امید معماریان
هیچ کدام ازاعضای اصلاح طلب سومین شورای شهر تهران، دربین اعضای هیات رییسه نخواهند بود. پس ازپایان انتخابات هیات رییسه، نامی ازاصلاح طلبان درترکیب نهایی دیده نشد، تا گمانه زنی هایی که طی هفته های گذشته درخصوص فشار شدید برای کنارگذاشتن اصلاح طلبان ازتصمیم گیری های عمده شورا وبه حاشیه راندن آنها به عنوان اقلیت شده بود، اندک اندک جامه عمل پوشانده شود. درحال حاضر چهارنماینده جزو ارودگاه اصلاح طلبان هستند ودرصورت اجماع بقیه اعضای شورا عملا توان چندانی برای تغییر تصمیمات ندارند.
محمد علی نجفی عضو شاخص اصلاح طلبان درشورا، بعد ازجلسه انتخابات تصریح کرده است که انتخاب هیات رییسه یک موضوع سیاسی است ونمی توان این موضوع را کتمان کرد. نجفی، شاخص ترین عضو اصلاح طلبان درشورا به شمار می رود. او به صورت تلویحی فشارهای حاکم برشورا رابراقلیت تایید کرده و به ایسنا گفته است: “در ترکیبی که هم اکنون وجود دارد، احساس می‌کنم اگر مسؤولیتی بپذیرم، نمی‌توانم افکار مورد نظر را پیاده کنم و دلیل ندارد که جا را تنگ کنم. “
اگرچه برخی گمانه زنی ها حاکی ازآن است که به دلیل جوفشار ازبیرونی که برروی شورای شهر سایه افکنده است، اصلاح طلبان هوشمندانه ازاینکه درچنین فضایی، برای هیات رییسه خیزبردارند، خودداری کرده اند. دکتر محمد علی نجفی پس ازپایان انتخابات ودراولین جلسه رسمی شورا همچنین به فشارهایی که تنها برای انتخاب شهردار طی هفته های گذشته به بدنه شورا وارد شده اشاره کرده است. اعضای شورا پیش ازاین گفته بودند که تا پایان اردیبهشت ماه، شهردارانتخاب خواهد شد. نجفی با اشاره تلویحی به تاثیرپذیری برخی ازاعضای شورای شهردرخصوص فشارهایی که ازبیرون شورا وارد می شود گفته است: “برای انتخاب شهردار، بخشی از تصمیمات داخل شورا گرفته و بخشی دیگر نیز فشارهایی است که از بیرون به برخی از اعضاء در این خصوص وارد می‌شود و امیدواریم اعضای شورا استقلال رای خود را حفظ کنند و تحت تاثیر هیچ گروه سیاسی نگیرند. چراکه ما حامل امانت مردم هستیم.” او تاکید کرده است که هر “تصمیمی که تحت تاثیر مسایل سیاسی اتخاذ شود خلاف امانتداری است و باید بر اساس ملاکها و شاخصها تصمیم گیری کرد.”
وزیرسابق آموزش وپرورش درپاسخ به اینکه چرا اصلاح طلبان درانتخابات هیات رییسه کاندیدا نشدند گفته است: “در دو ــ سه جلسه غیررسمی و خصوصی که اعضای شورای سوم شهر با یکدیگر داشتند، رأی‌گیری انجام شد تا مشخص شود هر یک از اعضا برای مسوولیتهای مختلف چقدر رأی می‌آورند و به این نتیجه رسیدیم که نامزدهای اصلاح‌طلب و همچنین خانم آباد و آقای طلایی رأیی ندارند. با توجه به این که رأی برخی دوستان مشخص بود، مقرر شد که در صحن علنی شورا نامزد نشویم.” به نظر می رسد، رای سفید وممتنع متعلق به اصلاح طلبان بوده است، اگرچه نجفی ازهرگونه تصریحی دراین زمینه خودداری کرده است.
معصومه ابتکارصراحت بیشتری نسبت به نجفی ازخود نشان می دهد. او گفته است که “فعلا فعالیت در انحصار یک طیف است.” علی رغم این موضوع ممکن است اصلاح طلبان سخنگویی شورا را به عهده داشته باشند. موضوعی که حتمی نشده است. اگرچه چنین سمتی درمیان مجموعه سمت های شورا، عملا ناچیز وپیش پا افتاده به شمار می رود. دراین میان هادی ساعی عنوان منشی شورا را عهده دارخواهد بود.
به نظر می رسد پنج رای ممتنعی که درانتخابات هیات رییسه به صندوق ریخته شده، متعلق به اصلاح طلبانی است که احتمالا حاضر نیستند با وضعیتی که شورا دارد، مسئولیت های کلیدی درآن قبول کنندو ترجیح می دهند خودرا درموقعیتی نگاه دارند که بتوانند، پاسخگویی وشفافیت بخش های دیگر را طلب کنند. ازسوی دیگر با توجه به ترکیب شورا، امکان اینکه درصورت کاندیداتوری سمت های مهم را به دست بیاورند نیزپایین بوده است چرا که ظاهرا ملاحظات سیاسی، برملاحظات تخصصی درانتخابات هیات رییسه سایه انداخته است.
معصومه ابتکار با انتقاد صریح ازعملکرد اصولگرایان شورا پیام مهم انتخابات هیات رییسه را اینچنین برشمرد: “انتخاب هیات رییسه پیام مهمی داشته که در سال وحدت ملی کسانی که داعیه پیروی از ولایت دارند، چگونه عمل می‌کنند زیرا وحدت نه با زور و اجبار بلکه با تعامل به وجود می‌آید. در عین حال اکثریت را در شورا نداریم و فعلا در اقلیت هستیم و دوستداران اصلاحات باید این را بدانند. اصلاح طلبان تاثیرشان کیفی است نه کمی، بنا داریم کار کنیم و فعالیت کیفی انجام دهیم؛ زیرا همه چیز که هیات رییسه نیست.”
حضوراعضا درکمیسیون های مختلف، طبق قانون وروال شوراها با پیشنهاد رییس شورا امکان پذیرخواهد بود. به این ترتیب با توجه به سابقه دکتر نجفی به عنوان رییس سازمان برنامه و بودجه ووزارت آموزش وپرورش، به احتمال زیاد او راهی کمیسیون بودجه شورای شهرخواهد شد. اصلاح طلبان اعلام کرده اند که تلاش می کنند شورایی موفق وتوانمند داشته باشند.
عدم حضور اصلاح طلبان درهیات رییسه به آنهافرصت خواهد داد، تا صدای بلند تری برای بیان فشارها وعملکردبرخی ازبخش های شورا وشهرداری که طی سالهای گذشته، ابهامات زیادی درخصوص نحوه فعالیت آنها شکل گرفته، داشته باشند. درحال حاضر اعضای شورای شهر، برای انتخاب شهردار به تعیین شاخص هابرای شهردارآینده تهران مشغول هستند وقراراست فعالیت وعملکرد محمدباقرقالیباف شهردارتهران نیزموردارزیابی قرارگیرد. اولین تصمیم شورا به لحاظ قانونی انتخاب شهردار است وپیش ازآن نمی توان هیچ مصوبه دیگری را درصحن مورد بررسی قرارداد. به همین جهت ماه جاری، فشرده ترین زمان برای اعضای شورای شهرتهران خواهد بود.
طی ماه های گذشته، طرفداران محمود احمدی نژاد وبرخی جناح های محافظه کار ازحضورقالیباف درشهرداری تهران ابرازناخشنودی کردند. حضور قالیباف به عنوان شهردار پس ازوقایع انتخابات ریاست جمهوری، درفضای انحصاری اصول گرایان برشورا، به اعتقاد بسیاری ازتحلیلگران نتیجه تصمیم گیری های خارج ازشورا بود. پس ازآن همواره تنش های جدی بین قالیباف، مقامات دولتی و اعضای شورا وجود داشته است وعلی رغم آنکه قالیباف نیزخود به اردوی محافظه کاران تعلق دارد، انتظار می رفت طبق یک روال معمول دردولت، به عنوان شهردار تهران یکی ازمیهمانان جلسات کابینه باشد. درحالی که او هیچگاه به کابینه دعوت نشد، تا مانند احمدی نژاد که راهی به کابینه اصلاح طلبان نیافت، او نیزجامه غیرخودی رابه این وسیله به تن کند.
درتایید فشارها نجفی وابتکاراما تنها نیستند. بیادی، نایب رییس شورای شهر تهران نیز پس ازجلسه شوراگفته است: “حرفهایی در خصوص مشارکت و همکاری زده می‌شود اما عمل نمی‌کنند و هم اکنون کسانی که در انتخاب شهردار به شورا فشار وارد می‌کنند، هر کاری خواستند برای تضعیف شوراها کرده‌اند.” او مشارکت و همکاری سایر ارگانها با شورای شهر را در عمل ضعیف خواند و عده‌ای که وی آن را از بدنه دولت و مجلس خواند، منتسب کرد که فشارهای برای ابقا و یا برداشتن قالیباف می‌آورند.
به صورت رسمی، شهرداری که ازاول دوره چهارساله شورا انتخاب می شود، پس ازپایان یافتن فعالیت شورا، به فعالیتش خاتمه داده می شود، اما ازآنجا که قالیباف پس از رفتن محمود احمدی نژاد ازعمارت خیابان بهشت به کاخ ریاست جمهوری راهی شهردار شده است وشهردارمیان دوره ای به حساب می آید، دوره چهارساله وی تمام نشده است.
(عکس هومن خانی پور: ایلنا)