مرتضی طلایی، عضو شورای شهر تهران، گفته است که زندگی مشترک خارج از ازدواج دختران و پسران در زیر یک سقف در تهران افزایش یافته است. به گفته وی این پدیده بیشتر در محلات شمال شهر پایتخت گزارش شده است.
فرمانده سابق پلیس تهران در گفت‌وگویی با خبرگزاری کار ایران (ایلنا) از افزایش زندگی مشترک دختران و پسران جوان که با یکدیگر به طور رسمی ازدواج نکرده‌اند، در شهر تهران خبر داده است.
به گفته طلایی از “زندگی‌های مجردی دانشجویی” هنوز آمار رسمی اعلام نشده است.
طلایی هشدار داده که این پدیده یک “آسیب اجتماعی” است و “پیامدهای خطرناکی دارد.”
کمتر از یک ماه پیش مجید دوستعلی، معاون وزیر کار نیز گفته بود که “افزایش خانه‌های مجردی یکی از تهدیدات دشمن است”.
طلایی در بخش دیگری از این گفت‌وگوبا اشاره به معضل “زنان خیابانی” در شهر تهران “برخورد قهری” با این زنان را چاره‌ساز ندانسته و گفته است: “بر فرض که پلیس این زنان را از سطح شهر جمع کند و شهرداری هم پای کار بیاید بعد از جمع‌آوریشان با آنها چه باید کرد؟”
او ارائه پیشنهاد برای حل مشکل “زنان خیابانی” را وظیفه شورای شهر ندانسته و گفته است: “تلاش ما بیشتر بر این است تا نظام خانواده را حفظ کنیم از این رو آماری دال بر افزایش زنان ویژه ندارم اما شخصا آمار آسیب‌ها را می‌فهمم چرا که طلاق رو به رشد است.”
خانواده های تک نفره
روزنامه خراسان پیش از این با انتشار گزارشی نوشته بود که نتایج سرشماری سال ۱۳۹۰ نشان می‌دهند که کمی بیش از ۷ درصد خانواده‌های ایرانی را “خانواده‌های تک‌نفره” تشکیل می‌دهند. بر اساس تعاریف “خانواده تک نفره” به افرادی گفته می‌شود که بنا بر تعریف آماری ازدواج نکرده‌اند و مطلقه نیز نیستند، بلکه شیوه زندگی مستقل را برای خود برگزیده‌اند.
به نوشته این روزنامه نتایج سرشماری سال ۹۰ حاکی از آن بوده‌اند که زندگی مستقل جوانان مجرد نسبت به ۵ سال گذشته ۲ درصد افزایش داشته است. بر اساس آمار تهران و شیراز بیشترین آمار زندگی تک‌نفره را دارند و پس از آن شهرهای مشهد، اصفهان، تبریز و اهواز قرار می‌گیرند.
به گفته کارشناسان یکی از دلایل عمده گرایش دانشجویان در سال‌های اخیر به زندگی تک نفره به ویژه دانشجویان غیربومی، کمبود خوابگاه‌های دانشجویی است که مسئولان نیز تا کنون تدبیری برای حل معضل سرگردانی دانشجویان نیاندیشیده‌اند.
دکتر علی اسماعیلی، استاد روانشناسی دانشگاه علامه طباطبایی تیرماه امسال به روزنامه رسالت گفته بود: “وقتی دانشگاه برای دادن خوابگاه هزینه‌های زیادی از دانشجو دریافت میکند دانشجویان ترجیح می‌دهند همین هزینه را صرف اجاره‌خانه مستقل که آرامش و سکوت بیشتری نسبت به خوابگاه دارد، بکنند.”
در سال‌های اخیر محدودیت‌هایی از جمله عدم اجاره خانه به جوانان از سوی مقامات ایرانی وضع‌شده است.
فرمانده نیروی انتظامی تهران سه سال پیش در چارچوب طرحی به نام “انضباط اجتماعی” از مبارزه پلیس با “خانه‌های مجردی” و جمع‌آوری آنان سخن گفت.
هر چند در پی بحث‌های فراوانی که در مورد نحوه اجرایی شدن این طرح در رسانه‌های داخلی به راه افتاد، پلیس تهران منظور از خانه‌های مجردی را “کانون‌های جرم‌خیز” در منطقه ۱۲ شهر تهران اعلام کرد و اظهار داشت که این خانه‌ها از سوی پلیس شناسایی شده‌اند.
در همان زمان مجید نصیرپور، یکی از نمایندگان مجلس، در واکنش به این طرح نیروی انتظامی گفت: “اگر در تهران اماکنی وجود دارد که در آن مانند خانه‌های تیمی اوایل انقلاب کارهای سازمان یافته اتفاق می‌‌افتد که علیه امنیت اجتماعی است، وظیفه حاکمیت است که با این مساله برخورد مناسب داشته باشد. اما اگر صرفا اماکنی باشد که افراد به صورت مجردی در آن زندگی می‌‌کنند مانند کسانی که از شهرستان به تهران آمده و یا هر فرد دیگری که بنا بر دلایل خود مجرد زندگی میکند، دارای این حق هستند که مجردی زندگی کنند و قانون اساسی و شرع اجازه نمی‌‌دهد که حاکمیت وارد زندگی خصوصی مردم شود.”
نگرانی خامنه ای و سپاه
در سال های اخیر بحث سبک زندگی به موضوع نگرانی مقامات جمهوری اسلامی و دستگاه‌های تبلیغاتی حکومت تبدیل شده است. مقامات آموزش و پرورش در پی تدریس درسی تحت عنوان سبک زندگی در مدارس هستند و این موضوع در سند تحول بنیادین آموزش و پرورش ذکر شده است.
از سبک زندگی ائمهٔ شیعه و روحانیون سخن گفته می‌شود و در باب اینکه چگونه می‌توان سبک زندگی اسلامی را بسط و توسعه داد بحث می‌شود.
رهبر جمهوری اسلامی نیز در سفر مهر ماه خود به خراسان این موضوع را به بخش قابل توجهی از سخنرانی خود تبدیل کرد: “بخش حقیقی و نرم افزاری تمدن اسلامی یعنی سبک و شیوه زندگی … سبک زندگی به همه مسائلی بر می‌گردد که متن زندگی انسان را شکل می‌دهند.”
فرمانده سپاه محمد رسول الله تهران بزرگ در مردادماه 1391 از “عملیات های راهبردی” این نیرو علیه “زندگی غربی” در پایتخت خبر داده بود.
سردار محسن کاظمینی در تشریح چهار تهدید پیش روی سبک زندگی اسلامی گفت: “تضعیف ایمان، باورها و ارزش‌های انقلاب و اسلام، ترویج زندگی غربی و گسترش آن، ترویج و ایجاد فضای غیراسلامی و ساختارشکن و تربیت نیروهایی که بتوانند برای آنها نقش‌آفرینی کنند”.
سردار کاظمینی افزود که “تقویت ایمان و باورهای انقلابی و اسلامی در جامعه، ترویج زندگی اسلامی در مقابل ترویج زندگی غیراسلامی از سوی دشمنان، شکستن فضای غیراسلامی و تربیت نیروهای مومن و انقلابی” از برنامه های سپاه محمد رسول الله تهران بزرگ برای مقابله با تهدیداتی است که به گفته او توسط دشمن درباره پایتخت طراحی شده اند.
فرمانده کل سپاه پاسداران نیز در دی‌ماه گذشته از “وضع فرهنگی و سیاسی” پایتخت انتقاد کرده و گفته بود: “وضع امروز تهران از نظر اسلامی و انقلابی خوب نیست و فاصله زیادی با آرمان‌هایمان داریم و باید تلاش کنیم تا به یک جامعه انقلابی و اسلامی مناسب تبدیل شویم.”
سردار محمدعلی جعفری گفته بود که از طرفی “سال‌ها بی‌توجهی مسئولین” و از سویی دیگر “تهاجم فرهنگی دشمن” باعث وضعیت نامناسب تهران شده است.
او تصریح کرده بود که “سپاه و بسیج نمی‌توانند بی‌تفاوت باشند.”
فرمانده کل سپاه همچنین در مورد مسائل امنیتی در تهران نیز ابراز نگرانی و اظهار کرده بود: “مسائل امنیتی در تهران بزرگ اهمیت ویژه‌ای دارد و دشمن نسبت به ایجاد ناامنی در آن حساب ویژه‌ای باز کرده که باید در این خصوص دقت کنیم و مسائل امنیتی را در کنار مسائل فرهنگی جلو ببریم.”
