سازمان تبلیغات اسلامی هم به موضوع ازدواج وارد شده و سامانهای اینترنتی راهاندازی کرده تا با مشارکت عدهای “واسط معتمد”، جوانان را در “همسانگزینی” کمک کنند. طرح همسان گزینی از سوی موسسه فرهنگی و اطلاع رسانی تبیان، وابسته به سازمان تبلیغات اسلامی مدیریت میشود و وبسایت این موسسه خود را “جامع ترین سایت فرهنگی - دینی در ایران” میداند. تبیان در معرفی طرح جدید خود، ازدواج جوانان را مسئله مهم و خطیری معرفی کرده که فناوری اطلاعات میتواند بستر مناسبی در اختیار آن قرار بدهد.
نمایندگان معتمد “تبیان” دست به کار میشوند
سالهاست که رسانه های دولتی و حکومتی با اتکا و استناد به متون و مابع اسلامی، جوانان را به ازدواج تشویق میکنند. اما مجموعه مسائلی که مشکلات اقتصادی یکی از مهمترین آنهاست، باعث کاهش تمایل جوانان به ازدواج و یا بالارفتن سن ازدواج شده است؛ این موضوعی است که در سخن و نگاه مسوولان از آن همواره با توصیفاتی مانند نگرانکننده، هشدارآمیز و… یاد میکنند. در کنار مجموعه تلاشهای حکومتی برای افزایش ازدواج و فرزندآوری، تشکیل شبکه اجتماعی همسرگزینی اقدامی کم سابقه است که اکنون یکی از نهادهای زیر مجموعه رهبری جمهوری اسلامی به آن متمایل شده است.
پیش از این سامانههای ازدواج موقت در فضای مجازی پرطرفدار هم شده و با وجود اعلام ممنوعیت فعالیت آنها، همچنان کم و بیش به فعالیت خود ادامه میدهند. اما “سامانه همسانگزینی” سازمان تبلیغات اسلامی در بدو عضویت به متقاضیان تاکید میکند که “دوستیابی” به هیچ عنوان در این طرح مدنظر نیست و ازدواج موقت هم جایگاهی ندارد و تمامی فعالیتها برای زمینهسازی تحقق ازدواج دائم است.
چهار اصل درنظر گرفته شده این طرح هم عبارتند از “محوریت خانوادهها، حفظ حرمت اشخاص و جوانان، امنیت اطلاعات و بالا بودن ضریب اعتماد و اطمینان، غیر انتفاعی و رایگان بودن”.
در مورد شیوه کار هم توضیح داده شده که رکن اصلی، “واسطین ازدواجی هستند که با پشتوانه سالها تجربه و با نیت خیر و پس از شناسایی و تایید از طرف موسسه تبیان در شبکه واسطین ازدواج مشغول به فعالیت هستند تا بتوانند به جوانان این مرز و بوم خدمتی شایسته بنمایند”.
این واسطهها ابتدا باید فرم مشخصات را که حاوی اطلاعات شخصی، سوابق فرهنگی و آموزشی، سوابق در معرفی جوانان به یکدیگر، داشتن تاییدیه از نمایندگان معتمد تبیان و مواردی از این دست است، پر میکنند و بعد یک “کد وساطت” میگیرند تا متقاضیان ازدواج، اطلاعات خود را برای این کد وساطت ارسال کنند.
گفته شده که در حال حاضر و در فاز اول طرح همسان گزینی، حداقل ۶۰ نفر از این افراد خیر و معتمد تبیان که ساکن شهر تهران هستند مشغول به فعالیت هستند اما تنها کد دو نفر از آنها اعلام شده است.
مدیران این سامانه همچنین مدعی شدهاند که پس از جمعآوری اطلاعات متقاضیان، واسطهها به صورت شبکهای با یکدیگر متصل شده و یک بانک اطلاعاتی را تشکیل میدهند: “در این مرحله واسطهها میتوانند با رعایت محرمانگی اطلاعات و اخذ اجازه از دیگر واسطهها به اطلاعات بانکهای یکدیگر دسترسی داشته باشند و فعالیت خود را گستردهتر نمایند. این امر موجب افزایش شانس ازدواج جوانان خواهد شد.”
همچنین عنوان شده که “از کلیه امکاناتی که نهادها و ارگانهای ذیربط در اختیار این طرح قرار میدهند” استفاده خواهد شد تا شبکه واسطین در کل کشور گسترش یافته و همسان گزینی در تمامی شهرها اجرا بشود. عضویت در این سامانه و استفاده از خدمات آن، کاملا رایگان است.
سازمانی زیرنظر رهبری
سازمان تبلیغات اسلامی یکی از نهادهایی است که مستقیما زیر نظر رهبری جمهوری اسلامی قرار دارد و یک نهاد متمول حکومتی است. ریاست این سازمان از سال ۱۳۸۰ بر عهده سیدمهدی خاموشی است و در برههای آیتالله احمد جنتی نیز در راس آن قرار داشت. برای این سازمان در سال ۹۳ از سوی دولت، ۲۳۵ میلیارد و ۵۶ میلیون و ۹۰۰ هزار تومان بودجه درنظر گرفته شده است. این سازمان در سال ۹۱ اعلام کرد که با کسری بودجه مواجه شده و مفسران سیاسی، این موضوع را در راستای تقابل دولت محمود احمدینژاد با مبلغان مذهبی تعبیر کردند اما در همان سال، دستور کار مبلغان مذهبی انتخابی این سازمان برای مجالس محرم و صفر ، تبلیغ سبک زندگی مورد نظر رهبر جمهوری اسلامی بود. بنا به اعلام این سازمان، بستههای فرهنگی در خصوص اقتصاد مقاومتی و ازدیاد جمعیت در اختیار این مبلغان قرار گرفته بود. اما اکنون و در آستانه سال ۹۳، این سازمان علاوه بر تبلیغ در منابر، به فضای مجازی رو آورده است تا ازدواج جوانان را تسهیل و ترویج کند.
تلاشهایی برای ازدیاد ازدواج و جمعیت
دولت احمدینژاد تلاش زیادی برای اعطای تسهیلات و تشویق به ازدواج و فرزندآوری داشت که پس از تاکید ویژه رهبر جمهوری اسلامی، به صورت راهبرد حکومتی و لازمالاجرا درآمد و دولت حسن روحانی نیز اعلام کرد که خود را موظف به تلاش در راستای این دغدغه رهبر میداند. اما نمایندگان مجلس هم بیکار ننشسته و در این زمینه تلاشهایی کردهاند.
از جمله به ذهن ۱۵ نماینده مجلس رسیده تا با تشکیل وزارت ازدواج و طلاق “به جوانان و تسهیل ازدواج آنان” کمک کنند. پیش از این، دسته دیگری از نمایندگان هم با طرح “جامع جمعیت و تعالی خانواده” به دنبال مجموعه سیاستهایی بودند که باعث افزایش ازدواج و جمعیت شود.
به موازات، بحث جنجالی ازدواج موقت به خصوص در فضای مجازی بسیار داغ بود و سایتها و وبلاگهای زیادی به همسریابی اینترنتی، به ویژه از نوع موقت مشغول شدند. کافی است کلیدواژههای مربوط به ازدواج موقت را مورد جستجو قرار دهید تا با دهها سایت و وبلاگ که در این زمینه فعالیت میکنند رو به رو شوید؛ وبسایتهایی که فعالیت آنها بارها از سوی مسئولان غیر قانونی خوانده شده اما اقدامی در راستای برخورد قانونی با متولیان و یا فیلترینگ این سایتها انجام نشده است.
از سویی رییس پلیس فضای تولید و تبادل اطلاعات ناجا هم به وزارت ورزش و جوانان پیشنهاد داده بود که سایت رسمی همسریابی را برای کاهش جرایم در این حوزه ایجاد کند. سردار کمال هادیانفر در تشریح وضعیت ساماندهی سایت های همسریابی در کشور با اشاره به جلسات متعدد پلیس فتا با مسئولان وزارت ورزش و جوانان، گفته بود: “باید ضرورت وجود این سایت ها در کشور از سوی نهادهای فرهنگی بررسی شود، چرا که پلیس مرجع تصمیم گیری نیست و باید مسئولان پاسخی مناسب در مورد چرایی فعالیت این سایت ها ارائه دهند.”
حالا سازمان تبلیغات اسلامی این پیشنهاد را جدی گرفته و زودتر از وزارت ورزش و جوانان رو به ترویج اینترنتی ازدواج آورده است.