شرح

از روزگار رفته حکایت…

جعفر پناهی کارگردان صاحب نام ایران که از نظر کسب جوایز بین المللی رکورددار است، بیستم تیرماه 1339 در میانه یکی از شهرهای آذربایجان به دنیا آمد.

پناهی که یکی از شناخته‌شده‌ترین کارگردانان ایرانی در جهان است کارش را در سینما به عنوان دستیار کارگردانِ فیلم‌های عباس کیارستمی آغاز کرد.

وی از همسرش طاهره سعیدی دو فرزند به نام‌های پناه و سولماز دارد.

فیلم‌های این کارگردان مغضوب حکومت ایران، تصویری صریح و انتقادی از مشکلات جامعه ایرانی ارائه می‌دهند که این امر سبب شده است بسیاری از آثارش در ایران اجازه ی نمایش پیدا نکند.

پناهی 10 سال بیشتر نداشت که اولین کتابش را نوشت و توانست در مسابقه ادبی برنده جایزه اول شود، در همان سن با فیلمسازی آشنا شد و فیلم های کوتاه 8 میلیمتری ساخت که یا در آنها بازی می کرد و یا کارگردانی آنرا برعهده داشت. سپس به عکاسی روی آورد و در طی خدمت سربازی در جنگ ایران و عراق (1980 تا 1988)، مستنداتی در این دوران ساخت . مدتی در صدا و سیمای بندرعباس مشغول کار شد و دو فیلم کوتاه به نامهای “دوست” و “آخرین امتحان” که شبیه “نان و کوچه” عباس کیا رستمی بود، ساخت. بعد از گذراندن دوران آموزش کارگردانی در دانشکده سینما و تلویزیون در تهران، چندین فیلم برای تلویزیون ساخت. بعنوان دستیار کارگردان با دیگر فیلمساز مشهور ایران یعنی “عباس کیارستمی” در فیلم “زیر درختان زیتون” (1994) همکاری کرد؛ نخستین فیلم ایرانی که در مسابقه کن حضور داشت و تاثیر بسزائی در مسیر حرفه ای پناهی به جای گذاشت.

پناهی، فیلمنامه “بادکنک سفید” کیارستمی را که همان معیارهای آشنای کیارستمی ، شامل بچه های محروم با آرزوهای کوچک که بهانه ای برای نقب به درون جامعه ای پر تناقض بود را ساخت.فیلم مذکور به سال 1995 توانست برنده “دوربین طلا از فستیوال فیلم کن” شد. ضمن اینکه “جایزه منتقدان بین المللی” و “جایزه کنفدراسیون هنر و تجربه” را هم کسب کرد.، در اولین نمایش بادکنک سفید، عده ای روی زمین به تماشای فیلم نشستند و درخواست نمایش اضافه برایش در کن داده شد.پناهی انسان بسیار متواضعی است. او در آن زمان گفت : “اگر چیزی آموختم، از “بیضایی”، “کیمیایی”، “نادری”، “تقوایی”، “مهر جویی” و بخصوص “کیارستمی” بوده و فیلمهای آنها مقدمه ای برای ما سینماگران است”.

 فیلم “بادکنک سفید” توانست در هشتمین جشنواره بین المللی توکیو ، “جایزه طلایی بخش مسابقه جوان” را به طور مشترک با فیلم “مظنون همیشگی” از آمریکا به کارگردانی “برایان سینگر” دریافت کند.

همچنین پناهی عضو هیات ژوری در فستیوالهای جهانی زیادی بوده است از جمله :رئیس هیات داوران فستیوال جهانی فیلم مونترال 2009، رییس هیات داوران فستیوال فیلم روتردام 2008، رییس هیات داوران فستیوال فیلم کراال 2007 و رییس فستیوال فیلم بین المللی اوراسیا 2007.

از دیگر آثار پناهی می توان به : “یارالی باشلر” (1998( ، “کیش” (1991)، “دوست” (1992)، “آخرین امتحان” (1992) ، “بادکنک سفید” (1995) ، “اردکول” (1997)، “آینه” (1997) در مورد جامعه دو شخصیتی، “دایره” (2000) در مورد عدم امنیت، “طالی سرخ” (2003)، در مورد اختلاف شدید طبقاتی و “آفساید” (2006( در مورد محدودیتهای رسمی موجود، در مورد عدم حضور زنان ایرانی در استادیوم اشاره داشت.

جعفر پناهی چند سال پیش در مصاحبه‌ای گفته بود: “هر وقت فیلمی را می‌سازم احساس می‌کنم که آخرین فیلمی است که فرصتی برای ساخت آن به دست آورده‌ام. نمی‌دانم این احساس از کجا می‌آید، شاید به این دلیل است که امید به زندگی در خانواده ما حدود ۵۰ سال است. پدرم در ۵۳ سالگی فوت کرد و عمویم در ۵۰ سالگی و این روند ادامه دارد. حالا هیچ چیز مرا ارضا نمی‌کند، نه وضعیت مالی و نه هیچ مسئله دیگری. فقط ساخت فیلم خوب به من امید می دهد”.

این کارگردان، اکنون محکوم شده است که 20 سال دست به دوربین نزند.