دو تن از پژوهشگران برجسته پزشکی و برندگان جایزه نوبل با انتشار نامه ای از دستگاه قضائی جمهوری اسلامی خواستند با توجه به سپری شدن نیمی از حبس دکتر آرش علایی وی را آزاد کنند.
“دکتر فرانسوا بره- سینوسی” و “سر ریچارد جی رابرتس” که به ترتیب در سالهای 2008 و 1993 برنده “نوبل پزشکی” شده اند با امضای نامه ای از حکومت خواسته اند به بازداشت دکتر آرش علایی پایان دهند و وی را آزاد کنند.
آرش علایی به همراه برادر کوچک خود کامیار، اوایل تیرماه سال 87 بازداشت شدند و مسئولان قضایی حدود7 ماه بدون ارائه هیچ گونه توضیح پیرامون علل دستگیری آن دو به بازجویی از آنها ادامه دادند؛ تنها در دی ماه سال 87 بود که مقامات امنیتی در تهران، اتهام آنها را “براندازی نرم” اعلام کردند؛ اتهامی که بعد ها در دادگاه، احکام سنگین شش و سه سال حبس را برای آرش و کامیار علایی رقم زد.
پزشکان برانداز
به گفته علیرضا جمشیدی، سخنگوی وقت دستگاه قضائی، این دو نفر با بودجه های امریکا و “هدایت” وزارت امور خارجه وسازمان سیا درصدد براندازی در جمهوری اسلامی بوده اند. بنا بر اعلام دستگاه قضائی، این شبکه براندازی با جذب نیرو و برگزاری دوره های اموزشی و اعزام به کشورهای دیگر قصد براندازی داشتند.
کامیار علایی که چندی پیش از زندان آزاد شده اخیرا با رد این اتهام به گاردین گفته است: “ما هیچ‌گاه درگیر سیاست نبودیم. ما تنها پزشکانی بودیم که سعی داشتیم به مردم خودمان خدمت کنیم.”
سه سال پیش مدیر کل ضد جاسوسی وزارت اطلاعات گفته بود ایالات متحده با استقرار عوامل اطلاعاتی خود در منطقه مانند امارات، باکو، ترکیه، کویت و برخی کشورهای دیگر تئوری براندازی نرم را دنبال میکند. آنها از طریق فعال کردن موسسات خیریه و سازمانهای غیر دولتی از امکانات خاص پژوهشی و تحقیقی و همچنین تواناییهای وزارت خارجه آمریکا در منطقه استفاده و تلاش میکنند اقدامات شبیه “ریگادبی” را طراحی کنند.
وی در توضیح عملیات “ریگادبی” آن را پروژه ای معرفی کرده بود که واشنگتن در دوران جنگ سرد علیه شوروی از آن بهره گرفته است.
سال گذشته مسعود شفیعی وکیل پزشکان محبوس در مصاحبه با روز گفته بود حتی در صورتی که آمریکا “دولت متخاصم” شناخته شود، آنها با این دولت همکاری نداشته اند. شفیعی تاکید کرده بود: “برادران علایی بارها در کنگره ها، سمینارها و نشست های علمی در آمریکا شرکت داشته اند، اما بحث آنها صرفا علمی و در چهارچوب خدمات پزشکی بوده است. یعنی به طور مشخص باید بگویم که عناصر و ارکان تشکیل دهنده گره موضوع این ماده 508 قانون مجازات به هیچ وجه محقق نبود. با این حال به استناد همین ماده، این دو برادر را به شش و سه سال محکوم کردند، در صورتی که حتی با فرض اینکه دولت آمریکا متخاصم شناخته شود، باز این ماده شامل حال این دو پزشک نمی شد.”
آزادی پس از سه سال؟
گفتنی است در نامه پزشکان برنده نوبل که از سوی سازمان “پزشکان حامی حقوق بشر” تنظیم شده، قوانین جزائی جمهوری اسلامی به دستگاه قضایی گوشزد شده است. آن ها به قانونی اشاره کرده اند که بر اساس آن زندانیانی که نیمی از دوران حبس خود را می گذرانند می توانند عفو شوند. قانونی که جمهوری اسلامی نشان داده چندان در مورد زندانیان سیاسی به آن وفادار نیست. کامیار علایی تنها زمانی از زندان رها شد و توانست به ایالات متحده برگردد که تمامی سه سال حبس خود در اوین را پشت سر گذاشته بود.
آرش علایی مدیر سابق مدیر سابق موسسه بین المللی آموزش و پژوهش در مرکز ملی آموزشی پژوهشی و درمانی سل و بیماری های ریوی در ایران است و کامیار علایی هم پیش ازدستگیری دوره دکترای بهداشت عمومی در دانشگاه ایالتی نیویورک را می گذراند.
این دو برادر از سیزده سال پیش برنامه ای برای مقابله با با گسترش “اچ آی وی” و شیوع بیماری ایدز با تمرکز بر معتادان تزریقی در استان کرمانشاه را دنبال می کردند.
آن ها همچنین در تلاش بودند مقدمات همکاری های منطقه ای در زمینه بهداشت را میان دوازده کشور خاورمیانه و آسیای مرکزی فراهم کنند.
گفتنی است از زمان بازداشت برادران علایی کمپین بین المللی برای آزادی آن ها آغاز به کار کرده است و دو برنده نوبل پزشکی آخرین افرادی به شمار می آیند که به این کمپین پیوسته اند. در نامه ای که “پزشکان حامی حقوق بشر” آن را تنظیم کرده اند، پایان دادن به حبس آرش علایی “گامی رو به جلو” برای وضعیت بهداشت ایران توصیف و تاکید شده است: “بر جامعه بین‌المللی پزشکی و تلاش‌هایی که برای پیشگیری و درمان بیماری ایدز در جریان است نیز تأثیر مثبت خواهد داشت.”
جایزه بهداشت جهانی
کمتر از دو ماه پیش، شورای بهداشت جهانی که در آمریکا مستقر است به دلیل آنکه آرش و کامیار علایی “سمبل” مبارزه جهانی برای کمک به افراد حامل ویروس “اچ آی وی” بوده اند، آن دو را برنده جایزه سالانه “بهداشت جهانی” معرفی کرد.
در مراسم اهدای جایزه، رئیس شورای جهانی حقوق برادران علایی را پزشکانی معرفی کرد که با حمایت از حقوق کسانی که با ایدز زندگی می کنند، زندگی خود را به “خطر” انداختند. جف استورچیو همچنین افزود: “اگر این هنوز جهانی است که در نقاطی در آن مردم تنها بدلیل حمایت حقوق کسانیکه حامل اچ آی وی هستند، به زندان می افتند، باید تلاش کنیم این جهان را عوض کنیم.”
بر اساس آمار جمع‌آوری شده از دانشگاههای علوم پزشکی تا اول فروردین ۹۰ در مجموع ۲۲ هزار و ۷۲۷ نفر افراد مبتلا به ویروس HIV در کشور شناسایی شده‌اند.
برادران علایی پایه‌گذاران پروژه “کلینیک‌های مثلثی” هستند. این پروژه که برای پیشگیری از ابتلا به بیماری ایدز و ویروس “اچ‌آی‌وی” آغاز به کار کرد در داخل کشور از سال ۱۹۹۷ و از محل تولد برادران علایی، کرمانشاه شروع شد.
سازمان ملل که هر سال گزارشی پیرامون وضعیت “ایدز” در جهان منتشر می کند، سه سال پیش تلاش های آرش و کامیار علایی برای مقابله با این بیماری مهلک در ایران را “مثال روشن شجاعت و اقدامی ژرف” توصیف کرده بود.
