد‎ ‎داشت. لذا‎ ‎به‎ ‎دشواری‎ ‎من‎ ‎می‎ ‎توانم‎ ‎وضعیت‎ ‎آینده‎ ‎ایران‎ ‎را‎ ‎پیش‎ ‎بینی‎ ‎کنم‎ ‎اگر کشور‎ ‎نتواند‎ ‎از‎ ‎این‎ ‎فرصت‎ ‎استفاده‎ ‎کند. برای‎ ‎اینکه‎ ‎اوباما‎ ‎از‎ ‎یک‎ ‎وضعیت‎ ‎مثبتی‎ ‎در‎ ‎میان‎ ‎افکار‎ ‎عمومی‎ ‎بین‎ ‎المللی‎ ‎برخوردار است و مشروعیتش‎ ‎افزایش‎ ‎پیدا‎ ‎خواهد‎ ‎کرد‎ ‎در آینده‎ ‎و‎ ‎‏ بنابراین‎ ‎راه‎ ‎نرفته‎ ‎را‎ ‎می‎ ‎رود‎ ‎و‎ ‎به‎ ‎هر‎ ‎تصمیمی‎ ‎که‎ ‎دست‎ ‎پیدا‎ ‎کند‎ ‎ممکن‎ ‎است‎ ‎که‎ ‎اقبال‎ ‎بین‎ ‎المللی‎ ‎به‎ ‎رویش‎ ‎باز‎ ‎شود. آن‎ ‎وقت‎ ‎وضعیت‎ ‎ما‎ ‎به‎ ‎همان‎ ‎نسبت‎ ‎نگران‎ ‎کننده‎ ‎می‎ ‎شود. ‏‎ ‎‎ ‎

‎ ‎در‎ ‎طی‎ ‎هفته‎ ‎های‎ ‎گذشته‎ ‎عکس‎ ‎هایی‎ ‎از‎ ‎تهران‎ ‎مخابره‎ ‎شد‎ ‎مبنی‎ ‎بر‎ ‎آتش‎ ‎زدن‎ ‎عکس‎ ‎های‎ ‎باراک‎ ‎اوباما. یا‎ ‎مثلا‎ ‎سردبیر‎ ‎یکی‎ ‎از‎ ‎روزنامه‎ ‎های‎ ‎تندرو‎ ‎گفته‎ ‎که‎ ‎شیطان‎ ‎بزرگ‎ ‎همان‎ ‎شیطان‎ ‎بزرگ‎ ‎است‎ ‎که‎ ‎در‎ ‎چهره‎ ‎ای‎ ‎دیگر‎ ‎این‎ ‎بار‎ ‎ظاهر‎ ‎شده. این‎ ‎واکنش‎ ‎ها‎ ‎را‎ ‎در‎ ‎مجموعه‎ ‎تصمیم‎ ‎گیری‎ ‎که‎ ‎قراراست‎ ‎در‎ ‎خصوص‎ ‎آینده‎ ‎روابط‎ ‎ایران‎ ‎وامریکا‎ ‎صورت‎ ‎بگیرند‎ ‎چگونه‎ ‎ارزیابی‎ ‎می‎ ‎کنید؟‎ ‎
‎ ‎
من‎ ‎اینها‎ ‎را‎ ‎رقم‎ ‎مهمی‎ ‎در‎ ‎معادلات‎ ‎موجود‎ ‎نمی‎ ‎دانم. بسیاری‎ ‎جاها‎ ‎در‎ ‎جهان‎ ‎عرب‎ ‎هم به اوبلاما در‎ ‎رابطه‎ ‎با‎ ‎سکوتش‎ ‎در‎ ‎خصوص‎ ‎غزه‎ ‎حمله‎ ‎شده‎ ‎است. اصل‎ ‎تیمی‎ ‎است‎ ‎که‎ ‎می‎ ‎خواهد‎ ‎برای‎ ‎مذاکره‎ ‎و‎ ‎حل‎ ‎وفصل‎ ‎بحران‎ ‎ها اقدام کند. این‎ ‎تعیین‎ ‎کننده‎ ‎است. علاپم‎ ‎و‎ ‎نشانه‎ ‎هایش‎ ‎آغاز‎ ‎شده‎ ‎است. ایران‎ ‎در‎ ‎حالی‎ ‎که‎ ‎ادبیات‎ ‎رادیکالش‎ ‎را‎ ‎حفظ‎ ‎کرده‎ ‎ولی‎ ‎از‎ ‎آن‎ ‎سوی‎ ‎خودش‎ ‎را‎ ‎آماده‎ ‎می‎ ‎کند‎ ‎برای‎ ‎یک‎ ‎تیم‎ ‎مذاکره‎ ‎کننده‎ ‎قوی. در‎ ‎حال‎ ‎حاضر‎ ‎از‎ ‎دیپلمات‎ ‎های‎ ‎سابق‎ ‎دعوت‎ ‎به‎ ‎کار‎ ‎شده‎ ‎و‎ ‎دارند‎ ‎جمع‎ ‎می‎ ‎شوند‎ ‎وخود‎ ‎را‎ ‎اماده‎ ‎می‎ ‎کنند. بنابراین‎ ‎فعل‎ ‎ایران‎ ‎مهم‎ ‎است‎ ‎نه‎ ‎بیانش. ‏