باتشوا سوبلمان
گزینه حمله نظامی به تاسیسات اتمی ایران همواره روی میز بوده است. چه روی میز، چه زیر میز و چه خارج از آن احتمال حمله به ایران در پشت صحنه حضور داشته است و کلمه حمله نه به مفهوم عادی آن بلکه بعنوان یک توانایی فوق العاده بکار می رود.
پرزیدنت اوباما در مصاحبه اخیرش با تلویزیون اسرائیل گفت که احتمال اتمی شدن ایران غیر قابل قبول است و این موضوع، موضوع اصلی سیاست خارجی آمریکا در 18 ماه اخیر بود. او به کانال دو تلویزیون اسرائیل گفت: “ما همچنان باب گفتگو با ایران را باز گذاشته ایم اما من به شما اطمینان می دهم که گزینه های دیگر را هم مد نظر دارم.”
باز هم میز مذاکره؟ این میز مذاکره متعلق به چه کسی است؟
اسرائیل به درستی احساس می کند که مورد تهدیدد برنامه های اتمی ایران قرار گرفته است اما مدام اصرار دارد که دیگران هم مورد این تهدید قرار دارند. اسرائیل می گوید که مجامع بین المللی و نه خود اسرائیل باید برای متوقف کردن این برنامه ها تلاش کنند. این نشان می دهد که اگر عرصه تنگ شود اسرائیل منتظر نمی ماند تا دیگران به دفاع از آن بیایند.
نظر سنجی اخیر موسسه تحقیقاتی پیو نشان داد که اکثر آمریکایی ها از حمله اسرائیل به تاسیسات اتمی ایران حمایت می کنند. بقیه ارقام حاکی از آن است که اکثر رای دهندگان با ایران اتمی مخالف هستند و با وجود این که در این نظرسنجی مشخص نشد که چه تعدادی اما تعداد موافقان بررسی اقدام نظامی علیه ایران نیز کم نبوده است.
اوباما در جواب این که این نگرانی وجود دارد که اسرائیل خودش به ایران حمله کند، گفت که او گمان می کند که رابطه آمریکا و اسرائیل آنقدر مستحکم است که هیچ کدام از ما قصد غافلگیر کردن همدیگر را نداریم اما تلاش می کنیم تا یکدیگر را در مورد نگرانی های مشترک آگاه کنیم و این رویکردی است که آقای نتانیاهو هم به آن پایبند است.
در گزارش جدید گروه تحقیقاتی اکسفورد آمده است که احتمال حمله اسرائیل به ایران به شدت رو به افزایش است و در این گزارش احتمال داده شده است که در خاورمیانه این احساس وجود داشته باشد که حمله اسرائیل به ایران با آگاهی و تایید و همکاری آمریکا صورت می گیرد. پس این سووال که چه کسی در راس میز قرار دارد بی مورد است ترکش های آن همه جا پخش خواهد شد.
تحلیلگران موسسه تحقیقات امنیت ملی، اتاق فکری در تل آویو، معتقدند که این روند آغاز شده است. مثل همیشه روش دیپلماسی غرب به بن بست خورده است. پیشرفت برنامه های اتمی ایران آنقدر مشخص است که مجامع بین المللی موضعگیری های واقعی تری می کنند و اظهاراتشان تند تر شده است. دانشمندان درباره احتمال وقوع جنگ حرف می زنند و برخی از آنان مثل امیلی لاندو و افرائیم اسکولای صحنه را چنین ارزیابی می کنند: “برخی می کوشند زمینه را برای سرزنش کردن اسرائیل به سبب فشار آوردن به آمریکا برای حمله نظامی به ایران مهیا سازند.”
گروه مسئولیت برای جلوگیری از ائتلاف معتقد است ایران بحث همه میز های مذاکره است و مسئله فقط تهدید هسته ای این کشور نیست. ایروین کاتلر از نمایندگان پارلمان کانادا و وزیر دادگستری سابق این کشور هفته گذشته یک گزارش 200 صفحه ای تحت عنوان خطر یک ایران هسته ای نسل کش و ناقص حقوق بشر مسئولیت برای جلوگیری از ائتلاف دراسرائیل ارائه داد که در آن هشدار می دهد که تمرکز صرف بر مسئله هسته ای موجب شده است تهدیدهای دیگر مانند تحریک به نسل کشی و سرکوب داخلی درایران به چشم نیایند. این گزارش به تائید صد حقوقدان و کارشناس برجسته و رهبران و مدافعان حقوق بشر رسیده و در آن یک نقشه راه هیجده ماده ای برای مواجهه با ایران پیشنهاد شده است.
در کنار میزها روزنه هایی نیز هستند؛ روزنه های فرصت که باز و بسته می شوند و با جابجایی شن های ژئوپولیتیک حریم های هوایی نیز باز و بسته می شوند و برگ های سناریوهای محتمل مختلف را ورق می زنند.
در گزارش ویژه ای که هفته گذشته در کانال دو تلویزیون اسرائیل پخش شد،سناریوهای مختلف حمله همراه با تصاویر جذاب گرافیکی تشریح شد. برای آنهایی که به عبری آشنا نیستند گزینه های اصلی به ترتیبی که در کلیپ آمده است و بر اساس محتمل ترین تا بعیدترین به این صورت آمده است:
از اسرائیل تا عربستان سعودی و از آنجا تا ایران. فاصله 1600 کیلومتر. سوختگیری بر فراز خاک عربستان. تنها سناریویی که در آن اسرائیل باید مجوز عبور از حریم هوایی تنها یک کشور را به دست آورد.
از اسرائیل به اردن و سپس به ایران. فاصله 1600 کیلومتر. سوختگیری بر فراز خاک عراق و نه چندان دور از مرز این کشور با ایران. اسرائیل باید مجوز عبور از حریم هوایی دو کشور را کسب کند.
از اسرائیل به اردن سپس به عربستان و از آنجا به ایران. فاصله 2000 کیلومتر. سوختگیری بر فراز خاک عربستان در نزدیکی مرزهای این کشور با عراق و کویت. گزارش های اخیر که حاکی بود عربستان سعودی مجوز خاموش به اسرائیل برای استفاده از حریم هوایی این کشور داده است، تکذیب شد.
از اسرائیل به سوریه سپس به ترکیه و از آنجا به ایران. فاصله 1800 کیلومتر. سوختگیری بر فراز جنوب شرقی ترکیه، نزدیکی مرزهای این کشور با عراق و ایران. با توجه به روابط پرتنش اسرائیل با ترکیه استفاده از حریم هوایی ترکیه بعید به نظر می رسد.
از اسرائیل به سوریه سپس به عراق و از آنجا به ایران. فاصله 1500 کیلومتر. سوختگیری بر فراز شمال عراق. گزارش می گوید این یک راه میانبر اما بسیار نامحتمل است.
لس آنجلس تایمز، 23 ژوئیه
