واسطه‌گری دولت و سازمان تبلیغات برای افزایش ازدواج

بهروز صمدبیگی
بهروز صمدبیگی

» طرح ملی همسان‌گزینی، وبسایتی برای احیای روش سنتی

با حضور معاون وزیر ورزش و جوانان از “سامانه ملی همسان‌گزینی” رونمایی شده تا از طریق آن سالی ۱۰۰ هزار ازدواج صورت بگیرد. این طرح پروژه مشترک دولت و سازمان تبلیغات اسلامی است که از اسفند ماه گذشته به طور آزمایشی شروع به کار کرده و بنا به گفته مدیر طرح، در این مدت از هر ۳۰ معرفی که صورت گرفته، یک مورد منجر به ازدواج شده است؛ طرحی که به گفته رئیس موسسه مجری آن، در آن متقاضیان ازدواج به هم معرفی نمی‌شوند بلکه همانند “روش سنتی” خانواده‌های دختر و پسر در جریان قرار می‌گیرند.

 

اول خانواده‌ها، بعد جوانان

سال‌هاست که رسانه های دولتی و حکومتی با اتکا و استناد به متون و منابع اسلامی، جوانان را به ازدواج تشویق می‌کنند. اما مجموعه مسائلی که مشکلات اقتصادی یکی از مهم‌ترین آنهاست، باعث کاهش تمایل جوانان به ازدواج و بالارفتن سن ازدواج شده است. این مساله در سخن و نگاه مسوولان همواره با توصیفاتی مانند نگران‌کننده، هشدارآمیز و… همراه می‌شود و همواره تبلیغ برای تشویق به ازدواج را نسبت به حل سایر موانع و مشکلات در صدر اولویت‌ها قرار می‌دهند.

وزارت ورزش و جوانان هم در این راستا اقدام به رونمایی از یک “سامانه ملی” کرده که به گفته معاون وزیر تفاوت عمده‌ای با وبسایت‌های همسریابی دیگر دارد اما با توجه به حضور ۳۵۰ سایت غیرقانونی همسریابی و استقبال از آنها، این طرح “ملی” راه‌اندازی شده است.

به گفته محمود گلزاری، معاون وزیر “همه فعالیت‌های ما چه در زمینه‌های ورزشی، تحصیلی، شبکه‌های مجازی، اشتغال زنان و… باید با محوریت ازدواج و تحکیم خانواده باشد. متاسفانه این باورها در سالهای اخیر به دلایل متعدد مورد غفلت واقع شده و یا آنکه صرفا با نصیحت وموعظه پرداخته شده است.”

او حضور ۱۱ میلیون و ۲۴۰ هزار جوان در سن ازدواج زیر ۳۵ سال و رسیدن سن ازدواج در کلان شهرها برای مردان به ۳۰ سال و برای زنان به ۲۷ سال را “یک مساله جدی” دانسته و آن را توجیهی برای فعالیت دولت در این زمینه دانسته است.

گلزاری همچنین درباره انتقادات و مخالفت‌ها گفته است: “گفته می‌شود دولت با این کار قصد دارد به حریم خصوصی مردم وارد شود و می‌خواهند از این طریق از مردم پول بگیرد. برخی نیز به شکل روشنفکرانه اظهار کردند که این امر کار سخیفی برای دولت است و برخی نیز عنوان کرده‌اند که نظام می‌خواهد با این کار صیغه را ترویج کند، در حالی که ما در این سایت دختران و پسران را به هم معرفی نمی‌کنیم، بلکه واسطه‌های ازدواج اطلاعات دختران و پسرانی را که خانواده‌هایشان به آنها مراجعه کرده‌اند با یکدیگر به اشتراک می‌گذارند و پس از آن که افراد سالم و هماهنگ به هم معرفی شدند، دختران و پسران در فضای واقعی و با حضور خانواده‌ها با یکدیگر ارتباط برقرار می‌کنند.”

او پیش‌بینی کرده که سالانه ۱۰۰ هزار ازدواج از طریق این سایت صورت بگیرد.

از سوی دیگر زهره حسینی، مدیر طرح ملی همسان گزینی نیز با بیان این که این طرح از اسفند ماه سال گذشته فاز آزمایشی خود را آغاز کرده، گفت: “در این مدت حدود ۳ هزار معرفی صورت گرفته است و آمارهای ما نشان می دهد که به ازای هر سی معرفی یک مورد به ازدواج ختم شده است.”

اما نکته جالب در مورد این “طرح ملی” آن است که این وبسایت دامنه مجزا ندارد و به عنوان یکی از زیرمجموعه‌های وبسایت تبیان، وابسته به سازمان تبلیغات اسلامی تعریف شده است. سامانه همسان گزینی وبسایت تبیان هم بیش از یک سال است که آغاز به کار کرده و مشخص نیست که طی چه روندی این ایده سازمان تبلیغات اسلامی به یک “طرح ملی” مورد حمایت دولت، تبدیل شده است. طرحی که به گفته رئیس موسسه تبیان، متقاضیان ازدواج به هم معرفی نمی‌شوند بلکه همانند “روش سنتی” خانواده‌های دختر و پسر در جریان قرار می‌گیرند.

 

نه دوست‌یابی نه ازدواج موقت

سامانه همسان‌گزینی سازمان تبلیغات اسلامی که حالا عنوان ملی به خود گرفته، در بدو عضویت به متقاضیان تاکید می‌کند که “دوست‌یابی” به هیچ عنوان در این طرح مدنظر نیست و ازدواج موقت هم جایگاهی ندارد و تمامی فعالیت‌ها برای زمینه‌سازی تحقق ازدواج دائم است.

چهار اصل درنظر گرفته شده این طرح هم عبارتند از “محوریت خانواده‌ها، حفظ حرمت اشخاص و جوانان، امنیت اطلاعات و بالا بودن ضریب اعتماد و اطمینان، غیر انتفاعی و رایگان بودن”.

در مورد شیوه کار هم توضیح داده شده که رکن اصلی، “واسطین ازدواجی هستند که با پشتوانه سال‌ها تجربه و با نیت خیر و پس از شناسایی و تایید از طرف موسسه تبیان در شبکه واسطین ازدواج مشغول به فعالیت هستند تا بتوانند به جوانان این مرز و بوم خدمتی شایسته بنمایند”.

این واسطه‌ها ابتدا باید فرم مشخصات را که حاوی اطلاعات شخصی، سوابق فرهنگی و آموزشی، سوابق در معرفی جوانان به یکدیگر، داشتن تاییدیه از نمایندگان معتمد تبیان و مواردی از این دست است، پر می‌کنند و بعد یک “کد وساطت” می‌گیرند تا متقاضیان ازدواج، اطلاعات خود را برای این کد وساطت ارسال کنند.

فروردین ماه سال گذشته در این وبسایت اعلام شده بود که در فاز اول طرح همسان گزینی، حداقل ۶۰ نفر از افراد خیر و معتمد تبیان ساکن شهر تهران، در آن به فعالیت اشتغال دارند.

مدیران این سامانه همچنین مدعی شده بودند که پس از جمع‌آوری اطلاعات متقاضیان، واسطه‌ها به صورت شبکه‌ای با یکدیگر متصل شده و یک بانک اطلاعاتی تشکیل داده اند: “در این مرحله واسطه‌ها می‌توانند با رعایت محرمانگی اطلاعات و اخذ اجازه از دیگر واسطه‌ها به اطلاعات بانک‌های یکدیگر دسترسی داشته باشند و فعالیت خود را گسترده‌تر نمایند. این امر موجب افزایش شانس ازدواج جوانان خواهد شد.”

همچنین عنوان شده که “ز کلیه امکاناتی که نهادها و ارگان‌های ذیربط در اختیار این طرح قرار می‌دهند” استفاده خواهد شد تا شبکه واسطین در کل کشور گسترش یافته و همسان گزینی در تمامی شهرها اجرا بشود.

این وبسایت برای ثبت‌نام متقاضیان همسان‌گزینی ارسال مدارکی را الزامی دانسته که عبارتند از “تصویر کلیه صفحات شناسنامه، تصویر پشت و روی کارت ملی، تصویر فیش تلفن یا برق محل سکونت که حاوی کدپستی ده رقمی باشد، تصویر آخرین مدرک تحصیلی یا کارت دانشجویی(در صورتی که مشغول به تحصیل باشند)، تصویر مدرک شغلی ( در صورت شاغل بودن )، تصویر کارت پایان خدمت یا معافیت ( برای آقایان )” به گفته مدیران این سایت، درخواست مدارک از متقاضیان برای کسب اطمینان لازم نسبت به صحت مشخصات داده شده است.