تمامی شخصیت های جمهوری اسلامی دیروز به مناسبت درگذشت آیت الله العظمی منتظری، مرجع تقلید شیعیان پیام فرستادند و نبودش را فقدانی برای حوزه های علمیه و عالم تشیع خواندند. از آیت الله خامنه ای، رهبر جمهوری اسلامی تا عباس امیر انتظام، قدیمی ترین زندانی سیاسی این نظام. در این میان غایب اصلی، محمود احمدی نژاد، و اعضای دولت وی بودند که با تشکیل ستاد بحران و صدور دستورالعمل ها، دیگران را هم از مشارکت در سوگواری آیت الله منتظری باز می داشتند. از دیگر غایبان می توان از رئیس قوه قضائیه ، رئیس مجلس و نمایندگان مجلس نام برد که تا ساعات پایانی دیشب حتی یک اظهار نظر نیز در این خصوص نکردند.
حجت اسلام احمد منتظری فرزند و رئیس دفتر مرحوم آیت الله منتظری در پیام تسلیتی به مناسبت درگذشت پدرش وی را “بزرگ پاسبان تشیع علوی، رادمرد قهرمان و شجاع اسلام و ایران، اسطوره مقاومت، مجاهدت، فقاهت و دینداری و سرمایه ای کم یاب” خواند.
احمد منتظری در قسمتی از پیام خود نوشته است: “منتظری رفت اما خاطره مبارزات او برای تحقق جمهوری اسلامی با ماست. منتظری رفت اما حق گویی و آزادگی او چراغ راه کسانی است که حلاوت سیره علوی را از درس نهج البلاغه او می جستند و در زندگی و روش او می یافتند. سالها زندان، شکنجه، تبعید، شهادت و جانبازی و تحمل مصائب در دوران ستمشاهی، خیرخواهی و سخت کوشی در رشد و بالیدن نهال انقلاب و جمهوری اسلامی و تلاش مسؤولانه و صادقانه همراه با رهبر فقید انقلاب(ره) از او الگویی بی نظیر برای روحانیت شیعه ارائه کرد. زندگی او همه به تعلیم و تحقیق و تلاش برای عملی ساختن حقایقی که یافته بود، گذشت. مرگ او نیز بی شک جانها و دلها را بیدار، و یاد او برای همیشه خاطره معطر انسان علوی(ع) و حسینی(ع) را تداعی خواهد کرد.”
خاتمی: عالم زاهد و مجتهد والا قدر
سیدمحمد خاتمی رئیس جمهور پیشین کشور نیز در پیامی درگذشت این مرجع اعظم شیعه را به خانواده و فرزند وی تسلیت گفت و نوشت: “عالم و متفکر و فقیه بزرگواری رخ در نقاب خاک کشید که در عرصه علم و عمل همه عمر پربرکت خود را در مسیری که رضایت خداوند را در آن می دانست مصروف کرد و برای خدا و خدمت به بندگان او و دفاع از میهن و مردم، رنجها، در به دری ها و زندانها و شکنجه ها را با سینه ای گشاده تحمل کرد و عزیز ترین سرمایه اش یعنی فرزند عزیز و مجاهدش حجه الاسلام والمسلمین محمد منتظری را نیز تقدیم انقلاب و راه خدا کرد.”
خاتمی همچنین آیت الله منتظری را از همراهان آیت الله خمینی در پیروزی انقلاب اسلامی دانست که نبودش خسرانی بزرگ برای حوزه های علمیه خواهد بود.
هاشمی رفسنجانی: ثلمه ای برای حوزه های علمیه
هاشمی رفسنجانی رئیس مجلس خبرگان رهبری و مجمع تشخیص مصلحت نظام در پیام کوتاهی فقدان آیت الله منتظری را ضربه ای به حوزه های علمیه دانست و ابراز امیداواری کرد که مجموعه آثار آن بزرگوار بتواند این خلاء را تاحدی جبران کند.هاشمی با تسلیت این مصیبت به “آیات عظام و شاگردان ایشان و حوزه های علمیه، مقلدان و مردم شریف استان اصفهان و شهرستان نجف آباد” برای آن مرحوم “واستار آمرزش از درگاه احدیت” شده است.
آیت الله طاهری همیشه بدنبال استیفای حقوق مردم
آیت الله سیدجلال طاهری اصفهانی، روحانی برجسته و امام جمعه سابق اصفهان در پیامی آیت الله منتظری را در زمره افرادی معرفی کرد که یک لحظه از استیفای حقوق مردم دست نکشید.وی در این پیام که خطاب به حجت الاسلام احمد منتظری نگاشته شده نوشته است: “آن بزرگ مرد که استوانه فقاهت، تقوی، زهد، مجاهدت و عرفان بود سراسر عمر خویش را در ترویج معارف حقه قرآن و اهل بیت و نمایاندن چهره ناب اسلام محمدی(ص) سپری نموده و همواره بر استیفای حقوق حقه مردم پافشاری نمود.”
سیدحسن خمینی: ضایعه ای بر جان حوزه علمیه
حجت الاسلام سید حسن خمینی مسئول دفتر و وارث ارشد آیت الله خمینی نیز در پیامی درگذشت آیت الله منتظری را ضایعه ای برای حوزه های علمیه دانست و از وی به عنوان شخصیتی یاد کرد که بیشتر “عمر شریف خویش را در مسیر پیشبرد اهداف عالیه اسلام و انقلاب شکوهمند اسلامی سپری کرد”.
آیت الله صانعی: شیخ ما و استاد ما درگذشت
آیت الله العظمی صانعی از مراجع تقلید در پیامی به مناسبت درگذشت آیت الله منتظری از وی بعنوان شیخ و استاد خود نام برد.
آیت الله صانعی در پیامش نوشته است: “امید آنکه خداوند قادر و توانا و مهربان به همگان توفیق ادامه راهش را که همان ترویج از اسلام راستین یعنی تسلیم در مقابل حق و عدالت که همان تسلیم در مقابل کمال مطلق ذات باری تعالی باشد را عنایت فرموده و حیات و مماتمان را همراه با حب اهل بیت پیغمبر(صلی الله علیه و آله وسلم) که در طول تاریخ، همیشه با ظالمین به مبارزه برخاسته و با مظلومیت همه جانبه به شهادت رسیدند، قرار دهد.”
عباس امیر انتظام: پایبند به اصول اخلاقی
عباس امیر انتظام اولین سخنگوی دولت در جمهوری اسلامی و قدیمی ترین زندانی سیاسی نظام اسلامی نیز در پیامی درگذشت آیت الله منتظری را متاثر کننده دانست و وی را از معدود شخصیت های برجسته دینی خواند که به اصول اخلاقی در زندگی اجتماعی پایبند بودند. وی در قسمتی از پیام خود نوشته است: “دفاع ایشان از حقوق زندانیان سیاسی در دوران تاریک دهه شصت برای ایشان اعتبار و احترام زیادی در جامعه ایجاد کرد. رفتار و منش انسانی ایشان نشان داد که دین در خارج از حوزه قدرت عمومی به خوبی می تواند در خدمت ارزش های مشترک بشری قرار گیرد.”
آیت الله خامنه ای: فقیهی متبحر و استادی برجسته
آیت الله خامنه ای رهبر جمهوری اسلامی نیز در پیامی درگذشت آیت الله العظمی منتظری را تسلیت گفت و وی را “فقیهی متبحر و استادی برجسته برای حوزه های علمیه” دانست که شاگردان زیادی از محضر وی استفاده کرده بودند. وی در بخشی از پیام خود نوشته است: “دورانی طولانی از زندگی آن مرحوم در خدمت نهضت امام راحل عظیم الشان گذشت و ایشان مجاهدات زیادی انجام داده و سختی‌های زیادی در این راه تحمل کردند. در اواخر دوران حیات مبارک امام راحل امتحانی دشوار و خطیر پیش آمد که از خداوند متعال می‌خواهم آن را با پوشش مغفرت و رحمت خویش بپوشاند و ابتلائات دنیوی را کفاره آن قرار دهد.”
آیت الله بیات زنجانی: در معرفت همانند سلمان
آیت الله بیات زنجانی از دیگر مراجع تقلید نیز در بیانیه ای آیت الله منتظری را “در معرفت همانند سلمان و در زندگی دنیایی همانند اباذر و در دفاع از حریم اسلام و فقاهت جعفری(ع) نظیر مفید” دانست.
گروهها و تشکل های ملی
نهضت آزادی ایران، شورای فعالان ملی مذهبی، حزب ملت ایران، جاما، جبهه ملی ایران ، جنبش مسلمانان مبارز ، جامعه زنان انقلاب اسلامی ایران ، دفتر تحکیم وحدت و دفتر ادوار تحکیم وحدت در بیانیه مشترکی درگذشت آلله منتظری را تسلیت گفتند و از مردم دعوت کردند در مراسم سوگواری آن مرحوم شرکت کنند. در این بیانیه مشترک آیت الله منتظری شخصیتی خوانده شده که پس از نیم قرن مبارزه با استبداد در “بیست سال اخیر ضمن تحمل انواع حصرها و محدودیت ها کماکان مدافع حقوق انسان ها” بوده است.
جبهه مشارکت: مجتهدی زمانشناس و ستم ستیز
جبهه مشارکت ایران اسلامی در اطلاعیه ای درگذشت آیت الله منتظری را تسلیت گفت و ایشان را “اسوه یک عالم دینی و مجتهدی زمانشناس و ستم ستیز در همه عمر بود و جز بر مدار حق و عدل زندگی نکرد و عطای دفاع از حقوق انسان را به لقای قدرت بخشید” خواند. در بخشی از این اطلاعیه آمده است: “او در روزگار ما چراغ راهی برای تلفیق دینداری و سیاست و پایبندی به حقوق بشر در متن آموزه های اسلامی بود و تا آخرین لحظه حیات از نورافشانی برای جلوگیری از آفت ها و انحرافات و کجی ها و بی عدالتی هایی درخت “جمهوری اسلامی ایران”، که با مجاهدت و خون دل پرورده بود، خود داری نکرد و زندگی خود را وقف اعتلای کلمه حق کرد و از هیچ ملامت و سختی و هزینه ای و… نهراسید.”
مجمع مدرسین و محققین حوزه علمیه قم: عصاره فضایل علمی
مجمع مدرسین و محققین حوزه علمیه قم نیز که یک تشکل اصلاح طلب روحانی است در بیانیه ای آیت الله منتظری را عصاره فضایل حال حاضر حوزه های علمیه سراسر کشور دانست.این تشکل روحانی در بیانیه خود نوشته است: “هنر منتظری تنها در فهم و درک عمیق دینی نبود. او در تمام فراز و نشیب های زندگی اش آینه تمام نمای عمل دینی نیز بود. مبارزه با خفقان ستمشاهی و تحمل زندان و شکنجه و درد و رنج، حقگویی و استقامت در مسیر تحقق آرمانهای انقلاب اسلامی، خیرخواهی و از خود گذشتگی در برابر مصالح مردم و جامعه و فریفته نشدن به عناوین و مقامات اعتباری دنیای بی اعتبار، رفتاری عزت مندانه ای بود که از انسانهای عزیز الوجودی چون او سرفرازی می نمود.”
سازمان مجاهدین انقلاب: حق گرایی و شجاعت بی مانند
سازمان مجاهدین انقلاب اسلامی هم با صدور اطلاعیه ای در گذشت آیت الله منتظری را که “عالمی خداترس و دین باور، ژرف اندیش و آگاه به زمانه و عزیز و آزاده بود” به مردم تسلیت گفت. این حزب سیاسی در قسمتی از اطلاعیه اش نگاشته است: “حق گرایی و صراحت و شجاعت او نشانی از زلال حق گرایی و صراحت و شجاعت علوی داشت و علم و دانش بی مانندش مخالفانش را نیز به اعتراف و تکریم وامی داشت. او از جمله عالمان ربانی و آخرت اندیشی بود که گوهر نایاب و نیاز مبرم زمانه و حجت مسلمانی ما و افتخار دینداری و دلیل راه دیندارانند. و چه تأسف بار است از دست دادن عالمی چون او در زمانه ای که بیش از هر زمان دیگری به وجودش نیازمند بودیم. و به راستی اگر نبود اعتقاد به خداوند متعال و اعتماد به مشیت حکیمانه او چه سخت و ناباورانه می نمود از دادن انسان های بزرگی همچون او.”
