هشت فیلم سینمایی در آستانه توقیف قرار گرفت و اخباری را تائید کرد که از عملیاتی شدن دستور رهبر جمهوری اسلامی برای مرحله جدید مبارزه با “ تهاجم فرهنگی” درمحافل سینمایی ایران دهان به دهان می گشت.
«گس» ساخته کیارش اسدزاده، «پاداش» و «خیابان‌های آرام» ساخته کمال تبریزی، «مهمونی کامی» ساخته علی احمدزاده، «بلوک ۹ خروجی ۲» ساخته علیرضا امینی، «سپید و سیاه» ساخته قاسم جعفری، «خرس» ساخته خسرو معصومی، «نقش نگار» ساخته علی عطشانی، «پریناز» ساخته بهرام بهرامیان، «خانه پدری» ساخته کیانوش عیاری، « صد سال به این سال‌ها » ساخته سامان مقدم، در کنار سه فیلم «آشغال‌های دوست داشتنی» ساخته محسن امیریوسفی، «قصه‌ها» ساخته رخشان بنی‌اعتماد و «عصبانی نیستم» ساخته رضا دُرمیشیان فیلم هایی هستند که احمد سالک، رئیس کمیسیون فرهنگی مجلس ، درنامه‌ای به وزیر ارشاد خواستار عدم صدور مجوز اکران برای آنها شده است.
این اتفاق در شزایطی رخ می دهد که فیلم هایی مانند «گس» در جشنواره های بین المللی حضور پیدا کرده و جوایزی را نیز دریافت کرده اند. بازگیران فیلم گس در جشنواره فیلم رم موفق شدند جایزه ویژه بازیگری را دریافت کنند. برخی از بازیگران این فیلم در این جشنواره حضور داشتند. گس اولین ساخته بلند کیارش اسدی زاده است که در داستانی اپیزودیک داستان چند زوج را روایت می کند که به طرف مقابل خود وفادار نیستند.
یک کارگردان صاحب نام سینما که بدلیل مسائل امنیتی خواستار عدم ذکر نامش بود به “هنر روز” گفت: “ اغلب این فیلم ها ناشناس هستند و یکی دو سانس بیشتر در ایران یا جشنواره های جهانی اکران نشده اند. برخی ازاین فیلم ها هم مانند خانه پدری فقط در یک سکانس ” مشکل ارشادی” دارند. بنابراین جمع کردن آنها در یک لیست و تحت عنوان”فتنه” بیشتر نشان از یک پروژه امنیتی دارد”.
نامه اعتراضی کارگردانان
شورای مرکزی کانون کارگردانان سینمای ایران طی نامه ای به حجت الله ایوبی؛ رییس سازمان سینمایی؛ خواستار رسیدگی به موضوع جلوگیری از اکران عمومی فیلم‌هایی شد که مجوز اکران را دریافت کرده‌اند. کانون کارگردانان سینمای ایران در این نامه از رئیس سازمان سینمایی خواسته اند تا در برابر فشارها برای توقیف فیلم‌ها تسلیم نشود.
طی ماه‌های اخیر برخی از نمایندگان مجلس و گروه‌های تندرو در مورد اکران عمومی فیلم هایی مانند «عصبانی نیستم» و «قصه ها» موضع گیری کرده و خواستار عدم اکران این قبیل فیلم ها شده‌اند. این افراد و گروه ها با نامگذاری این فیلم ها به نام «فیلم های فتنه»، خواستار توقیف آنها شده اند.
این موضع گیری در شرایطی است که به طور مثال فیلم «عصبانی نیستم» پس از حذف 20 دقیقه از کُل فیلم، مجوز اکران را دریافت کرده و قرار بود از آبان ماه در سینماهای سراسر کشور به نمایش درآید.
نامه کانون کارگردانان به ایوبی در شرایطی منتشر شده است که پیش از این «محمدعلی پورمختار» رییس کمیسیون اصل 90 مجلس، طی نامه ای به «حجت الله ایوبی» معاون سینمایی وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی، خواستار جلوگیری از اکران فیلم های مرتبط با فتنه 88 تا زمان رسیدگی به اعتراضات و شکایات مربوطه شده بود.
همچنین حجت الاسلام احمد سالک رئیس کمیسیون فرهنگی مجلس با اشاره به اعتراض برخی سینماگران که معتقدند مجوز دادن به فیلم‌ها کاری تخصصی است و ارتباطی به مجلس ندارد، گفته بود: «کمیسیون فرهنگی مجلس نمی‌تواند شاهد گسترش ضد ارزش‌ها به سبک دشمن در جامعه باشد. ما تا هستیم نمی‌گذاریم این اتفاقات و جریانات صورت گیرد.»
به گفته سالک ، برخی فیلم‌ها با این که مجوز فیلمنامه و تولید دریافت کرده‌اند اما در هنگام ساخته شدن، به حاشیه رفته‌اند و نمایش آنها به مصلحت نظام نیست.
در همین شرایط و طی روزهای گذشته سخن از طرحی به میان آمده که بر اساس آن قرار است اختیارات وزارت ارشاد در زمینه صدور مجوز نمایش آثار سینمایی محدود شود. به نوشته سایت تابناک، بر پایه این طرح که به برخی نمایندگان مجلس پیشنهاد شده و مورد استقبال هم قرار گرفته است، اختیارات صدور پروانه ساخت فیلم‌ها همچنان در اختیار سازمان سینمایی خواهد ماند ولی پروانه نمایش نهایی فیلم‌ها توسط یک نهاد بالادستی نظیر «شورای فرهنگ عمومی کشور» صادر خواهد شد.
شورای فرهنگی عمومی به ریاست وزیر فرهنگ و ارشاد و با عضویت رئیس یا معاون سازمان صداوسیما، شهردار تهران، وزیر یا معاون وزرای اطلاعات، کشور، ورزش و جوانان، آموزش و پرورش، رئیس کمیسیون فرهنگی مجلس، رئیس سازمان میراث فرهنگی، رئیس یا معاون فرهنگی جهاد دانشگاهی، رئیس یا معاون فرهنگی دانشگاه آزاد اسلامی، رئیس شورای فرهنگی و اجتماعی زنان، دبیر شورای عالی جوانان یا رئیس مرکز ملی جوانان، نماینده تام‌الاختیار مرکز رسیدگی به امور مساجد، دبیر ستاد هماهنگی و نظارت بر کانون‌های فرهنگی ـ هنری مساجد، رئیس نهاد نمایندگی ولی فقیه در دانشگاه‌ها یا معاون مربوط، رئیس شورای سیاست‌گذاری ائمه جمعه سراسر کشور، یک نفر از شخصیت‌های حوزه علمیه قم به پیشنهاد شورای مدیریت حوزه علمیه، یک نفر از شخصیت‌های دانشگاهی به پیشنهاد وزیر علوم و یک نفر از شخصیت‌های فرهنگی به پیشنهاد وزیر ارشاد، فعالیت می‌کند.
طرحی در دستور کار نیست
با این وجود یکی از اعضای کمیسیون فرهنگی مجلس اعلام کرده که هنوز طرحی به منظور محدودیت وزارت ارشاد، در این کمیسیون مطرح نشده است. نصرالله پژمانفر، عضو کمیسیون فرهنگی مجلس، در گفت‌وگو با خبرگزاری ایلنا در این باره گفت: «چنین طرحی به کمیسیون فرهنگی مجلس نرسیده است زیرا اگر رسیده بود، من به عنوان دبیر کارگروه هنر مطلع می‌شدم.»
برخی از گزارش ها از رد پای تعدادی از مسئولان سینمایی دولت گذشته، در مطرح کردن و سمت و سو دادن به این طرح و مشاوره دادن به برخی نمایندگان مجلس در این خصوص دیده می‌شود و برخی سایت‌ها از جواد شمقدری رئیس سابق سازمان سینمایی، به عنوان مبتکر اصلی این طرح نام برده‌اند.
پیش از این برخی خبرگزاری ها با واکنش های تند سازمان سینمایی را نسبت به اکران عمومی «فیلم های فتنه» هشدار داده بود. فروردین ماه امسال خبرگزاری صراط نزدیک به جبهه پایداری در یادداشتی نسبت به احتمال اکران فیلم های قصه ها و آشغال های دوست داشتنی واکنش نشان داده بود. این خبرگزاری مدعی شده بود که در این فیلم ها «نظام» بعنوان یک سیستم سرکوب‌گر و ضد مردمی نمایش داده شده است و چنین تحلیل می کند که کارگردانان این دو فیلم ترجیح داده اند بدون توجه به اصل ماجرا، برداشت غلط خود را با غلظت ارائه نمایند.
کانون کارگردانان با ابراز تاسف از فشارهای روزافزون به وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی، این فشارها را از سمت “جریان‌های حاضر و غیرمسئول و خارج از روال طبیعی” قلمداد کرده و اعلام کرده اند که ”حفظ شان و جایگاه مدیران سینمایی، وابسته به پایداری آنها بر قوانین و تصمیات اصولی است که اتخاذ کرده‌اند”.
اعضای کانون کارگردانان خانه سینما در نامه به رییس سازمان سینمایی اعلام کرده اند که “عدم نمایش فیلم‌هایی که دارای پروانه نمایش از وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی هستند به دلیل سلایق عده‌ای معدود، صرفا باعث تزلزل جایگاه مدیریتی شما و ایجاد جو ناامنی در فضای سینمایی کشور می‌شود.”
اعضای این کانون در انتها از ایوبی خواسته اند که “با اجرای صریح قانون و پایداری بر تصمیمات و عدم تمکین در برابر خواسته‌های فرا قانونی، فضایی امن و آرام را برای سینماگران فراهم سازد” و اعلام کرده اند که “در این مسیر، کانون کارگردانان سینمای ایران در کنار شما خواهد بود”.
همچنین تهیه کننده فیلم «اینجا بدون من» در تیرماه امسال درباره توقیف این فیلم در دولت قبلی به دلیل حمایت از جریان فتنه در لایه های زیرین فیلمنامه گفت: “فیلم هیچ مشکل امنیتی نداشته و این ها همه شایعه‌هایی است که درباره این فیلم می‌سازند. ما در جریان تولید مشکل محتوایی نداشتیم و تنها مساله‌ای که فارابی در آن زمان به کارگردان گوشزد کرد این بود که سکانس های فیلمبرداری در شب به شدت زیاد است و مخاطب با آن ارتباط برقرار نمی کند و ما آن ها را تغییر دادیم.”
موج اعتراض به توقیف فیلم های معروف به فیلم های فتنه تا جایی بود که فاطمه معتمد آریا در گفت و گو با خبرگزاری ایرنا گفته بود: “در چهار سال گذشته هر کارگردانی که برای بازی در فیلم یا تئاتر با من قرارداد می بست، موفق به دریافت مجوز نمی شد و به آنها می گفتند چون معتمدآریا در این اثر حضور دارد اجازه ساخت و نمایش آن صادر نخواهد شد.”
