اتلاف منابع صد میلیارد دلاری

نویسنده

safaeefarahani.jpg

هدفمند کردن یارانه ها و واقعی کردن قیمت حامل های انرژی باتوجه به حجم‎ 100 ‎میلیارد دلاری یارانه ‏انرژی، یک ضرورت اساسی برای اقتصاد کشور است. در‎ ‎بخش انرژی 25 درصد جامعه 85 درصد یارانه ‏برق، بنزین و نفت سفید و گازوییل‎ ‎را مصرف می کنند. در حالی که این 100 میلیارد دلار باید صرف کمک ‏مستقیم به‎ ‎مردم کم درآمد شود و دولت با این پول می تواند ساخت و ساز مسکن را برای‎ ‎خانوارهای فاقد ‏مسکن انجام دهد، برای این کار یک عزم ملی نیاز داریم تا از‎ ‎بالاترین مقام کشور تا دولت و مجلس و مردم این ‏منابع را صرف امور ضروری و‎ ‎زیربنایی کشور کنند.‏

‏ باوجود درآمد سرشار نفتی، سرمایه گذاری و تولید در‏‎ ‎صنعت نفت و گاز محدود است. تولید گاز حتی برای ‏تامین نیاز داخلی در فصل‎ ‎سرما و تولید پالایشگاهی نیز محدود است و واردات بنزین و گازوییل رقم قابل‎ ‎توجهی را به خود اختصاص داده است. ‏

ایران با داشتن دومین ذخایر گاز می‎ ‎توانست برای افزایش تولید گاز برای تامین نیازهای داخلی، خانه ها و ‏صنایع‎ ‎کشور، تزریق کافی به چاه های نفت برای افزایش تولید نفت، حفظ ظرفیت تولید‎ ‎نفت، افزایش ‏صادرات گاز به ترکیه، آسیا و اروپا و … برنامه ریزی کند اما‎ ‎از فرصت تاریخی ایجاد شده برای کشور در ‏منطقه و افزایش درآمد نفت برای‎ ‎سرمایه گذاری در صنایع گاز و نفت بهره نبرده ایم. این در حالی است که ‏در‎ ‎کشورهای نفت و گازخیز منطقه برنامه های افزایش تولید و صدور نفت و گاز با‎ ‎سرمایه گذاری های ‏عظیم همراه است و ما به کندی در این زمینه حرکت می کنیم‎. ‎این منابع عظیم نفت و گاز می توانست در ‏افزایش تولید و صدور برق به‎ ‎پاکستان، افغانستان، ترکیه و عراق بسیار موثر باشد و علاوه بر درآمدزایی و‎ ‎توسعه انرژی در منطقه، ارتباط بهتری را بین ایران و کشورهای همسایه فراهم‎ ‎کند‎.‎


از نظر قیمت حامل های انرژی از قبیل بنزین، گازوییل، نفت سفید،‎ ‎برق و سایر فرآورده های انرژی، هنوز ‏در حد نرخ پایه سال 83 هستیم و این‏‎ ‎موضوع باعث شد که با وجود، افزایش قیمت نفت و مصرف داخلی ‏کشور، قیمت ها در‎ ‎حد پایین باقی بماند و میزان یارانه پیدا و پنهان انرژی به 100 میلیارد‏‎ ‎دلار در سال برسد. ‏روزانه 71 میلیون بشکه نفت خام به صورت مجانی تحویل‏‎ ‎پالایشگاه های داخلی می شود و علاوه بر حجم ‏عظیم این میزان مصرف در داخل‎ ‎کشور مقادیر قابل توجهی بنزین و گازوییل وارد کشور می شود که سالانه ‏چند‎ ‎میلیارد دلار از منابع را به صورت یارانه از منابع دولت مصرف می کند. این‎ ‎میزان یارانه عظیم انرژی ‏‏30 درصد تولید ناخالص داخلی است و اگر قیمت حامل‏‎ ‎های انرژی در حد متناسبی، هر سال افزایش پیدا می ‏کرد و این جراحی ضروری‎ ‎اقتصاد انجام می شد می توانست سالی 100 میلیارد دلار انرژی را به جای ‏مصرف‎ ‎کردن و اتلاف منابع به صورت ترافیک، آلودگی هوا و اتلاف میلیون ها ساعت‎ ‎وقت مردم و … در ‏زمینه تولید و سرمایه گذاری، کارهای عمرانی و زیربنایی‎ ‎و صادرات نفت و فرآورده های نفتی به کار بگیرد ‏و تولید و منافع ملی را‎ ‎افزایش دهد.‏

‏ نتیجه این ارزان فروشی انرژی و اتلاف منابع، گسترش فقر و تورم‏‎ ‎بوده است و به جای هدفمند کردن انرژی ‏و کمک به گروه های فقیر جامعه، انرژی‎ ‎به صورت ارزان در اختیار گروه های پردرآمد و پرمصرف جامعه ‏قرار می گیرد و‎ ‎هر یک از افراد دهک پردرآمد جامعه 15 تا 25 برابر افراد فقیر و کم درآمد‏‎ ‎از این یارانه ‏انرژی بهره مند می شوند. به دلیل پایین ماندن ظرفیت تولید‎ ‎گاز و بالا رفتن مصرف گاز داخلی، هم امکان ‏صادرات گاز بیش تر فراهم نشده و‎ ‎حتی در مواردی صادرات گاز به ترکیه در فصل سرما قطع شده و هم ‏تزریق گاز به‎ ‎چاه های نفت کم شده است و به عقیده کارشناسان همین امر باعث افت 10 درصدی‏‎ ‎تولید نفت ‏شد.‏

منبع: سرمایه، بیستم فروردین ‏