آیا فاجعه ای در راه است؟

نوول ابزرواتور
نوول ابزرواتور

» تحلیل نوول ابزرواتور از هرج و مرج به راه افتاده در یمن

ژان- مارسل بوگرو

نبرد سهمگینی میان شیعه و سنی آغاز شده و این به خوبی نشان دهنده وجود تشنج‌ها و نا آرامی‌ها در منطقه خاورمیانه است.

در یک سو، عربستان سعودی قرار گرفته؛ بزرگ ترین کشور خاورمیانه و اولین اقتصاد عرب به لطف درآمدهای کلان نفتی؛ این کشور دو سوم اماکن مقدس اسلام سنی را در خود جای داده. در سوی دیگر، ایران قرار دارد؛ سرزمین پارس سابق، یکی از بزرگ ترین تولید کنندگان نفت و مدرن ترین کشور در منطقه که بالاترین سطح فرهنگی را در خاورمیانه داراست.

 

یک نبرد مذهبی

نبرد میان ایران و عربستان سعودی پایان ناپذیر است، زیرا ریشه در نبردها و برادرکشی‌هایی دارد که به دوران مرگ پیامبر اسلام در سال ۶۳۲ بازمی گردد. این نبردها قبل از هر چیز از ماهیت مذهبی برخوردارند و ارتباطی با قلمرو و مسایل ژئوپلیتیکی ندارند.

دلیل دیگر آن به انتقام گیری مربوط می شود؛ انتقام گیری شیعیان از سنی ها. جهان تسنن رو به افول است و میان جهادگرایان داعش، اخوان المسلمین و یک سری پادشاهی‌های متزلزل تقسیم شده.

این نبرد در تمامی جوامع مسلمان تا پاکستان دیده می شود. آن را در عراق و سوریه نیز می توان مشاهده کرد؛ در جایی که گروه موسوم به دولت اسلامی درتلاش است تا خلافت سابق سنی ها را علیه تفوق شیعیان در بغداد و دمشق بازیابد.  

 

یمن در بطن تنش‌ها قرار دارد

اکنون نبردی مشابه در یمن به راه افتاده؛ جایی که اقلیت شیعه، حوثی‌ها، رییس جمهور را از صنعا به عدن فراری داده اند و اکنون وی را تحت محاصره خود گرفته اند. به همین دلیل، طرفداران او خواستار مداخله نظامی ازسوی کشورهای عربی شده اند.

یمن کشوری استراتژیک است: مرزهای شمالی آن مجاور عربستان سعودی است.

درحالی که نبرد در نزدیکی عدن شدت گرفته، عربستان سعودی نیروهای خود را در مرزها مستقر کرده. از یک هفته پیش روزانه نزدیک به ۱۵ هواپیما از تهران به صنعا پرواز می کنند، درصورتی که در حالت عادی پروازی وجود ندارد.

 

تنگه‌ای استراتژیک

یمن کنترل تنگه باب‌المندب را دراختیار دارد و این یکی از آبراهه‌های اصلی قابل کشتیرانی است که دروازه ورودی دریای سرخ و کانال سوئز محسوب می شود. یک محقق دراین خصوص می گوید: “این تنگه بسیار استراتژیک است و ظاهراً در بطن خواسته‌های دریایی ایران قرار دارد. جمهوری اسلامی می خواهد نشان دهد که نیروهایش صرفاً در خلیج فارس و تنگه هرمز مستقر نیستند.”

یکی از سفرای سابق فرانسه در یمن می گوید: “بدین ترتیب ایران دو تنگه مهم را دراختیار خواهد داشت و به یکی از شرکای غیرقابل چشم پوشی برای کل جهان تبدیل خواهد شد.”

و ریاض که همواره یمن را به عنوان یک موضوع داخلی قلمداد کرده، به هیچ وجه مایل نیست که به تهران اجازه دهد پیاده های خود را در یمن پیش ببرد.

بی شک اگر ریاض و تهران در مقابل یکدیگر بایستند، “جنگ عظیم”ی به وقوع خواهد پیوست که پیامدهای آن قابل‌ محاسبه نیست. 

منبع: نوول ابزرواتور، ۲۷ مارس ۲۰۱۵