شمارش معکوس برای احمدی نژاد

نویسنده
کیوان بزرگمهر

» صد امضا یا یک "مصلحت"

خبری که از هفته‏ها قبل روشن بود که دیر و زود دارد اما سوخت و سوز نه، سرانجام رسید. طرح سئوال از رئیس‌جمهور تقدیم هیات رئیسه مجلس شده و 100 نفر از نمایندگان مجلس هم پای آن را امضا کرده‏اند،هر چند خبرها حاکی از آن است که هیات رئیسه مجلس طرح آن را به “مصلحت” نمی داند. حالا اگر “مصلحت” در کار نباشد،طبق قانون، محمود احمدی نژاد باید بخش عمده‏ای از وقت 40 روز آینده خود را صرف یافتن جواب‏های قانع کننده برای 11 سئوالی کند که نمایندگان اکنون پیش رویش گذاشته‏اند.

 

آبروی نظام در گرو جواب دولت

اکنون احمدی نژاد با این سئوالات رو به روست:سه سئوال اقتصادی، سه سئوال درباره اجرای قانون، سه سئوال سیاسی و دو سئوال فرهنگی که هنوز جزئیات زیادی درباره آنها منتشر نشده است. تنها علی مطهری، پی گیرترین نماینده برای طرح سئوال از رئیس جمهور با اشارات کوتاهی مهمترین محورهای این طرح را تخلفات قانونی دولت از جمله عدم اجرای قانون مترو و عدم معرفی وزیر ورزش در مهلت قانونی و همچنین مسائل مربوط به امور فرهنگی از جمله اجرای قانون عفاف و حجاب در کشور عنوان کرده است.

این روزها هر چه رفت و آمدها بین پاستور و بهارستان زیادتر می‏شود، روابط قوای مجریه و مقننه حالت سردتری به خود می‏گیرد. چراکه دراکثر موارد طی هفته‏های اخیر، دولتمردان احمدی نژاد یا این مسیر را به قصد پاسخگویی به سئوالات و انتقادات مجلس نشینان رفته‏اند و یا چون حمید سجادی با دست خالی برگشته‏اند. در این میان کسی چون علی اکبر صالحی، وزیر امور خارجه هم بود که از ترس دست خالی برگشتن از مجلس مجبور به برکناری محمد شریف ملک زاده از معاونت خود شد. اما حکایت رفت و آمدهای چهل روز آینده بین بهارستان و پاستور حکایت زیر سئوال بردن وزیر و وکیل نیست. حکایت احتمال عزل رئیس جمهوری است که در انتخاباتی بحث برانگیز و یکی از جنجالی‏ترین وقایع 100 سال‏ اخیر ایران، هیات حاکمه کل آبرویش را برای روی کار آمدن او گذاشت.

حالا اگر “مصلحت” اجازه دهد همین رئیس جمهور، کمی بعد از سالگرد دو سالگی انتخابات  پر حادثه‏ی خرداد 88، تنها یک هفته فرصت دارد که نمایندگانش را به کمیسیون‏های مجلس معرفی کند تا از طرف او جوابگوی 11 سئوال مجلس نشینان باشند. بعد از آن هم چنانچه هنوز تعداد 72 نفر از امضاء کنندگان از سئوال خود منصرف نشده باشند، وی موظف است ظرف مدت یک ماه از تاریخ دریافت سئوال در جلسه علنی مجلس حضور یابد و به سئوال نمایندگان پاسخ بدهد.  11سئوالی که حکم ادامه کار پر هزینه‏ترین مرد جمهوری اسلامی را دارند.

 

سه بار تلاش

این سومین بار در طول عمر عمر مجلس هشتم است که طرح سئوال از رییس جمهور  با هدایت علی مطهری عضو برجسته فراکسیون اصولگرایان در دستور کار نمایندگان قرار می‏گیرد. طرح سئوال از رییس‌جمهور نخستین‌باردر 20 مهرماه سال گذشته در مجلس کلید خورد و در جلسه همان روز به امضای هشت نماینده مجلس رسید. با این حال بنا به دلایلی که “شرایط حساس کشور و منطقه و برخی دیگر از ملاحظات دیگر” عنوان شده بود تقدیم هیات رئیسه مجلس نشد.

غیبت 11روزه احمدی‌نژاد در دولت بهترین بهانه را به دست منتقدین او در مجلس داد که بار دیگر به سرکردگی علی مطهری طرح سئوال از رئیس جمهور را مطرح کنند. طرحی که این بار به نظر می‏رسید  نه “ویژه بودن شرایط”  جلودار مطرح شدنش است  و نه بهانه‏ای چون “مصلحت نظام”.  همراهی‏ها با این طرح به آنجا رسید که  در ششمین روز از 11روز غیبت رئیس دولت در محل کارش اعلام شد طرح سئوال علی مطهری از رییس‌جمهور اسلامی به جریان افتاده و 52  نفر هم آن را امضا کرده‌اند. اما تا 18 خرداد زمان نیاز بود تا تعداد امضاها مرز 90 را رد کند و آخرین گام‏ها را برای سه رقمی شدن بردارد. همان 90 امضایی که پشتوانه علی مطهری شد تا رسما اعلام کند “به فضل خدا این سئوال را به جریان خواهیم انداخت.”

 

کسی که تسلیم نمی‏شود

حالا علی مطهری و 99 نفر دیگر از نمایندگان یک گام مهم به خواسته خود برای کشاندن احمدی نژاد به مجلس نزدیک شده‏اند، اما معلوم نیست گام‏های بعدی این افراد، سرنوشت محمود احمدی نژاد را به کدام سو خواهد کشاند. ششمین رئیس جمهوری اسلامی در جریان درگیری ماه‏های اخیرش با طیف اصولگرایان منتقد خود نشان داده که در وهله‎‏ی اول چندان اهل کنار آمدن نیست، چنانچه تا کنون هرگز ذره‏ای از حمایت خود نسبت به مشایی و یاران منتسب به “جریان انحرافی” اش نکاسته است. از سوی دیگر اگر هم مجبور به عقب نشینی شود، آنچنان بی سر و صدا و راحت این کار را نخواهد کرد، چنانکه بعد از صدور حکم حکومتی رهبر جمهوری اسلامی برای ابقای حیدر مصلحی، غیبت 11 روزه‏ی رئیس جمهور از محل کارش می‏رفت تا به بحرانی  کم‏سابقه در سطح حاکمیت تبدیل شود. همان بحرانی که به قول اسدالله بادامچیان؛ رفیق دیروز و منتقد امروز محمود احمدی‏نژاد، می‏رفت تا مجلس نشینان را برای “اقدام نهایی قانونی خود” علیه رئیس دولت دهم متقاعد کند. گرچه اقدام مورد نظر این عضو  بلند پایه‏ی هیات موتلفه با تذکر و اخطار شروع شد، اما چشم انداز دورتر آن در تشبیه  احمدی‏نژاد به بنی صدر توسط اصولگرایان منتقد دولت تصویر شده بود: رای عدم کفایت به رئیس جمهور. بادامچیان که خود در شمار سران اصولگرای مجلس است، در همان زمان گفته بود که هم اکنون “مشکل رفع” شده اما از “این به بعد نیز این مسیر ادامه خواهد داشت.” اما تنها کمی بیش از 40 روز وقت کافی بود تا نمایندگان مجلس در مسیری که بادامچیان هشدارش را داده بود به ایستگاه بعدی خود و جمع آوری 100 امضا برای سئوال از رئیس جمهور برسند. 

 

شروع مقاومت‏ها

با این حال به نظر می‏رسد که گذشتن از این ایستگاه نیز چندان برای منتقدان احمدی‏نژاد آسان نباشد. یک ماه پیش محمدرضا باهنر نائب رئیس مجلس در مورد اختلافات موجود بین آیت الله خامنه‏ای و محمود احمدی نژاد بر سر استعفای وزیر اطلاعات گفته بود: “برداشت ما این بود که آقا حاضر است خیلی هزینه‌ها داده شود و دولت دهم کارش را پایان دهد، ولی دیدیم که آقا حاضرند اتفاق غیرمعمول نیافتد و دولت فعلی به کارش ادامه دهد.”

 حالا هم نشانه‏ی اولین مقاومت‏ها برای خارج کردن طرح سئوال از رئیس جهور از دستور کار مجلس تنها چند ساعت پس از تقدیم این طرح به نایب رئیس مجلس شورای اسلامی آشکار شده است. یک عضو هیات رئیسه مجلس از احتمال گفتگوی “ تعدادی از اعضا با آقای مطهری” خبر داده تا بلکه  “فعلا این سئوال در دستور کار مجلس قرار نگیرد.” به گفته‏ی محمد دهقان “ فضای فعلی کشور”  فضایی است که در آن “هر اقدامی که موجب تضعیف و سستی رابطه دولت و مجلس شود به نفع کشور نیست.”

 

رئیس جمهور دو کارته

یک روز پیش از این نیز تنها چشم پوشی نمایندگان از رأی‌گیری برای یکی از دو گزارش کمیسیون اصل 90 از تخلفات دولت بود که باعث شد رئیس جمهور رسماً در معرض سؤال دیگری از سوی مجلس قرار نگیرد.

در جریان قرائت دو گزارش کمیسیون اصل نود از تخلفات رئیس​جمهور در صحن علنی مجلس، محمود احمدی​نژاد به علت “تخصیص بودجه به یارانه صنعت در قالب اجرای قانون هدفمند کردن یارانه‌ها از محل غیرقانونی فروش فولاد هرمزگان” مورد اخطار جدی نمایندگان مجلس قرار گرفت و گزارش مربوط به  آن به قوه قضائیه ارسال شد.

به گفته‏ی فاضل موسوی، دبیر کمیسیون اصل نود مجلس شورای اسلامی “هر گزارش این کمیسیون که آراء اکثریت نمایندگان را کسب کند، به منزله یک کارت زرد به رئیس جمهور محسوب می‌شود و اگر تعداد کارت زردها به سه عدد برسد به طور خودکار استیضاح وی در دستور کار مجلس قرار می‌گیرد.” محمود احمدی​نژاد پیش از این به خاطر عدم تعیین سرپرست برای وزارت نفت، یک “کارت زرد” دیگر نیز از مجلس گرفته بود.

امروز در یک سوی رهبری نظام جمهوری اسلامی، دولتی مشغول رتق و فتق امور جاری مملکت است که نزدیکان رئیس‏اش یکی یکی سر از بازداشتگاه‏ در می‏آورند، دو پرونده تخلف عمده در دستگاه قضایی دارد و چندین منتقد و مخالف جدی در حلقه‏ی باقی مانده از خودی‏ها. در سوی دیگرش اما رهبری است که نزدیکانش در صددند محمود احمدی‏نژاد را به دلیل “تخلفات عمده و آمارهای غلط دولت” به پاسخگویی وادار کنند و او خود “هرگونه اقدام یا القای تشکیک یا زیر سئوال بردن فعالیتها، گزارشها و آمارهای مسئولان عالی” را “اقدامی نادرست، ضد اعتماد عمومی و برخلاف مصالح کشور” می‏داند.