رسا قاضی نژاد
در شرایطی که برخی از وابستگان جناح راست بخاطر “دفاع تمام قد” مجلس هفتم از دولت و پیش بردن برنامه های احمدی نژاد، عملکرد این مجلس را “مثبت” ارزیابی می کنند برخی دیگر از اصولگرایان معتقددند این مجلس “جمهوریت نظام را تضعیف کرده” و در بعد نظارتی “نمره آن پایین بوده است”. حداد عادل، رییس این مجلس نیز “با احتیاط” از صد نمره به عملکرد این مجلس “نمره 20” داده است تا به این ترتیب مجلس هفتم از منظر رییس آن نیز مردود شده باشد.
حداد عادل، رئیس مجلس شورای اسلامی در نشست مشترک مرکز پژوهش های مجلس شورای اسلامی با نخبگان و انجمن های علمی، صنفی و مراکز تحقیقاتی کشور، گفته است: “اگر از من درصد موفقیت مجلس هفتم را سئوال کنید، می گویم 20 درصد. تلاش ما در مجلس هفتم این بود که از التهاب سیاسی بکاهیم و اندیشیدن در کار را جایگزین آن کنیم.”
حداد عادل در بخشی دیگر از سخنان خود نیز گفته است: “حقیقت این است که کشورداری، حکومت داری و اداره کشور، کار بسیار دشوار و پیچیده ای است و تا کسی دست اندرکار نباشد، دشواری کار حکومت را احساس نمی کند.در اقتصاد که هم عوامل عینی، خارجی و مادی و هم عوامل اخلاقی، درونی و ذهنی وجود دارد این تصمیم گیری ها سخت تر و دشوارتراست و در قانونگذاری و تصمیم گیری در زمینه اقتصاد باید همه این مسائل مورد نظر قرارگیرد.
وی سپس با بیان اینکه “اداره کشور بدون کمک نخبگان ممکن نیست”، غیر مستقیم خطاب به احمدی نژاد گفته است: “اداره کشور نیاز به کار جمعی دارد؛ اگر کسی فکر کند که یک نفر به تنهایی می تواند کشور را اداره کند، صد در صد اشتباه می کند؛ این کار ممکن و معقول نیست.قانون بد بهتر از بی قانونی است و این مسلم است که اگر به قانون احترام بگذاریم و ساز و کار تصویب قوانین را محترم بشماریم، می توان قوانین نامناسب را اصلاح کرد. راه حل مسئله، کنار زدن نظامات قانونی نیست و هر کس اگر خودش تصمیم بگیرد، این کار را خراب تر می کند.”
در این میان اما برخی مثل مرتضی تمدن، از فراکسیون اصولگرایان مجلس هفتم تمایل دارند همچنان مجلس هفتم را موفق بدانند. این نماینده شهرکرد، درباره عملکرد مجلس هفتم گفته است: “من در مجموع به مجلس هفتم نمره قبولی می‌دهم و این نمره قبولی قطعا 20 نخواهد بود بلکه بین 15 تا 20 است.“
وی هرچند در گفتگو با “آفتاب” در خصوص اینکه آیا مجلس هفتم توانست به شعارهایی که در ابتدای فعالیتش داد عمل کند، گفته: “مجلس هفتم به بخش زیادی از شعارهایش جامعه عمل پوشاند” اما وی نیز معتقد است عملکرد مجلس در برخی حوزه ها ناموفق بوده: “به نظر من در دو محور ناکامی هایش همچنان برای مجلس هفتم باقی ماند”. به گفته وی “هدفمند کردن یارانه‌ها” و “تاثیرگذاری بر فرهنگ عمومی” دو حوزه ناکامی مجلس هفتم بوده است.
تضعیف جمهوریت نظام
اما در برابر در حالی که تنها چند روز به پایان عمر مجلس هفتم مانده، عماد افروغ از جمله نمایندگان اصولگرای مجلس هفتم که برای دوره بعد کاندایدا نشد، گفته است: “من احساس می‌کنم که امروزه ضرورت اقتضا می‌کند به وجهه مقبولیت مردمی این نظام که همان جمهوریت و دموکراسی است بیشتر باید توجه شود زیرا این بخش نظام به شدت در مجلس هفتم تضعیف شده است”.
وی افزوده است: “تضعیف مجلس یعنی تضعیف مردم سالاری و تضعیف مردم سالاری یعنی تضعیف مردم و تضعیف مردم هم یعنی تضعیف قدرت نقد و قدرت عمومی”.
در این میان اگرچه حداد عادل بخشی از ناکامی مجلس را ناشی از عملکرد دولت می داند، اما افروغ، از رییس مجلس انتقاد دارد. او با اشاره به “ویژگی‌های هیات رئیسه مجلس هشتم”، گفته است: “یکی از مهم‌ترین ویژگی‌های هیات رئیسه مجلس هشتم این است که باید جایگاه مجلس، مردم‌سالاری، دموکراسی و… را درک بکند و جایگاه مفاهیم فوق را در فلسفه سیاسی جمهوری اسلامی خوب درک کند. مجلس هشتم باید فرمایش حضرت امام که فرمودند مجلس در رأس امور است را هم کاملا درک کند و هم در جهت تحققش گام بردارد و یک تعامل دوسویه با دولت داشته باشد”.
وی درباره عملکرد حداد عادل در مجلس هفتم نیز گفته است: “رئیس مجلس هفتم آنجاهایی که باید برخورد انتقادی می‌کرد، نکرد و آنجاهایی که باید جلوی تعامل‌های یک‌سویه را می‌گرفت، نگرفت و ملاحظه کاری و محافظه‌کاری‌های مفردی از خود نشان داد.من در هیچ مرحله‌ای اعتقاد نداشتم که حداد عادل از شأن مجلس حفاظت و حراست کرد زیرا وی همیشه کوتاه می‌آمد. این کوتاه‌آمدن‌ها یا از سر مصلحت‌اندیشی بود یا از سر اعتقاد، که اگر سر اعتقاد بوده اصلا قابل قبول نیست و اگر از سر مصلحت‌اندیشی باشد که مجلس جای مصلحت نیست زیرا مجلس جایگاه روشنی دارد و جایی که باید به مصلحت کشور بپردازد مجمع تشخیص مصلحت نظام است نه مجلس”.
نمره ضعیف در نظارت
در شرایطی که براساس قانون اساسی دو وظیفه مجلس قانونگذاری و نظارت بر اجرای قوانین است، حسن سبحانی، نماینده مردم دامغان در مجلس هفتم معتقد است: “علیرغم اقدامات پرشتاب اولیه در توجه به نیازهای واقعی مردم و قانونگذاری نسبتا مطلوب، انتظاری که از مجلس هفتم در بعد نظارتی داشتیم محقق نشد.“
وی به ایسنا گفته است: “از 19 مورد تقاضای تحقیق و تفحص در امور کشور، گزارش کمتر از نیمی از آن به مجلس تقدیم شده است که تحقیق و تفحص انجام شده نیز چندان مطلوب نیست. تحقیق و تفحص از قوه قضائیه هرگز نتوانسته است جایی برای قرائت در مجلس داشته باشد و تحقیق از خودرو سازی های کشور نیز ناقص ارائه شده است.“
سبحانی افزوده: “نمره مجلس هفتم در بعد نظارت بسیار کم است و به همین دلیل است که احساس می شود هیات رئیسه نتوانسته اند از استعداد و توان نمایندگان بهره برداری کنند تا قوانین جامع تر و نظارت کافی و موثرتری اعمال کنند.”