دولت اوباما در برابر درخواستهای مبتنی بر ارائه یک پیشنهاد دیپلماتیک چشمگیر به ایران، به امید برونرفت از بنبست هستهای این کشور مقاومت میکند.
به رغم درخواست برخی از مقامات و دیپلماتهای خارجی برای ابتکاری جدید از جانب آمریکا، یکی از مقامات ارشد این کشور گفته است که دولت تغییری در پیشنهاد آخر خود نمیدهد و منتظر پاسخ مثبت از جانب دولت ایران است که بهزودی رئیسجمهور معتدلتری آن را اداره خواهد کرد.
این مقام آمریکایی، که به خاطر حساسیت موضوع نخواست نامش فاش شود، میگوید: “ما یک پیشنهاد روی میز داریم. ما منتظر یک پاسخ جدی هستیم…”
متخصصان و دیپلماتها از دولت میخواهند به جای مذاکرات ششجانبه برای مذاکرات دوطرفه با ایران فشار بیاورند. آنها همچنین از کاخ سفید خواستهاند به جای پیشنهادهای کوتاه مدت، که در سالهای اخیر مورد بحث قرار گرفته، به تهران پیشنهاد جامعتری ارایه کند.
برخی اعتقاد دارند که آمریکا باید پیشنهاد کاهش تحریمها را به امید دادن مشوق کافی به ایران برای آنکه این کشور راضی شود در برنامه هستهای خود تجدید نظر کند، ارائه بدهد.
اما مقامات ارشد دولت میگویند نیازی به چنین ابتکاراتی نیست چون ایران نسبت به چنین راههایی آگاه است.
یک مقام آمریکایی میگوید: “صادقانه بگویم، این گزینهها قبلا هم در مقابل ایرانیها بوده است… این را میدانند.”
گفتگوها در مورد برخورد آمریکا به این دلیل بالا گرفته که قرار است در ماه سپتامبر، پس از به قدرت رسیدن روحانی، مذاکرات هستهای دنبال شود.
بسیاری از متخصصان مذاکرات پیشرو را بسیار حیاتی میدانند چون اعتقاد دارند ایران میتواند تا تابستان آینده یک بمب هستهای بسازد. مقامات دولت آمریکا اعتقاد دارند ایران آنقدرها هم به آستانه ساخت سلاح نزدیک نیست، اما تصدیق میکنند که این کشور در حال پیشروی است و نمیشود مذاکرات را تا ابد ادامه داد.
رابرت اینهورن، که اوایل امسال در دولت آمریکا به امور ایران میپرداخت، میگوید با اینکه دولت دلایلی برای رفتار محتاطانه دارد، اما مقامات آمریکا با یک ابتکار جدید میتوانند توانایی بیشتری برای شکل دادن به رویدادها پیدا کنند.
وی گفت: “این تمایل طبیعی برای مقامات دولتی وجود دارد…آنها باید هشیار باشند و ببینند آیا طرف دیگر جدی است یا خیر. اما ما باید کمی فعال تر باشیم.”
وی ادامه میدهد که مقامات ایران مثل مقامات شوروی میخواهند آهسته پیش بروند و برای آن ها واکنش نشان دادن به پیشنهاد آمریکا راحتتر است تا اینکه خودشان ابتکار عملی به خرج دهند. یکی از پیشنهادات ایرانیها احتمالا کوتاه آمدن است که خیلی راضیکننده نیست.
از زمان انتخاب روحانی، محافظهکاران سیاسی آمریکا هشدار دادهاند که روحانی یک اعتدالگرای واقعی نیست، بلکه حامی سرسخت برنامه هستهای و گرگی در لباس میش است. احتمالا اگر دولت در مقابل تهران کوتاه بیاید دشمنان سیاسی محافظهکار اوباما او را مورد انتقاد سخت قرار میدهند.
اما گری سامور که تا ماه ژانویه از مقامات ارشد ضد تکثیر سلاح هستهای کاخ سفید بود اعتقاد دارد که دولت باید شدیدا به سمت مذاکره دوجانبه با ایران پیش برود و پیشنهاد یک توافق جامع هستهای را ارایه دهد.
سامور گفت: “اکنون واقعا ارزش دارد که امتحان کنیم تا ببینیم آیا انتخاب روحانی واقعا معنایی دارد یا نه.”
وی گفت، با اینکه در مورد همکاری ایرانیها شک دارد، اما این آزمایش به آمریکا اجازه میدهد تا به قدرتهای دیگر جهان نشان دهد که این ایران است که بر سر راه توافق ایستاده است. این امر در را برای حرکت دولت به سوی تحریمهای قویتر باز میکند.
منبع: لوس آنجلس تایمز - 12 ژوئیه 2013