غلامحسین محسنیاژهای، سخنگوی قوهقضاییه تاکید کرد که انتشار تصویر یا خبر از محمد خاتمی، رییسجمهوری اسبق ایران، در رسانهها ممنوع است و با متخلفان برخورد میشود.
سخنان اژهای با واکنش حامیان خاتمی در شبکههای اجتماعی مواجه شده. آنها در شبکههای اجتماعی - مانند توییتر - با هشتگ “آقای خاص” از خاتمی حمایت کردهاند.
سخنگوی قوهقضاییه در نشست مطبوعاتی خود در پاسخ به سوالی پیرامون “دستور قوهقضاییه به رسانهها برای نام نبردن از رییس جمهور دولت اصلاحات”،گفت: “در مورد فرد مورد نظر نیز دستور داده شد که رسانهها حق ندارند تصویر یا مطالب او را منعکس و منتقل کنند، این دستور همچنان به قوت خود باقی است و اگر رسانهای خلاف آن عمل کند با آن برخورد خواهد شد”.
سخنگوی قوهقضاییه اضافه کرد: “در مورد کسانی که شورای عالی امنیت ملی در مورد آنها تصمیم گرفته یا قوه قضاییه آنها را به عنوان سران فتنه محسوب میکند، دستگاه قضا میتواند دستوراتی بدهد”.
اشاره این سوال، به اخباری است که هفتههای گذشته درباره جلسه عباس جعفری دولتآبادی، دادستان تهران، با مدیران مسوول نشریات منتشر شده بود. دولتآبادی در این جلسه خطاب به مدیران مسوول روزنامهها گفت که حق انتشار تصویر و یا خبری از محمد خاتمی را ندارند. جلسهای مشابه این نیز، دو هفته بعد با مدیران مسوول سایتهای خبری داخل برگزار و تذکر مشابهی به آنها نیز داده شده بود.
اکبر هاشمیرفسنجانی، رییس مجمع تشخیص مصلحت نظام، به تازگی در گفتوگویی با روزنامه جمهوریاسلامی ضمن تایید این خبر، گفته بود محمود دعایی، مدیرمسوول روزنامه اطلاعات، در اعتراض به این دستور، گفته بود: “اولا نمیتوانید این کار را بکنید و ثانیا چرا اینگونه میکنید”.
گفته میشود دادستان تهران به دعایی پاسخ داده: “شما نماینده ولیفقیه در موسسه اطلاعات و آدم محترمی هستید، ولی اگر از این دستور تخطی کنید با شما هم برخورد و شخصا توقیف میکنم”.
جعفری دولتآبادی همچنین درباره دلیل عدم برخورد با خاتمی توسط دستگاه قضایی گفت: “بود و نبود خاتمی برای نظام تاثیری ندارد. اینکه تاکنون با او برخوردی نشده و رافت اسلامی شامل حال او شده، به دلیل رایی است که در انتخابات مجلس داد”.
تابستان سال جاری برخی نمایندگان مجلس خواستار اجرای حکم “ممنوعالتصویری، ممنوعالخروجی و ممنوعالبیانی” خاتمی شده بودند. ده نماینده مجلس به دولت در این زمینه تذکر داده و این حکم را مربوط به شورای عالی امنیت ملی دانسته بودند.
اما محمد خاتمی در پاسخ به سوال خبرنگاران پیرامون صدور حکمی از سوی شورای عالی امنیت ملی پیرامون ممنوعالتصویر و ممنوعالبیان شدن خود، گفته بود که “اصلا چنین چیزی نیست”.
جواد کریمیقدوسی، نمایندهای که گفته میشود طراح اصلی این تذکر بوده، در گفتوگویی با روزنامه شرق درباره این مساله گفته بود: “پس از حوادث ۸۸ حکم ممنوعالتصویری، ممنوعالخروجی و ممنوعالبیانشدن خاتمی به شورای عالی امنیتملی ابلاغ شد، مثل حکم حصر خانگی موسوی و کروبی که پیشتر به همان شورا ابلاغ شده بود”.
سخنان کریمی قدوسی از آن جهت قابل توجه بود که به گفتهی وی این حکم از سوی نهاد یا فردی به شورای عالی امنیت ملی “ابلاغ” شده است. براساس قانون اساسی و روند جاری در جمهوریاسلامی، تنها رهبر جمهوریاسلامی است که قدرت ابلاغ به این شورا را دارد. ضمن آنکه مصوبات این شورا تنها پس از تصویب آیتالله خامنهای قابلیت اجرا دارد.
همان زمان نصرالله پژمانفر، از نمایندگان عضو جبهه پایداری، نیز درباره این تذکر گفته بود: “خاتمی پیش از این هم ممنوع التصویر، ممنوعالخروج و ممنوعالبیان بوده است و تذکر دیروز تنها برای عدم اجرای درست این موضوع بوده است… شورای عالی امنیت ملی که یک روز این حکم را برای خاتمی صادر کرد، اکنون باید بررسی کند که اگر هنوز آن حکم به قوت خود باقی است، چرا رسانه ها و خود خاتمی تخلف می کنند و اگر شرایط عوض شده است، حکم دیگری صادر کند”.
در جریان رای اعتماد مجلس نهم به وزرای دولت روحانی نیز جعفر میلیمنفرد، وزیر پیشنهادی علوم، گفته بود که نمایندگان مجلس نهم از وی خواسته بودند از سیدمحمد خاتمی، رییسجمهور دوران اصلاحات، ابراز برائت کند تا بتواند رای اعتماد نمایندگان را به دست بیاورد.
علاوه بر این تاکنون چندین بار سخنانی از ایتالله خامنهای درباره محمد خاتمی توسط برخی اصولگرایان نقل شده که دفتر رهبر جمهوریاسلامی آنها را تکذیب نکرده و با توجه به حساسیت این دفتر درباره نقلقولهایی که از آیتالله خامنهای میشود، میتواند نشاندهندهی صحت چنین سخنانی باشد.
برای نمونه جواد کریمیقدوسی، نماینده مجلس و عضو جبهه پایداری، گفته بود که آیتالله خامنهای با صفتهایی چون “یاغی و طغیانگر نسبت به انقلاب” از خاتمی یاد و توصیه کرده که “رسانهها، اصولگرایان ونخبگان” علیه وی موضعگیری کنند و “نباید فضا برای خاتمی امن شود چون از عناصر اصلی فتنه است”.
حمید رسایی، نماینده مجلس، نیز در سرمقاله نشریه توقیفشدهی ”۹ دی” نوشت حسن هاشمی، وزیر بهداشت دولت روحانی، در زمانی که آیتالله خامنهای در بیمارستان بستری بود، از وی درخواست کرد که به خاتمی اجازه دهد تا به ملاقات او بیاید. با این حال رهبر جمهوریاسلامی در پاسخ به این درخواست گفت: “ایشان (خاتمی) باغی بر نظام اسلامی است و شرط بازگشت، عمل به همان آیه کریمه الا الذین تابوا و اصلحوا و بیّنوا است”. اشاره آیتالله خامنهای به آیه ۱۶۰ سوره بقره است؛ آیهای که براساس آن گناهکاران باید توبه و اعمال گذشته خود را جبران کنند.
با وجود چنین پاسخی به درخواست خاتمی، وی در نامهای خطاب به آیتالله خامنهای، که از سوی مجمع روحانیون مبارز و با امضای خاتمی منتشر شد، برای او آرزوی سلامتی کرده بود.
خاتمی از سال ۸۹ نیز ممنوعالخروج شده است. گرچه آن زمان این خبر از سوی وکیل خاتمی تکذیب شده بود، اما خاتمی امکان سفر به ژاپن برای برای شرکت در یک سمینار را پیدا نکرد و بحث ممنوعالخروجی وی مطرح شد.
آن زمان محمود علیزاده طباطبایی، وکیل خاتمی، گفته بود: “تا جایی که اطلاع دارم، لغو سفر خاتمی به ژاپن به توصیه برخی نهادها بوده است و تاکنون هیچ حکم ممنوعالخروجی برای وی صادر نشده است. ممنوعالخروج کردن یک فرد نیازمند حکم قضایی است، در حالی که تاکنون هیچ پرونده قضایی برای خاتمی تشکیل نشده و به هیچ شعبه بازپرسی نیز احضار نشده است”. خبر ممنوعالخروجی خاتمی را حیدرمصلحی، وزیر اطلاعات دولت احمدینژاد، نیز تکذیب کرده بود.
همان زمان اما حمید رسایی، نماینده حامی احمدینژاد در مجلس، گفته بود که دلیل ممنوعالخروج شدن خاتمی به دلیل شکایت بیش از ۱۵۰ نفر از نمایندگان مجلس بوده است.
در ماههای نخست روی کار آمدن دولت روحانی، اخباری پیرامون رفع ممنوعالخروجی وی منتشر شده بود. برخی رسانهها آن زمان به نقل از “یک مقام آگاه امنیتی” نوشته بودند که “مشکلاتی که بر سر راه سفرهای خارجی آقای خاتمی قرار داشت حل شده است و ایشان ممنوع الخروج نیست و برای سفرهای خارجی مشکلی ندارد”.
با این حال پس از انتشار این اخبار، غلامحسین محسنیاژهای، سخنگوی قوهقضاییه، در یک کنفرانس خبری در پاسخ به سوالی پیرامون رفع ممنوعالخروجی خاتمی، گفته بود: “کسانی که در جریان فتنه ۸۸ ظلم کردند از جمله کسی که شما اسم بردید در ارتباط با وی اتفاق خاصی نیافتاده است”.
علی لاریجانی، رییس مجلس نهم، بعد از پایان دوره ریاستجمهوری محمود احمدینژاد، در گفتوگو با لوموند پیرامون ممنوعالخروجی سیدمحمد خاتمی گفته بود: “من فکر میکنم که دولت احمدینژاد در برخی موارد عادات بدی داشت که این هم یکی از آنها بود و فکر میکنم که این مساله به آسانی قابل حل است”.
در واکنش به این سخنان، محمود احمدینژاد گفته بود: “ممنوعالخروجی؟ احمدینژاد؟ این موضوع قضایی است، چه ربطی به ما دارد؟ من حتی اگر این اختیار را داشتم هرگز این کار را نمیکردم. محمد خاتمی ۸ سال در کشور رییسجمهور بوده؛ گرچه ما ممکن است در شیوه اداره کشور اختلاف نظر داشته باشیم ولی بههرحال فردی رییس کشور بوده و اینکه رییسجمهور بعدی بیاید بگوید او ممنوعالخروج شده چه معنایی میتواند داشته باشد؟ فکر نمیکنم موضوع مطرحشده حرف درستی باشد… این درست نیست؛ ما هرچقدر هم اختلاف نظر و اختلاف سلیقه داشته باشیم، بالاخره اصول و خطوطی را رعایت میکنیم”.
تایید خبر محدودیت در استفاده از تصویر و یا اخبار مربوط به خاتمی در رسانهها در حالی اتفاق میافتد که بسیاری از گروههای اصلاحطلب از خاتمی به عنوان محور فعالیتهایشان برای حضور در انتخابات مجلس دهم نام بردهاند.