آرش سمیعی
خیابان‌های شهر تهران، همان‌طور که پیش‌بینی می‌شد، در روزهای یکشنبه و دوشنبه در اولین روزهای سال تحصیلی جدید با ترافیک فشرده و سنگینی مواجه بود؛ به طوری که نقاط پرترافیک تهران در روز اول مهر، دو برابر این متغیر ترافیکی در روز قبل (31 شهریور) اعلام شد. این در حالی است که بنا به اعلام معاون شهردار تهران، تمام نیروهای نهادهای خدماتی شهرداری تهران از ساعات اولیه صبح آن روز برای مقابله با این ترافیک بی‌سابقه بسیج شده بودند.
در همین حال یک مقام مسئول در شهرداری تهران نیز از افزایش آلودگی هوای تهران در دو روز آغازین مهر ماه خبر داد. این در حالی است که به گفته وی، معاون احمدی نژاد و رئیس سازمان محیط زیست بدون نظرخواهی از اعضا و توجه به شرایط، به بهانه ماه رمضان جلسات “کمیته کاهش آلودگی هوا” را تا پایان این ماه تعطیل کرد!!
تغییر ساعت کار ادارات توسط دولت احمدی نژاد و نزدیک شدن آن به ساعت آغاز کار مدارس در ماه رمضان، مهمترین علت افزایش بی‌سابقه ترافیک در خیابان‌های شهر تهران ذکر شده است. ترافیک سنگین روز اول مهر تهران در حالی به وجود آمد که در حال حاضر 7000 دستگاه اتوبوس و 4000 دستگاه مینی‌‌بوس در ناوگان حمل ونقل عمومی کلانشهر تهران فعالیت می‌کنند و متروی تهران روزانه 5⁄1 میلیون نفر، اتوبوس‌رانی 5 میلیون و تاکسی‌رانی به همراه مسافربرهای شخصی حدود 4 میلیون نفر را جابجا می‌کنند.
همچنین شلوغی معابر عمومی شهر تهران در این دو روز در حالی رخ داد که نهادهای مربوط همچون شهرداری تهران و راهنمایی و رانندگی از مدتی پیش برای جلوگیری ازاین مشکل برنامه ریزی کرده و حتی اقدام به تشکیل ستادی با عنوان “مهر رمضان” کرده بودند که هدف اصلی آن، کاهش باز ترافیکی روز اول مهر ماه بود.
با این حال گذرگاه‌های تهران از قبل از ساعت 8 صبح روز اول مهر حجم انبوهی از خودروهای شخصی را به خود دید که رهسپار مدارس بودند. این ترافیک با نزدیک شدن به ساعت 8،30 صبح و آغاز فعالیت مدارس بیشتر و بیشتر شد، به گونه‌ای که بر اساس گزارش مرکز کنترل ترافیک شهرداری تهران، در تقاطع‌ها و معابر اصلی، خودروها با حداکثر سرعت 20 کیلومتر حرکت می‌کردند. در همین حال در بزرگراه‌های شهر همچون رسالت و حکیم، همت، مدرس، صدر، نیایش و نواب نیز صفوف به هم فشرده خودروها، ترافیک صبحگاهی سنگینی را به وجود آورده بود.
نعمت‌اللهی، مدیر مرکز نظارت و کنترل ترافیک شهرداری درباره منطقه‌‌های پرترافیک دیروز گفت: “محورهای شیخ فصل‌الله نوری در محدوده پل ستارخان، بزرگراه صدر در محدوده شریعتی، چمران در محدوده تابناک و پاسداران در محدوده نیستان چهارم و تنگستان دوم و چهارم بار ترافیکی بیشتری نسبت به سایر نقاط داشتند.”
جعفر تشکری هاشمی، معاون حمل و نقل و ترافیک شهرداری تهران نیز در این باره گفت: “در ساعات اولیه صبح، ترافیک سنگین اما درحال حرکت در تمامی معابر و بزرگراه‌های پایتخت به ویژه بزرگراه نیایش و فتح از طریق دوربین‌های مرکز کنترل ترافیک پایتخت گزارش شد. برای جلوگیری از انسداد و قفل ترافیکی، نیروهای امدادی، اورژانس، آتش‌نشانی، امداد خودرو و پلیس از ساعات اولیه صبح روز یکشنبه در تمامی سطح معابر شهر مستقر شدند.”
وی با بیان اینکه ترافیک شهر همزمان با بازگشایی مدارس 20 تا 30 درصد افزایش یافت، گفت: “پیش بینی می‌شود با افزایش تقاضای سفر تا پایان مهرماه سال جاری، روند افزایش ترافیک نیز ادامه داشته باشد.”
سهمیه‌بندی، بی‌تاثیر بر ترافیک
معاون شهردار تهران در حالی از احتمال افزایش ترافیک تا پایان مهر ماه خبر داده است که پیش از این دولت احمدی نژاد و صدا و سیما مکررا ادعا کرده بودند پس از اجرای طرح سهمیه‌بندی، ترافیک شهر تهران به طرز محسوسی کاهش یافته است.
اگرچه این ادعا همواره با انکار مسئولان ترافیکی شهر مواجه شده بود، اما با این حال مسئولانی نظیر معاونت ترافیک شهرداری و راهنمایی و رانندگی، و خصوصا شهردار تهران، تصریح کرده بودند که برای درک میزان تاثیر واقعی سهمیه‌بندی بنزین بر ترافیک شهری باید منتظر اول مهر ماه و آغاز کار مدارس بود.
اکنون با آغاز فعالیت مدارس و تردد هر روزه دانش‌آموزان، مشخص شده است که ادعای تاثیر سهمیه‌بندی بر کاهش ترافیک، منطبق بر واقعیت نبوده و بلکه تصمیمات حساب نشده ودلت احمدی نژاد نظیر تغییر ساعت کار ادارات و مدارس، باعث افزایش ترافیک در خیابان‌های شهر تهران هم شده است.
تشکری، معاون شهردار تهران نیز این موضوع را تایید کرد و با اشاره به تغییر ساعات اداری و وضعیت ترافیک گفت: “علت افزایش بار ترافیک در اولین روز مهرماه، نبود اختلاف ساعت، بین ساعات کاری ادارات، بازار و مراکز آموزشی و تجاری است و تغییر ساعت کاری ادارات ونزدیکی آن با ساعات کاری مراکز آموزشی موجب ایجاد ترافیک درسطح شهر از ساعت 8 تا 10 شده است.” وی در عین حال به در دست بررسی بودن تاثیرات میزان نامطلوب تصمیم دولت احمدی نژاد برای تغییر ساعات کار اشاره کرد و افزود: “هنوز موفق به کشف اختلاف معنادار بین ساعات توزیع ترافیک مراکز اداری با مراکز آموزشی نشدیم!”
این مسئول ترافیکی شهر تهران همچنین درباره اینکه “آیا سهمیه‌بندی بنزین تاثیری در کاهش حجم ترافیک شهر تهران داشته” به صراحت گفت: “چنین تغییری حاصل نشد. براساس آمارهایی که از مرداد ماه در اختیار داریم و با توجه به اینکه خروجی 320 تقاطع با چراغ هوشمند راهنمایی و رانندگی سنجیده شده است، تنها پنج درصد کاهش بار ترافیک در سطح این مسیرها نسبت به سال گذشته گزارش شده است.”
تعطیلی یک ماهه کمیته کاهش آلودگی هوا
در همین حال به‌رغم آنکه خبرها حاکی از افزایش آلودگی هوای تهران در دو روز گذشته و رسیدن به سطح “ناسالم” است، نوروزی، مشاور محیط زیست معاونت حمل و نقل و ترافیک شهرداری تهران این موضوع را به علت افزایش سفرهای درون‌شهری دانست و گفت: “انتظار افزایش آلاینده‌های هوا به خصوص منوکسیدکربن با آغاز سال تحصیلی قابل پیش‌بینی بود چرا که تردد وسایل نقلیه موتوری به عنوان اصلی‌ترین منبع تولید منواکسید کربن به طور قابل توجه‌ای افزایش یافته است. در ساعات شامگاهی افزایش تردد با کاهش دما نیز همراه می‌شود و لذا میزان غلظت منوکسیدکربن در برخی نقاط شهر در شب گذشته در شرایط «ناسالم» بود.”
در همین حال وی از تعطیلی یک ماهه جلسات کمیته کاهش آلودگی هوا از سوی معاون احمدی نژاد که رئیس سازمان حفاظت از محیط زیست است، خبر داد و افزود: “این موضوع برای اعضای کمیته نیز جای تعجب داشت که سازمان محیط زیست بدون نظرخواهی از سایر اعضا و به بهانه ماه مبارک رمضان جلسات این کمیته را تعطیل کرد. این کمیته در ایام بازگشایی مدارس و با توجه به افزایش ترافیک و آلودگی هوا می‌توانست نقشی بسزایی ایفا کند و تاثیرگذار باشد، اما متاسفانه در این مورد “کم لطفی‌هایی” صورت گرفته است.”