با نزدیک شدن به زمان برگزاری اجلاس عدم تعهد در تهران٬ به طور رسمی اعلام شد که سپاه پاسداران مسوول امنیت شهر تهران در زمان برگزاری این اجلاس است. همچنین احمدرضا رادان٬ جانشین فرمانده نیروی انتظامی٬ گفته است که این نیرو در طول مدت برگزاری اجلاس با کسی “شوخی ندارد”.
این در حالی است که هنوز درباره‌ی حضور برخی از سران کشورها در تهران ابهاماتی وجود دارد و بنا بر اعلام رسمی سخنگوی این اجلاس٬ تنها ۳۵ کشور - از میان ۱۲۰ کشور دعوت شده - در سطح سران در این اجلاس شرکت خواهند کرد.
از سوی دیگر نیروهای مخالف و منتقد جمهوری‌اسلامی٬ با ارسال نامه‌هایی خطاب به سران حاضر در این مراسم و نیز خطاب به بان کی مون٬ دبیرکل سازمان ملل٬ خواستار ملاقات آنها با میرحسین موسوی و مهدی کروبی -ـ دو رهبر در بند جنبش سبز -ـ شده‌اند.
و همه اینها در شرایطی است که با وجود تبلیغات مسوولان جمهوری‌اسلامی و همچنین سخنان رامین مهمان‌پرست٬ سخنگوی وزارت امورخارجه٬ مبنی بر اینکه اجلاس فوق “مهم‌ترین اجلاس برگزار شده در طول تاریخ جمهوری اسلامی است”٬ به نظر می‌رسد استقبال مناسبی از سوی سران دیگر کشورها از دعوت جمهوری‌اسلامی نشده است.
محمد فرقانی٬ سخنگوی ستاد برگزاری این اجلاس٬ گفته است که از ۱۲۰ عضو این جنبش٬ تنها ۳۵ عضو در سطح سران شرکت خواهند کرد. از این بین پنج کشور در سطح معاون اول یا معاون رئیس جمهوری و یک کشور نیز در سطح رئیس مجلس در این اجلاس شرکت خواهند کرد. فرقانی اضافه کرده که “به خاطر جلوگیری از فشار‌های بین‌المللی بر ۳۵ تن از سرانی که قرار است در این اجلاس شرکت کنند٬ نام آنها اعلام نخواهد شد”.
وی حضور ولادیمیر پوتین٬ رئیس جمهوری روسیه٬ محمد مرسی٬ رئیس جمهوری مصر و‌بان کی‌مون دبیرکل سازمان ملل در این اجلاس را نامعلوم خوانده است.
در همین حال علاالدین بروجردی٬ رئیس کمیسیون امنیت ملی مجلس گفته که “طبق اساسنامه جنبش عدم تعهد، تمامی کشورها ملزم به شرکت در اجلاس تهران هستند و هر کشوری که در سطح سران در این اجلاس شرکت نکند نمره منفی می‌گیرد”.
بروجردی در عین حال مدعی شده که “عدم حضور کشوری در سطح سران از اهمیت و تاثیرگذاری اجلاس تهران نمی‌کاهد”.
در روزهای گذشته واکنش‌های مختلفی نسبت به میزبانی جمهوری‌اسلامی صورت گرفته است. از آن‌جمله سخنگوی وزارت امورخارجه آمریکا٬ در اظهارنظری میزبانی ایران را که “بسیاری از تعهدات بین‌المللی خود را نقض کرده”٬ مساله‌ای “عجیب” خوانده بود.
این در حالی است که جمهوری‌اسلامی هزینه‌های زیادی را برای برگزاری آبرومند این مراسم متحمل شده است. منوچهر جهانیان٬ معاون گردشگری سازمان میراث فرهنگی گفته بود که برای مهمانان این اجلاس سه هزار و ۵۳۳ اتاق و سوئیت و شش هزار و ۶۵۲ تخت در نظر گرفته شده که هزینه آن بالغ بر ۱۲ میلیون و ۵۰۰ هزار دلار است. وی همچنین دیگر هزینه‌های مربوط به حضور مهمانان شرکت کننده در اجلاس مذکور را ۳۸ میلیون دلار دانسته بود.
پیش از این رسانه‌های اصول‌گرا نوشته بودند که برای امنیت مهمانان این کنفرانس٬ صد دستگاه بنزضدگلوله به ارزش یک میلیارد دلار خریداری شده است.
با کسی شوخی نداریم
در فاصله‌ی چند روز مانده به برگزاری اجلاس سران عدم تعهد در تهران٬ معاون سیاسی - امنیتی استانداری تهران٬ رسما اعلام کرد که برقراری امنیت نشست غیرمتعهدها در این شهر بر عهده سپاه پاسداران است. براتلو گفته است که “تعطیلی تهران در زمان برگزاری اجلاس عدم تعهد” در واقع “تدبیری عاقلانه” است. وی همچنین اضافه کرده که “مطالعه‌ای انجام نشده که نشان دهد این تعطیلی برای کشور خسارت اقتصادی به بار می آورد یا نه”.
سخنان براتلو در حالی بیان شده که احمدرضا رادان٬ جانشین فرمانده نیروی انتظامی نیز٬ با اشاره به دعوت برخی گروه‌های مخالف دولت برای اعتراض در روزهای برگزاری این اجلاس٬ گفته است که نیروی انتظامی در این مدت در “آماده باش کامل” خواهد بود و با کسی “شوخی ندارد”.
پیش از این سایت اصول‌گرای دی‌نیوز خبر از آن داده بود که ۲۰۰ دستگاه بنز ضدگلوله٬ که ارزش هر کدام از آنها نزدیک به یک میلیارد تومان است٬ برای این کنفرانس خریداری شده است.
سخنان رادان اشاره به برخی برنامه‌ریزی‌های انجام شده از سوی مخالفان دارد که از مردم خواسته‌اند تا در روزهای برگزاری این کنفرانس در تهران بمانند و با ایجاد ترافیک و راه‌بندان٬ اعتراض خود را به گوش مسوولان دیگر کشورها برسانند.
سایت کلمه - نزدیک به میرحسین موسوی - در این‌باره نوشته بود: “برای فعالان جنبش سبز و میلیون‌ها مردمی که همراه آن هستند اما، حضور ده‌ها شخصیت سیاسی بین المللی و ده‌ها خبرنگار خارجی، می‌تواند فرصتی به شمار آید برای اعلام خواسته‌ها و مطالبات بر حق این ملت مظلوم. می‌توان درخواست برای آزادی سران جنبش سبز از حبس خانگی و زندانیان سیاسی از حبس‌های غیرقانونی، رفع سانسور و خفقان از فضای رسانه‌ای، شکستن جو امنیتی حاکم بر فرهنگ و ادب و هنر، احقاق حقوق شهروندی اقلیت‌های دینی و مذهبی و کنار گذاشتن نظامی‌گری از مدیریت فضای مدنی و اقتصادی را با صدای بلند و از راه‌های گوناگون به گوش شرکت کنندگان این اجلاس رساند تا بدانند که میزبانانشان تا چه اندازه نسبت به انجام وظایفشان در قبال شهروندان خود بی‌تعهد هستند”.
مخالفت با تعطیلی در تهران
تاکنون سخنان زیادی پیرامون تعطیلی تهران در روزهای برگزاری این اجلاس منتشر شده است. نخستین بار علی سعیدلو٬ معاون امور بین‌الملل احمدی‌نژاد٬ و مسوول برگزاری این اجلاس٬ گفته بود که در زمان برگزاری این کنفرانس٬ تهران حداقل دو روز تعطیل خواهد بود و در صورت نیاز٬ هیات دولت مدت زمان این تعطیلی را افزایش خواهد داد.
در حال حاضر اما رسانه‌های اصول‌گرا از احتمال تعطیل شدن تهران برای مدت حداقل ۴ روز سخن می‌گویند. گرچه پیش از این یک سایت نزدیک به اصول‌گرایان نوشته بود: “با نگاهی اجمالی به تقویم به یک نکته مبهم پی می‌بریم که طبق آن تعطیلی تهران نه چند روز بلکه دو هفته خواهد بود. در تقویم سال ۹۱ دو روز تعطیلی عید فطر در هفته پایانی ماه مرداد است، در حالیکه کنفرانس عدم تعهدها در هفته دوم شهریورماه برگزار می‌شود. در واقع، اگر قرار باشد سخن سعیدلو مبنای تعطیلی تهران باشد، مدت این تعطیلی از ۲۹ و ۳۰ مرداد (دو روز عیدفطر) تا ۱۰ شهریور (اختتامیه کنفرانس) یعنی ۱۵ روز خواهد بود”.
با این حال احتمال تعطیلی تهران با انتقادهای مختلفی روبه‌رو شده است. اسد الله عسگراولادی٬ عضو کمیسیون فضای کسب و کار، کارآفرینی و مقررات اتاق بازرگانی و صنایع و معادن تهران، درباره تعطیلی تهران گفته بود: “با تعطیل کردن تهران به مدت چند روز به دلیل حضور سران کشورهای غیرمتعهد صدمات جبران ناپذیری به کسب و کار وارد خواهد شد.اگر سران می‌خواهند بیایند ایران قدمشان بر روی چشم ولی راهکار درست این است که محدودیت تردد در مناطق رفت و آمد آنها ایجاد کنیم و امنیت آن مناطق و هتل‌های محل اقامت آنها را بالا ببریم و بقیه شهر را از جمله ادارات، بانک‌ها، سازمانهای دولتی و بخش خصوصی را به تعطیلی نکشانیم”.
وی همچنین با اشاره به اینکه “در لندن با وجود برگزاری المپیک هیچ روزی را تعطیل اعلام نکرده‌اند” اضافه کرده بود: “بر اساس ماده ۲۶ قانون بهبود محیط کسب و کار دولت حق اعلام تعطیلات رسمی تحت همچین شرایطی را ندارد و کمیسیون کسب و کار اتاق تهران قویاً خواستار تجدید نظر در مورد تعطیلی پیش روی تهران دارد”.
در هفته گذشت نیز٬ شورای تامین استان تهران به دلیل مسایل امنیتی٬ قصد لغو دیدار تیم‌های پرسپولیس و استقلال - که جمعه برگزار خواهد شد - را داشت و پس از رایزنی‌ها٬ اعلام کرد که در این دیدار تنها ۶۵ هزار بلیط فروخته خواهد شد. این در حالی است که ورزشگاه آزادی گنجایش نزدیک به ۱۰۰ هزار تماشاگر را دارد.
در همین حال جوان آن‌لاین٬ روزنامه متعلق به دفتر سیاسی سپاه پاسداران٬ در یادداشتی٬ خواستار آن شده است که “دولت هر چه سریعتر باید در این باره به جمع‌بندی برسد و زمان قطعی تعطیلی تهران به خاطر اجلاس را اعلام کند” تا “شهروندان از بلاتکلیفی درآیند”٬ زیرا “بسیاری از خانواده‌ها به دلیل مشغله یا دلایل دیگر تا کنون نتوانسته‌اند از تعطیلات تابستان بهره ببرند و سفر بروند؛ آنها چشم به شهریورماه دوخته‌اند و مترصد سفر در این ماه هستند. از این رو، دیر اعلام کردن زمان این تعطیلی یا اظهارنظرهای ضد و نقیض در این باره، علاوه بر آن که سبب سرگردانی شهروندان تهرانی می‌شود، تعطیلات و برنامه‌ریزی آنان را نیز مختل می‌سازد”.
برخی گزارش‌ها از ضرر ۳میلیارد دلاری تعطیلی تهران در روزهای برگزاری این کنفرانس خبر می‌دهند. روزنامه شرق همچنین در این‌باره نوشته است که مسوولان شرکت فرودگاه‌های کشور خبر از کاهش ۵۰ درصدی پروازهای فرودگاه مهرآباد به دلیل ایمنی بیشتر داده‌اند. همچنین گفته می‌شود از تاریخ ۷ تا ۱۱ شهریور پرواز به مقصد کیش و مشهد صورت نمی‌گیرد.
تقاضای دیدار با مخالفان دولت
جمعی از مخالفان و یا منتقدان جمهوری‌اسلامی٬ با تهیه نامه‌های سرگشاده و یا ارسال نامه به برخی از افرادی که قصد حضور در اجلاس تهران را دارند٬ خواستار ملاقات آنها با زندانیان سیاسی٬ به خصوص میرحسین موسوی و مهدی کروبی شده‌اند.
اردشیر امیرارجمند٬ سخنگوی شورای هماهنگی راه سبز امید٬ با ارسال نامه‌ای خطاب به بان کی مون٬ دبیرکل سازمان ملل٬ با اشاره به “حضور احتمالی وی در این اجلاس”٬ از وی خواسته است که “از فرصت دیدار از کشور برای ملاقات با آقایان موسوی و کروبی و خانم رهنورد و دیدار با خانواده زندانیان سیاسی و نمایندگان سازمانهای سیاسی و مدنی ـ که به‌طور غیرقانونی تعطیل و از فعالیت منع شده‌اند ـ استفاده کنید. آنها همچنین از شما انتظار دارند تا در نطق رسمی خود در اجلاس، مصاحبه با رسانه‌های ایرانی و خارجی و نیز در ملاقات با رهبر جمهوری اسلامی، نارضایتی و اعتراض خود به سیاست ضددموکراتیک سرکوب در ایران را ابراز نمائید”.
امیرارجمند همچنین با اشاره به مخالفت شورای هماهنگی راه سبز امید با سیاست‌های خارجی جمهوری‌اسلامی٬ خواستار تعلیق تحریم‌ها علیه ایران نیز شده است.
جمعی از بلاگرهای ایرانی نیز با ارسال نامه‌ای خطاب به سران کشورهای حاضر در این کنفرانس از آنها خواسته‌اند که “حضور خود در تهران را مشروط به اجازه بازدید از زندان های اوین، رجایی شهر کرج، و کارون اهواز جهت دیدار با زندانیان سیاسی و همچنین دیدار با آقایان موسوی و کروبی و خانم رهنورد” کنند.
برای نخستین بار٬ نزدیک به دو هفته پیش٬ یک زندانی سیاسی با ارسال پیامی خواستار آن شده بود که “با توجه به اینکه تعدادی از سران کشورهای جنبش عدم تعهد در نشست‌های گذشته اجلاس سران یا اجلاس نمایندگان بین‌المجالس با موسوی، کروبی و خاتمی طرف بوده‌اند٬ باید در نامه‌ای از آنان خواسته شود که با توجه به شرایط حصر موسوی و کروبی و محدودیت‌های سیاسی خاتمی و به نشانه اعتراض، اعلام عدم حضور کنند مگر اینکه شرایط سیاسی و حقوق بشر ایران به حالت عادی برگردد”.
پس از آن جمعی از زندانیان سیاسی در دعوتی نمادین از سران کشورهای عضو جنبش عدم تعهد خواسته بودند که از زندان‌های ایران بازدید کنند. همچنین برخی از استادان دانشگاه٬ کنش‌گران سیاسی و مدافعان حقوق بشر طی نامه‌ای به دبیر کل سازمان ملل از وی خواسته بودند برای آزادی زندانیان سیاسی در ایران تلاش کند. در این نامه شرح مفصلی از وضعیت زندانیان سیاسی داده شده بود: “اگر با مقام‌های ایرانی مذاکره می‌کنید آنان را به رعایت اصول مربوط به حقوق ملت در قانون‌اساسی جمهوری اسلامی و نیز تاکیدات منشور جهانی حقوق‌بشر و رعایت آزادی‌های مدنی متفکران و فعالان سیاسی تشویق کنید؛ و اگر به ایران سفر می‌کنید، تلاش نمایید با مقام‌های سابق و چهره‌های برجسته سیاسی و فرهنگی ایران که در زندان و یا زندان خانگی به‌سر می‌برند ملاقات نموده و به‌طریق مناسب از آزادی هرچه سریعتر آنان، دفاع کنید”.
