صلح آری، دیکتاتوری نه

نویسنده

‏‏tajamodaneshjoee.jpg

سورنا کیانی

‏”دانشگاه، آخرین سنگر آزادی” روی پوستر فراخوان تجمع دانشجویی، برجسته ترین نوشته ای بود که به چشم می خورد. ‏تجمعی که به خاطر تعطیلی روز 16 آذر و به تصمیم دفتر تحکیم وحدت در روز 18 آذر برگزار شد. ‏

این تجمع در حالی آغاز شد که 2 عضو شورای مرکزی تحکیم در زندان بودند و در حالی پایان یافت که تنها یک عضو ‏شورای مرکزی دفتر تحکیم در زندان ماند؛ چرا که دقایقی مانده به پایان تجمع، وقتی زنگ موبایل یکی از اعضای شورای ‏مرکزی دفتر تحکیم به صدا در آمد آن سوی خط کسی نبود جز “علی نیکو نسبتی”، یکی از اعضای زندانی شورای مرکزی ‏دفتر تحکیم که خبر از آزادی خود می داد. خبر دهان به دهان میان دانشجویان گشت و موجی از شادی را موجب شد. با این ‏حال هنوز اندوه در بند بودن علی عزیزی دیگر عضو شورای مرکزی تحکیم و سه دانشجوی دیگر پلی تکنیک ـ احمد ‏قصابان، مجید توکلی و احسان منصوری- و دیگر فعالین دانشجویی از میان رخت برنبسته بود. بیش از 30 دانشجوی ‏چپگرا نیز هفته ی گذشته به دنبال برگزاری تجمعی به مناسبت روز دانشجو به دانشجویان بازداشت شده پیوسته بودند.[در ‏مورد آنان با ناصر زرافشان گفت و گوی جداگانه ای داریم که در همین شماره روز می خوانید] یاسر گلی، صباح نصری و ‏هدایت غزالی هم سه دانشجوی کردی هستند که مدتهاست با اتهاماتی نامشخص در بازداشت نیروهای امنیتی به سر می ‏برند.‏

‎ ‎آغاز تجمع‎ ‎

ساعت هنوز دوازده نشده بود که بانگ “یار دبستانی” در صحن دانشکده ی حقوق طنین انداز شد. برگزار کنندگان تجمع، ‏پلاکارد به دست در حالی که سرود همیشگی جنبش دانشجویی را سر می دادند از دانشکده ی حقوق به طرف دانشکده ی ‏فنی دانشگاه تهران محل برگزاری تجمع- جایی که در سال 32 سه دانشجوی مخالف رژیم شاه کشته شدند- حرکت کردند. ‏هنوز دقایق زیادی از اجتماع برخی فعالین دانشجویی و اعضای شورای مرکزی تحکیم در مقابل دانشکده ی فنی نگذشته ‏بود که صدها تن از دانشجویان به آنها پیوستند. از بلندگو، آهنگهای آزادیخواهانه پخش می شد؛ “حرکت از این بیش شتابان ‏کنید”، “دوباره می سازمت وطن”، “قسم به اسم آزادی” و “ای ایران” سرودهایی بودند که بارها از بلندگوی مراسم پخش ‏شدند. دانشجویان شعار می دادند “دانشجو دانشجو- اتحاد اتحاد” که در همین حین دهها دانشجوی کرد با پلاکاردهای زرد ‏رنگی که روی آنها شعارهایی به زبان فارسی و کردی در محکومیت نقض حقوق بشر در کردستان نوشته شده بود، در ‏حالیکه سرودی به زبان کردی می خواندند به تجمع کنندگان پیوستند. حضور آنها با تشویق شدید دیگر دانشجویان مواجه ‏شد:آنها به افتخار هموطنان کردشان دست می زدند. ‏

پس از آن خبر رسید که جمع زیادی از دانشجویان پشت در 16 آذر دانشگاه تهران مانده اند و از ورود آنان ممانعت به عمل ‏می آید. با شنیدن این خبر بود که دانشجویان تجمع کننده به سمت در 16 آذر حرکت کردند. دری که تا چند لحظه پیش سخت ‏و مستحکم به نظر می رسید در کمتر از ده دقیقه به تلی از آهن پاره تبدیل شد. نزدیک به 200 تن از دانشجویان دانشگاه ‏آزاد و دانشگاههای پلی تکنیک و علامه با شکسته شدن در به دانشجویان درون دانشگاه تهران پیوستند. جمعیت که حالا ‏شوری دیگر بر آن مستولی شده بود با شعار “میمیریم، میمیریم- ذلت نمی پذیریم” دوباره به سوی محوطه ی دانشگاه فنی ‏حرکت کرد. جایی که قرار بود تریبون مراسم “دانشگاه آخرین سنگر آزادی” برگزار شود. در راه تعداد بیشتری از ‏دانشجویان به تجمع پیوستند. به گونه ای که وقتی اولین سخنران تریبون، مهدی عربشاهی، عضو شورای مرکزی دفتر ‏تحکیم سخنرانی خود را آغاز کرد جمعیتی بین 1500 تا 2000 تن از دانشجویان شنونده ی سخنان او بودند.‏

‎ ‎دانشجویان چه گفتند؟‎ ‎

حمله به سیاستهای دولت محمود احمدی نژاد محور اصلی سخنرانی فعالین دانشجویی را تشکیل می داد. آنها حاکمیت را به ‏خاطر زندانی کردن دانشجویان و محروم کردنشان از تحصیل، سرکوب فعالین جنبشهای اجتماعی نظیر جنبش های ‏کارگری و زنان، برخوردهای غیر قانونی با فعالین حقوق بشر، مطبوعات و نهادهای مدنی مورد انتقاد شدیدی قرار دادند. ‏سیاستهای اقتصادی دولت احمدی نژاد نیز از انتقادات شدید دانشجویان بی نصیب نماند؛ هر چند به غیر از سخنان ‏سخنرانان، روی برخی از پلاکاردها هم نوشته شده بود: “پول نفت به کجا می رود” یا “ تولید ثروت آری، توزیع فقر نه”. ‏

دانشجویان همچنین طی سخنان خود بارها بر تمامیت ارضی و یکپارچگی کشور تاکید کردند. تاکید بر آزادیهای آکادمیک و ‏لزوم حفظ استقلال دانشگاه نیز یکی از دیگر محورهای اصلی سخنان فعالین دانشجویی بود. آنها جملگی بر این نکته متفق ‏بودند که آزادیهای اکادمیک و تلاش برای حفظ استقلال دانشگاه می تواند و می باید خواست اصلی جنبش دانشجویی باشد. ‏چیزی که جریانهای مختلف دانشجویی می توانند حول آن متحد شوند. در راستای همین نظر بود که روی چند پلا کارد ‏نوشته شده بود: “آکادمی آزاد، دری به سوی جامعه ی باز”. ‏

تاکید بر حقوق زنان و اقلیتها نیز از جمله نکاتی بود که مکررا از سوی دانشجویان مطرح شد. دانشجویان همچنین خواستار ‏آزادی کلیه ی دانشجویان زندانی شدند. چند تن از سخنرانان از جمله نماینده ی دانشجویان لیبرال نیز با اشاره به بازداشت ‏دانشجویان چپ ضمن اعلام مرزبندی فکری و سیاسی شان با این دانشجویان، خواستار آزادی و رعایت حقوق آنها شدند. نام ‏دانشجویان زندانی و برخی دیگر از زندانیان سیاسی نظیر عمادالدین باقی و منصور اسانلو هم بارها در این تجمع به گوش ‏رسید.‏

مهدی عربشاهی عضو شورای مرکزی تحکیم، علی وفقی عضو شورای مرکزی تحکیم، رشید اسماعیلی به نمایندگی از ‏دانشجویان لیبرال، مهدیه گلرو به نمایندگی از دانشجویان دانشگاه علامه طباطبایی، اسماعیل سلیمانپور به نمایندگی از ‏دانشجویان پلی تکنیک، سلمان سیما به نمایندگی از دانشجویان دانشگاه آزاد، فرشاد دوستی پور، سهراب کریمی و جواد ‏علیزاده به نمایندگی از دانشجویان کرد سخنرانان این مراسم بودند. بهزاد باقری از دانشجویان متعلق به طیف چپ هم از ‏دیگر سخنرانان این مراسم بود که در سخنان خود به بازداشت دانشجویان چپ اعتراض کرد. در این برنامه همچنین به غیر ‏از بیانیه ی شورای مرکزی تحکیم، بیانیه های انجمن پلی تکنیک و کمیسیون زنان تحکیم نیز قرائت شد.‏

‎ ‎ما تجزیه طلب نیستیم‎ ‎

دانشجویان کرد هم حضور چشمگیری در این مراسم داشتند. آنها پلاکاردهای زرد رنگی در دست داشتند که در آنها به نقض ‏حقوق بشر در کردستان اعتراض شده بود. انها همچنین عکسهایی از سه دانشجوی زندانی کرد و عدنان حسن پور و هیوا ‏بوتیمار، دو فعال سیاسی کرد محکوم به اعدام را با خود حمل می کردند. نمایندگان دانشجویان کرد بارها تاکید کردند که ‏تجزیه طلب نیستند و برای تمامیت ارضی و یکپارچگی ایران احترام زیادی قائلند. آنها همچنین به تبعیض گسترده علیه ‏شهروندان کرد اشاره و تلاش برای نابودی فرهنگ و زبان کردی را محکوم کردند. دوستی پور از نمایندگان دانشجویان ‏کرد گفت: “ما مطالبتان را مطابق با مواد اعلامیه جهانی حقوق بشر مطرح می کنیم و شعار ما ایرانی برای همه ایرانیان ‏است”. این دانشجوی کرد سپس در مورد وضعیت فرهنگی و اقتصادی کردها انتقاداتی را مطرح کرد و خواستار پیوند هر ‏چه بیشتر نیروهای دموکراتیک ایران شد. دانشجویان کرد در سخنرانی هایشان ضمن تاکید بر یکپارچگی ایران از لفظ ‏‏”ملت کرد” استفاده کردند و همچنین از “فدرالیسم برای ایران” سخن گفتند.‏

‎ ‎پلاکاردها و شعارها‎ ‎

در این تجمع خبری از نبرد پلاکاردها نبود. دانشجویان کرد و دفتر تحکیم، هر کدام پلاکاردهای مخصوص به خود را حمل ‏می کردند. هیچ تنشی بین طیفهای مختلف دانشجویان در این تجمع مشاهده نشد. دانشجویان پلاکاردهایی با مضمون “تا که ‏زندان هست، ما همه در بندیم”، “خواهان آزادی فعالان دانشجویی چپ هستیم”، “سلام بر سه آذر اهورایی، قصابان، توکلی، ‏منصوری”، “می شنوید؟! این صدای آزادی است”، “حقوق زن= حقوق بشر”، “دانشگاه زیر چکمه بنیادگرایان”، “سهم ما ‏از مهرورزی، زندان، شکنجه و محرومیت از تحصیل”، “بشیریه را باز گردانید”، “تحصیل سهم من نیست، حق من است”، ‏‏”حق تعیین سرنوشت، اساس کرامت ملت ها” را در دست داشتند.‏

‏ ‏

‏”نه جنگ و نه فاشیسم”، “صلح آری، دیکتاتوری نه” نیز از جمله دیگر پلاکاردهای دانشجویان در این تجمع بود. نکته ی ‏جالب توجه توقیف کلیه ی پلاکاردهای سبز رنگ دانشجویان دفتر تحکیم پیش از برگزاری مراسم بود که دانشجویان ‏بلافاصله با تهیه ی مقواهای سفید رنگ و نوشتن شعارها با ماژیک، پلاکاردهایی را جایگزین کردند.‏

تجمع کنندگان همچنین تصاویر دانشجویان در بند، یاسر گلی، هانا عبدی، روناک صفارزاده، هدایت غزالی، صباح نصیری، ‏علی عزیزی، علی نیکونسبتی، احمد قصابان، مجید توکلی و احسان منصوری را در دست داشتند. همچنین تصاویری از ‏مهندس بازرگان، دکتر مصدق و عمادالدین باقی نیز در دست دانشجویان بود.‏

دانشجویان در این تجمع بارها شعار مرگ بر دیکتاتور سر دادند. “حکومت زور نمی خوایم- پلیس مزدور نمی خوایم”، ‏‏”دانشگاه پادگان- ننگ است بر دانشجو”، “برابری، عدالت حق مسلم ماست”، “استقلال دانشگاه حق مسلم ماست”، “مدعی ‏عدالت- خجالت، خجالت” از جمله دیگر شعارهای دانشجویان بود.‏

‎ ‎پایان مراسم، آغاز راهپیمایی‎ ‎

با اعلام رسمی پایان مراسم “دانشگاه، آخرین سنگر آزادی”، دانشجویان اقدام به راهپیمایی از محل دانشکده ی فنی تا سر ‏در اصلی دانشگاه تهران کردند. دانشجویان دقایقی را به شعار دادن در این مکان گذراندند و بعد از آن به سمت دانشکده ی ‏فنی بازگشتند. در اینجا بود که دانشجویان با سر دادن سرودهای “یاردبستانی” و “ای ایران” به راهپیمایی خود نیز پایان ‏دادند. طی تمام مدت برگزاری مراسم و تا ساعتها پس از آن، دانشگاه تهران در محاصره ی نیروهای امنیتی و اطلاعاتی ‏بود.‏

پس از اتمام تجمع شنیده شد که ۵ نفر از دانشجویان دانشگاه علامه هنگام خروج از دانشگاه تهران توسط نیروهای امنیتی ‏بازداشت شده اند. گفته می شود نام یکی از بازداشت شدگان سعید رحمانی است. تا لحظه ی تنظیم این گزارش اخبار دقیقی ‏در این مورد در دست نیست. ‏

در هر صورت تجمع روز دانشجو به نحو گسترده و پرشوری برگزار شد. تجمعی که به لحاظ تعداد دانشجویان شرکت کننده ‏به تعبیر یکی از فعالین با سابقه ی دانشجویی در پنج سال اخیر و پس از تجمعهای برگزار شده در اعتراض به حکم اعدام ‏هاشم اغاجری بی سابقه بود.‏